Οι επενδύσεις της Τουρκίας σε φυσικό αέριο δεν είναι μόνο σε θέση να καλύψουν την εγχώρια ενεργειακή ασφάλεια, αλλά προσφέρουν λύση στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) κατά τη διάρκεια της κρίσης φυσικού αερίου που προκλήθηκε από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, σύμφωνα με ενεργειακούς αναλυτές.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος αναδιαμορφώνει την παγκόσμια γεωπολιτική και ενεργειακή τάξη, αποδυναμώνει επίσης τη Ρωσία, μια από τις παγκόσμιες ενεργειακές υπερδυνάμεις, ενώ οι χώρες της ΕΕ προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου, εν αναμονή της περαιτέρω μείωσης των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Αυτό συμβαίνει εν όψει αρκετών κυρώσεων της ΕΕ στις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές, καθώς και αυτοκυρώσεων από ορισμένες εταιρείες, ή ως τιμωρία της Μόσχας προς τις ευρωπαϊκές χώρες που αρνήθηκαν να πληρώσουν για τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια.
Η Γκουλμίρα Ρζάιεβα, ιδρυτική διευθύντρια της Eurasia Analytics, βλέπει μια ευκαιρία για την Τουρκία να ενισχύσει το ρόλο της ως ενεργειακός κόμβος με την αυξανόμενη σημασία στο LNG για την ανακούφιση της κρίσης στην Ευρώπη.
«Ο ρόλος της Τουρκίας όχι μόνο ως χώρας διαμετακόμισης αλλά και ως χώρας που διαθέτει πολύ επεκτάσιμες υποδομές αυξάνεται υπό το πρίσμα αυτής της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη», δήλωσε η Ρζάιεβα.
Μιλώντας στο πρακτορείο Anadolu, η Ρζάιεβα, η οποία είναι επίσης ανώτερος επισκέπτης ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης (OIES), εξήγησε ότι ο σωτήριος ρόλος της Τουρκίας στην ενεργειακή σύγκρουση της ΕΕ δεν είναι κρίσιμος μόνο λόγω της ίδιας της κρίσης και των υψηλών τιμών που προκύπτουν, αλλά και «λόγω της έλλειψης φυσικού αερίου στην αγορά αυτή τη στιγμή».
«Το Αζερμπαϊτζάν αποκτά επίσης πολύ μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ευρώπη υπό αυτή την έννοια, διότι το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Αλλά και εδώ, στο παρασκήνιο όλων αυτών των εξελίξεων, η Τουρκική Δημοκρατία γίνεται μια πολύ σημαντική χώρα για να βοηθήσει, ιδίως τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, να απεξαρτηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο», είπε.
Τόνισε τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τουρκία ως αναδυόμενη χώρα διαμετακόμισης, δεδομένης της πολύ ανεπτυγμένης υποδομής της, καθώς «οι ευρωπαϊκές εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την υποδομή για να φέρουν φυσικό αέριο από εναλλακτικές πηγές στις χώρες τους».
Εξήγησε περαιτέρω ότι αυτό θα μπορούσε να υλοποιηθεί μέσω τόσο τοπικών τουρκικών όσο και ευρωπαϊκών ιδιωτικών εταιρειών που εγγράφονται στην Τουρκία και μεταφέρουν αέριο που εισάγεται από το Αζερμπαϊτζάν ή από αλλού στη χώρα, συμπεριλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου, για αποστολή στην Ευρώπη.
«Επειδή η Τουρκική Δημοκρατία διαθέτει περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) δυναμικότητας επαναεριοποίησης LNG στη χώρα. Έτσι, αυτό είναι περίπου το 90% της ετήσιας τουρκικής ζήτησης φυσικού αερίου. Οι βουλγαρικές εταιρείες έχουν ήδη κλείσει χωρητικότητα σε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να αγοράσουν υγροποιημένο φυσικό αέριο στους τουρκικούς τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης και να το στείλουν στη Βουλγαρία ή σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα», δήλωσε.
Η Μπρέντα Σάφερ, καθηγήτρια στη Μεταπτυχιακή Σχολή του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, πιθανολογεί ότι η Τουρκία έχει μια πολύ πιο ρεαλιστική πολιτική για την ενεργειακή ασφάλεια σε σύγκριση με την Ευρώπη.
Η πολιτική αυτή περιλαμβάνει το φυσικό αέριο, το οποίο, σύμφωνα με τη Σάφερ, είναι απαραίτητο με ή χωρίς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Επιβεβαίωσε ότι οι ελπίδες ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα καλύψουν κάποτε όλες τις αναγκαίες ενεργειακές ανάγκες θα ήταν «θαύμα», διότι «αυτή η σημερινή γενιά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, υδροηλεκτρική ενέργεια, αιολική και ηλιακή ενέργεια, δεν μπορεί να προσφέρει την ένταση ενέργειας που χρειάζονται οι σύγχρονες οικονομίες».
«Εξακολουθούν να λειτουργούν με καύσιμο βασικού φορτίου το φυσικό αέριο ή άλλο σταθερό καύσιμο. Επομένως, χρειάζεστε φυσικό αέριο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή χωρίς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», δήλωσε.
Η Σάφερ υποστηρίζει ότι η χώρα είναι επίσης πολύ πιο διαφοροποιημένη στους προμηθευτές φυσικού αερίου με τη διαφοροποιημένη ενεργειακή πολιτική της που δεν βασίζεται μόνο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Έτσι, [η Τουρκία] έχει έργα από τη Ρωσία, από το Αζερμπαϊτζάν από το Ιράν, τεράστιες αυξήσεις των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου. Από την πλευρά της ενεργειακής ασφάλειας, η Τουρκική Δημοκρατία τα πήγε πολύ καλύτερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε.
Προειδοποίησε για την πιθανότητα να έχουν κάποιες χώρες ανεπαρκή αποθέματα και για «καταστροφή της ζήτησης».
«Δεν πρόκειται για εξοικονόμηση φυσικού αερίου. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν για φυσικό αέριο ή διαπιστώνουν φυσικά ότι δεν λαμβάνουν φυσικό αέριο. Δεν πρόκειται για απλή μείωση της δικής σας ζήτησης κατά 5 ή 10%. Είναι η πλήρης διακοπή της, είτε πρόκειται για μια εταιρεία, είτε για ένα νοικοκυριό και σε οποιοδήποτε επίπεδο. Είναι μια πράξη απελπισίας να σταματήσεις να χρησιμοποιείς φυσικό αέριο», δήλωσε ο Ρόμπερτς, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «το πιο τρομακτικό πράγμα».
«Διότι, αν κλείσετε τη φωτιά ή την κουζίνα αερίου στο σπίτι, είναι τόσο συνδεδεμένα με το εσωτερικό σύστημα και μπορείτε να τα ενεργοποιήσετε ξανά όταν το θελήσετε. Αλλά, αν κλείσεις μια πόλη ή ένα εργοστάσιο από το ρεύμα του φυσικού αερίου, πρέπει να ελέγξεις κάθε πρίζα πριν ξανανοίξεις το αέριο», είπε.
Θεωρεί ότι οι ανησυχίες ευρωπαϊκών χωρών όπως η Ουγγαρία και η Σερβία είναι δικαιολογημένες, ενώ προειδοποιεί για την καταστροφική κατάρρευση της ζήτησης φυσικού αερίου σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, εάν η διαδικασία μείωσης του φυσικού αερίου δεν εφαρμοστεί σταδιακά.
«Γι' αυτό η Τουρκία βρίσκεται σε καλή θέση, διότι προμηθεύεται φυσικό αέριο από πολλαπλές πηγές. Παίρνει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν και παίρνει υγροποιημένο φυσικό αέριο από μια μεγάλη ποικιλία πηγών. Έτσι, η Τουρκία έχει μια ευέλικτη πολιτική και αυτή η ευελιξία είναι μια ασφαλής πολιτική», δήλωσε ο Ρόμπερτς.
