Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης (ΣΕΠΑΝ), που τάσσεται κατά της καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας, ζητώντας η ενεργειακή αξιοποίηση να εφαρμοστεί μόνο ως τελικό στάδιο της διαχείρισης αποβλήτων. Ο ΣΕΠΑΝ προειδοποιεί ότι η επιλογή «μεταβατικών λύσεων» καύσης θα υπονόμευε τον στόχο της ανακύκλωσης και επισημαίνει την ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδιασμού υποδομών, που θα στηρίζει τη μετάβαση της χώρας σε ένα πραγματικά κυκλικό ενεργειακό μοντέλο.
Τις θέσεις αυτές παρουσίασαν τα μέλη της διοίκησης του Συνδέσμου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Δεν θέλουμε να δούμε το περιεχόμενο του πράσινου κάδου απορριμμάτων να πηγαίνει για ενεργειακή αξιοποίηση». Όπως διευκρινίστηκε, με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου του 2023 επιτρέπεται η καύση σύμμεικτων αποβλήτων ως μεταβατική λύση, έως ότου προχωρήσει πλήρως η ανακύκλωση.
Ο Σύνδεσμος θεωρεί την προώθηση της ενεργειακής αξιοποίησης, ως αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη του εθνικού στόχου ελαχιστοποίησης της ταφής. Πάντως, σύμφωνα με την πρόεδρο του Συνδέσμου, Ελένη Μπέλση η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ε.Ε που διατηρεί σε ποσοστό 80% τη διαδικασία της ταφής των αποβλήτων παρουσιάζοντας την Περιφέρεια Αττικής ως τη μεγαλύτερη της χώρας με τις επιδόσεις της να βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο. Την ίδια ώρα ο αντίστοιχος μέσος όρος στις χώρες της Ευρώπης είναι το 50%, ενώ ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το 2035 να οδηγείται σε ταφή μόνο το 10% των αποβλήτων.
Όπως τονίστηκε από την κ. Μπέλση, η ενεργειακή αξιοποίηση είναι το τελευταίο στάδιο της διαδικασίας ανακύκλωσης πριν την ταφή. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να προηγηθεί η οργάνωση των προηγούμενων βημάτων πριν φθάσουμε στους σταθμούς καύσης απορριμμάτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Με άλλα λόγια ο ΣΕΠΑΝ εκτιμά ότι η ενεργειακή αξιοποίηση πρέπει να γίνει υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις. Επίσης ο σχετικός σχεδιασμός πρέπει να λάβει υπόψη του τις υφιστάμενες υποδομές, να επικεντρωθεί στη βελτίωση της ανακύκλωσης και την ολοκλήρωση μονάδων ανάκτησης υλικών που προηγούνται της διαχείρισης του υπολείμματος και να μην προχωρήσει καμία «μεταβατική» λύση με καύση σύμμεικτων αποβλήτων.
Για τη μετάβαση στην λεγόμενη κυκλική οικονομία ο ΣΕΠΑΝ θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις σε τέσσερις κατευθύνσεις και συγκεκριμένα:
- Ενίσχυσης της Ανακύκλωσης
- Υλοποίησης των απαραίτητων Υποδομών Διαχείρισης Αποβλήτων
- Στελέχωσης των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών και τέλος
- Προώθησης της Ενεργειακής Αξιοποίησης,
Ειδικότερα για την ανακύκλωση κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου τονίστηκε, η σημασία της αύξησης του τέλους ταφής ως ουσιαστικού κινήτρου για ανακύκλωση. Το τέλος ταφής που ισχύει σήμερα στην Ελλάδα σύμφωνα με τον ΣΕΠΑΝ είναι πολύ χαμηλό της τάξης των 35 ευρώ ανά τόνο την ώρα που σε χώρες της Ευρώπης όπως η Ιταλία φθάνει στα 120-130 ευρώ ανά τόνο.
Επίσης ο Σύνδεσμος θεωρεί ότι πρέπει να αναπροσαρμοστούν οι εισφορές των υπόχρεων παραγωγών για να εναρμονιστούν με αυτές της ΕΕ, να αυστηροποιηθούν οι έλεγχοι και οι ποινές για παραβιάσεις της νομοθεσίας και τέλος να εφαρμοστεί με ταχύτερους ρυθμούς το σύστημα εγγυοδοσίας για το αλουμίνιο και το πλαστικό (DRS) που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις έχει ετεροχρονιστεί για την Άνοιξη του 2026.
Στον τομέα των Υποδομών Διαχείρισης Αποβλήτων, ειδική μνεία έγινε στην επιβεβλημένη επανεκκίνηση των διαγωνιστικών διαδικασιών για τα απαραίτητα έργα στην Αττική στην απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σχετικών υποδομών και στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την έγκριση των ΠΕΣΔΑ, με παράλληλη, άμεση ολοκλήρωση ρεαλιστικών σχεδίων που θα εστιάζουν στη βελτίωση της διαλογής στην πηγή των υλικών.
Επισημάνθηκε, τέλος, η ανάγκη για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, με την ανάληψη αντίστοιχων προγραμμάτων.
