Μετά από τόσους μήνες διαπραγματεύσεων, θα περίμενε κανείς να λαμβάνονταν γενναίες αποφάσεις, αντί για κατευθύνσεις, τονίζει με αφορμή την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενέργεια.

«Ο Οδικός χάρτης περιλαμβάνει το περίφημο πλαφόν. Όμως, όπως διατυπώνεται, εμφανίζεται σαν λύση έσχατης ανάγκης, μπορεί να έχει μέγιστη διάρκεια μόλις τριών μηνών, και εάν τεθεί σε ισχύ, θα έχει αρκετά υψηλή τιμή. Η κοινή αγορά φυσικού αερίου συμπεριλήφθηκε επίσης, αλλά για εφαρμογή τον Μάρτιο του 2023. Επιπλέον, αφορά σε μικρές ποσότητες (αντίστοιχες με μόλις του4% της ετήσιας κατανάλωσης αερίου στην ΕΕ)», αναφέρει μεταξύ άλλων ο αν. καθηγητής του ΕΜΠ, ενώ εκτιμά πως αν δεν υπάρχει συμφωνία στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 25 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί και έκτακτο Συμβούλιο αρχές Νοεμβρίου!

«Δημιουργείται πολύ μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Σε νέα καθυστέρηση, οι εξελίξεις στην Ευρώπη θα είναι δυσάρεστες», διαμηνύει ο Χάρης Δούκας, ενώ απαντά και σε ερώτηση για το πώς θα κυμανθούν το επόμενο διάστημα οι τιμές του φυσικού αερίου.

Τελικά τί αποφασίστηκε στην Σύνοδο Κορυφής για την Ενέργεια;

Υπήρξε πολιτική συμφωνία επί ενός οδικού χάρτη για την ενεργειακή κρίση.

Ο Οδικός χάρτης περιλαμβάνει το περίφημο πλαφόν. Όμως, όπως διατυπώνεται, εμφανίζεται σαν λύση έσχατης ανάγκης, μπορεί να έχει μέγιστη διάρκεια μόλις τριών μηνών, και εάν τεθεί σε ισχύ, θα έχει αρκετά υψηλή τιμή. Η κοινή αγορά φυσικού αερίου συμπεριλήφθηκε επίσης, αλλά για εφαρμογή τον Μάρτιο του 2023. Επιπλέον, αφορά σε μικρές ποσότητες (αντίστοιχες με μόλις του4% της ετήσιας κατανάλωσης αερίου στην ΕΕ). Ορθώς μπαίνει ο νέος προσωρινός μηχανισμός περιορισμού των μεγάλων διακυμάνσεων των τιμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ίδιας ημέρας. Μάλιστα, θα έπρεπε να υπάρχει σε όλα τα χρηματιστήρια αξιών.

Μετά όμως από τόσους μήνες διαπραγματεύσεων, θα περίμενε κανείς να λαμβάνονταν γενναίες αποφάσεις, αντί για κατευθύνσεις.

Ποια είναι τα επόμενο βήματα;

Το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας πρέπει να μετουσιώσει σε μέτρα τον οδικό χάρτη των 27 ηγετών. Το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας είναι προγραμματισμένο για την Τρίτη 25 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο. Αν το Συμβούλιο αυτό δεν είναι αρκετό, τότε λογικά θα υπάρξει έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας στις αρχές Νοεμβρίου, για να μπορέσει να υπάρξει τελικά απόφαση.

H ευρωπαϊκή απάντηση πρέπει να είναι πειστική.

Δημιουργείται πολύ μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Σε νέα καθυστέρηση, οι εξελίξεις στην Ευρώπη θα είναι δυσάρεστες.

Οι τιμές στο αέριο έχουν μειωθεί σημαντικά. Θα παραμείνουν έτσι; Ποιες είναι εκτιμήσεις σας;

Πράγματι, οι τιμές στο φυσικό αέριο έχουν μειωθεί σημαντικά. Παραμένουν ψηλά (κοντά στα 120 €/ MWh, ενώ πριν την κρίση ήταν κοντά στα 25 €/ MWh), αλλά είναι 60% κάτω από τον Αύγουστο (που είχε φτάσει στο εξωπραγματικό 350 €/ MWh).

Οι βασικοί λόγοι είναι ο ήπιος καιρός, οι γεμάτες δεξαμενές αποθήκευσης αερίου και οι αυξημένες αφίξεις δεξαμενόπλοιων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Προς ώρας, ο καιρός είναι σύμμαχός μας. Και όσο ο καιρός παραμένει καλός τόσο οι τάσεις στις τιμές ενέργειας θα παραμένουν θετικές. Επιπλέον, η πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φθάνει σχεδόν στο 92% (υπερβαίνοντας τους ευρωπαϊκούς στόχους). Ταυτόχρονα, η Ευρώπη έχει αυτή τη στιγμή υπερεπάρκεια καραβιών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Δεκάδες πλοία που μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) τριγυρνούν τώρα στην Μεσόγειο, περιμένοντας να εξασφαλίσουν θέσεις εκφόρτωσης, καθώς οι μονάδες επαναεριοποίησης είναι γεμάτες.

Δεν πρέπει όμως κανείς να παρασυρθεί από την τωρινή μεγάλη μείωση των τιμών του αερίου. Όπως ήταν απολύτως πλασματική η ακραία τιμή των 350 €/ MWh στις 26/8, άλλο τόσο μπορεί να είναι και τα 112 €/ MWh στις 19/10. Θυμίζω ότι πριν την ενεργειακή κρίση, η τιμή ήταν στα 24 €/ MWh.

Είναι λοιπόν πιθανό σενάριο, οι τιμές να αυξηθούν ξανά, καθώς θα βαθαίνει ο χειμώνας και θα αυξάνεται η ανάγκη θέρμανσης. Για αυτό, οι ευρωπαϊκές αποφάσεις πρέπει να ενισχύουν την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών κοινωνιών σε νέες, ακραίες, αυξήσεις τιμών.