Από το 2026, οι εισαγωγείς πρώτων υλών όπως ο σίδηρος, ο χάλυβας, το αλουμίνιο και η ηλεκτρική ενέργεια θα υπόκεινται στον πρόσφατα συμφωνηθέντα από την ΕΕ συνοριακό φόρο CO2 - τον Μηχανισμό Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM).
Αυτό ήταν ένα από τα κύρια αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης για τη μεταρρύθμιση της αγοράς άνθρακα της ΕΕ, του συστήματος εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ της ΕΕ).
Ο νέος δασμός θα αντικατοπτρίζει την τιμή άνθρακα που καταβάλλουν οι ευρωπαίοι κατασκευαστές και θα αντικαταστήσει σταδιακά τα δωρεάν δικαιώματα CO2 που απολαμβάνουν σήμερα οι χαλυβουργίες στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της αγοράς άνθρακα της ΕΕ τα δωρεάν δικαιώματα CO2 θα καταργηθούν πλήρως το 2034 και θα αντικατασταθούν από το νέο τιμολόγιο άνθρακα της ΕΕ, με στόχο την προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Όμως, σύμφωνα με τους βιομηχάνους, ο νέος μηχανισμός θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους μεταλλουργούς που μεταποιούν αυτές τις πρώτες ύλες.
«Ως έχει, ο συνοριακός φόρος άνθρακα είναι ένα θανατηφόρο χτύπημα, διότι θα αυξήσει την τιμή του μετάλλου που καταναλώνεται στην Ευρώπη», δήλωσε ο Cyrille Mounier, γενικός αντιπρόσωπος του συνδικάτου της γαλλικής βιομηχανίας αλουμινίου.
Ενώ η βιομηχανία δεν αμφισβητεί την υποκείμενη λογική πίσω από τον CBAM, εξακολουθεί να προειδοποιεί για μελλοντικές στρεβλώσεις στην αγορά της ΕΕ, ιδίως υπό το πρίσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής που προκαλείται από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των πρώτων υλών.
Και η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει ακόμη χειρότερη για τα μεταποιημένα προϊόντα, όπως οι πόρτες των αυτοκινήτων και θα αφήσουν τους ευρωπαίους κατασκευαστές πλήρως εκτεθειμένους στον διεθνή ανταγωνισμό.
Οι στρεβλώσεις των τιμών θα επιδεινωθούν επίσης περαιτέρω από τις επιδοτήσεις που χορηγούν οι ΗΠΑ και η Κίνα.
«Η Ευρώπη πρέπει επειγόντως να συνδυάσει την πολιτική της για το κλίμα με ένα "καρότο" που να ανταγωνίζεται άλλες περιοχές», δήλωσε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος της Eurometaux και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Μυτιληναίου
Αλουμίνιο: Μια ειδική περίπτωση
Όπως αναφέρει το Euractiv, οι βιομήχανοι ανησυχούν. Η επέκταση της αγοράς άνθρακα και ο συνοριακός φόρος άνθρακα «δεν θα μπορούσαν να έρθουν σε μια πιο κρίσιμη στιγμή για την ταλαιπωρημένη ευρωπαϊκή βιομηχανία αλουμινίου», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση Αλουμινίου.
Αυτή τη στιγμή, το 50% της πρωτογενούς βιομηχανίας αλουμινίου βρίσκεται σε ακινησία στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι η παραγωγή έχει μειωθεί κατά περίπου 1,1 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με την ένωση.
Ο κλάδος πράγματι δυσκολεύεται λόγω των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και της σταδιακής πτώσης των παγκόσμιων τιμών του αλουμινίου.
Σύμφωνα με τον Mounier, η CBAM θα πρέπει να συνοδεύεται από ανταγωνιστικά και μακροπρόθεσμα συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας, στα 20 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh) και για 20 χρόνια - κάτι που απέχει πολύ από τα σημερινά πρότυπα της ΕΕ.
Για τους Γάλλους βιομηχάνους, θα εξακολουθούσε να υπάρχει μειονέκτημα στην αγορά, ακόμη και αν επωφελούνται από μια ευνοϊκή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στα 42 €/MWh, η οποία είναι χαμηλότερη από την τιμή της αγοράς.
