Η Ευρώπη χωρισμένη σε δύο μπλοκ προχωρά από Σύνοδο σε Σύνοδο χωρίς αποτέλεσμα για το περίφημο πλαφόν στο φυσικό αέριο. Στην τελευταία Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας υπήρξε ακόμη ένα ναυάγιο. Ο Χάρης Δούκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής του ΕΜΠ, τονίζει στο iEnergeia.gr ότι: «Ακόμα και αν το πλαφόν μειωθεί, και η νέα πρόταση της Επιτροπής είναι πολύ χαμηλότερη (πχ 150 €/ MWh) και αποφασιστεί, δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί, παρά σε ακραίες καταστάσεις».

Όπως σημειώνει ο κ. Δούκας: «στο όνομα του «πλαφόν» κρατάει μία συζήτηση στην Ευρώπη εδώ και πάρα πολλούς μήνες τώρα, χωρίς καμία πρόοδο σε άλλα ουσιαστικά θέματα».

Άλλη μία Σύνοδος για το πλαφόν χωρίς αποτέλεσμα. Γιατί είχαμε νέα αποτυχία να υπάρξει συμφωνία;

Η Επιτροπή, με την πρόταση για το πλαφόν στα 275 ευρώ/MWh, ενώ η τιμή του αερίου στο ολλανδικό χρηματιστήριο (TTF) το τελευταίο διάστημα κυμαίνεται κοντά στα 110-120 ευρώ/MWh, ”έκαψε” οποιαδήποτε πιθανότητα να υπάρξει απόφαση στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας. Η νέα μετάθεση του θέματος, σε επόμενη Σύνοδο, τον Δεκέμβριο ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη.

Βλέπετε πως θα υπάρξει απόφαση για το πλαφόν στο επόμενο Συμβούλιο;

Ακόμα και αν το πλαφόν μειωθεί, και η νέα πρόταση της Επιτροπής είναι πολύ χαμηλότερη (πχ 150 €/ MWh) και αποφασιστεί, δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί, παρά σε ακραίες καταστάσεις.

Η μη ενεργοποίηση του πλαφόν θα οφείλεται στο γεγονός πως πάντα θα υπάρχει η προϋπόθεση της πολύ μεγάλη διαφοράς ανάμεσα στην τιμή του Ολλανδικού TTF και στην τιμή του LNG στην spot αγορά της ανατολικής Ασίας . Η προϋπόθεση αυτή στα κείμενα (του σχεδίου του Κανονισμού που παρουσίασε η Επιτροπή) είναι τώρα στα 58 €/ MWh.

Όπως όμως είδαμε στην κρίση του Αυγούστου και μας δείχνουν και τα τωρινά στοιχεία, αυτή η αναγκαία συνθήκη της πολύ μεγάλης διαφοράς, δεν υπάρχει.

Δηλαδή η αγορά στην Ανατολική Ασία και το TTF ακολουθούν παραπλήσιες πορείες.

Για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού, κυρίως από την πλευρά της Γερμανίας (αλλά όχι μόνο), μπαίνει αυτή η προδιαγραφή, η οποία και δεν μπορεί να παρακαμφθεί. Δεν έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα καμία πολιτική συμμαχία για να την παρακάμψει. Το περίφημο δηλαδή μπλοκ των «15» δεν έχει διατυπώσει διαφοροποίηση σε αυτό το θέμα, μη θέλοντας προφανώς να αναλάβει οποιοδήποτε ρίσκο ενεργειακής επάρκειας.

Συνεπώς, στην καλύτερη περίπτωση, με βάση τα κείμενα που έχουν τεθεί προς διαβούλευση και τις συζητήσεις, ακόμα και να αποφασιστεί ένα χαμηλό πλαφόν, πολύ δύσκολα θα ενεργοποιηθεί.

Συνεπώς, πώς προχωράμε;

«Με τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ή με τους κερδοσκόπους» ήταν το δίλλημα από την αρχή. Και το πλαφόν μπορεί να περιορίσει τα υπερκέρδη των προμηθευτών αερίου και συνεπαγόμενα την πληθωριστική πίεση στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Για αυτό και ήμουν ένθερμος υποστηρικτής του από την αρχή.

Όμως, στο όνομα του «πλαφόν» κρατάει μία συζήτηση στην Ευρώπη εδώ και πάρα πολλούς μήνες τώρα, χωρίς καμία πρόοδο σε άλλα ουσιαστικά θέματα.

Φοβάμαι λοιπόν ότι πλέον η συζήτηση αυτή, με τους όρους που διεξάγεται, είναι παρελκυστική.

Γιατί εγκαταλείφθηκε τελείως η πρότασης κοινής χρηματοδοτικής απάντησης (ταμείο) της κρίσης κόστους (με στόχο την ενίσχυση σε όσους πολίτες/ επιχειρήσεις πλήττονται περισσότερο από την κρίση);

Γιατί συνδέθηκε στην τελευταία Σύνοδο η απόφαση του πλαφόν με άλλα κρίσιμα θέματα και πρέπει να περιμένει κανείς την επόμενη Σύνοδο για να προχωρήσει η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών, όταν η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης (και της χώρας μας), με όρους καθαρής ενέργειας, είναι στόχος που βρίσκει όλα τα κράτη μέλη σύμφωνα;

Μπορεί να συνεχιστεί η συζήτηση για το πλαφόν – και όλοι ευχόμαστε να καταλήξει πριν το τέλος της κρίσης – αλλά ταυτόχρονα ας υπάρξει πρόοδος στα υπόλοιπα θέματα.