Το Βερολίνο αναζητά τα επόμενα βήματα μετά τον ενεργειακό συναγερμό

Το Βερολίνο αναζητά τα επόμενα βήματα μετά τον ενεργειακό συναγερμό
Ανδρέας Μπελεγρής Ανδρέας Μπελεγρής
Παρασκευή, 24/06/2022 - 06:35

“Η κατάσταση είναι σοβαρή”, δήλωσε εχθές ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ ο Χάμπεκ, ανακοινώνοντας το σχέδιο έκτακτης ανάγκη σε επίπεδο “συναγερμού”.

“Ο περιορισμός των προμηθειών φυσικού αερίου είναι μια οικονομική επίθεση εναντίον μας”, επανέλαβε και πρόσθεσε: “Είμαστε σε κρίση φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο είναι πλέον ένα σπάνιο εμπόρευμα. Οι τιμές είναι ήδη υψηλές και πρέπει να προετοιμαστούμε για περαιτέρω αυξήσεις”.

Για το τι έρχεται ο κ. Χάμπεκ ήταν ξεκάθαρος:"Από εδώ και στο εξής, το φυσικό αέριο είναι ένα σπάνιο εμπόρευμα στη Γερμανία... Επομένως, είμαστε πλέον υποχρεωμένοι να μειώσουμε την κατανάλωση φυσικού αερίου, ήδη από το καλοκαίρι". Και κατέληξε με την εξής διαπίστωση: "Κάθε μέρα, κάθε εβδομάδα ζημειώνεσαι. Και αν αυτή η ζημιά γίνει τόσο μεγάλη που οι εταιρείες δεν αντέχουν άλλο και καταρρεύσουν, ολόκληρη η αγορά απειλείται να καταρρεύσει κάποια στιγμή - έτσι (θα έχουμε) ένα φαινόμενο Lehman Brothers στο ενεργειακό σύστημα”.

Τα λόγια του κ. Χάμπεκ δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Η Γερμανία προετοιμάζεται να μπει σε μια εποχή παρατεταμένης ενεργειακής κρίσης, που αναμφίβολα θα πάρει και χαρακτηριστικά ενεργειακής κρίσης. Η παραπομπή στο “φαινόμενο Lehman Brothers” σίγουρα δεν έγινε τυχαία. Κατ’ αντιστοιχία η Γερμανία βρίσκεται στη θέση των ΗΠΑ κατά το 2008, όπου από εκεί ξεκίνησε η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010, η οποία όμως έπληξε περισσότερο χώρες της ΕΕ.

Ο παραλληλισμός δεν είναι αυθαίρετος. Μάλλον επιτυχημένο θα τον χαρακτήριζε κανείς. Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία πριν και την εισβολή στην Ουκρανία και τις δυτικές κυρώσεις που ακολούθησαν, αποτελούσε τον πρώτο προμηθευτή φυσικού αερίου για τη Γερμανία. Μέσα σε μια δεκαετία, που σημαδεύτηκε πολιτικά από τη στρατηγική επιλογή Μέρκελ να δέσει το Βερολίνο στο ενεργειακό άρμα της Μόσχας, υπήρξε άλμα ενεργειακής πρόσδεσης με βαριές συνέπειες σήμερα. Οι εισαγωγές από τη Ρωσία στη Γερμανία το 2012 ήταν το 40% και παραμονές του πολέμου έφτανε στο 55%. Την ίδια περίοδο παρατηρήθηκε αύξηση κατά 10% και στις εισαγωγές πετρελαίου.

Πλέον στην κρίση που έρχεται η Γερμανία θα δώσει τον τόνο της διαχείρισης και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου θα αποτελέσουν ένα από τα θέματα της διελκυστίνδας.

Η γερμανική κυβέρνηση θα κοιτάξει το αμέσως επόμενο διάστημα να φουλάρει τις δεξαμενές αποθήκευσης αερίου, αναζητώντας εναλλακτικούς παρόχους. Επίσης έχει ήδη στραφεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση στην καθαρή ενέργεια, που όμως θα αρχίσει να δίνει λύσεις στο ενεργειακό πρόβλημα λίγο αργότερα. Το πρόβλημα με τη Γερμανία είναι επίσης ότι δεν διαθέτει δεξαμενές αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου (LNG) και προς το παρών δεν μπορεί να επωφεληθεί – τουλάχιστον άμεσα – από την αυξημένη ροή προς την Ευρώπη, που παρατηρείται από τις ΗΠΑ. Ακόμα το ερώτημα είναι τι θα γίνει με τα τρία γερμανικά πυρηνικά εργοστάσια που έχουν μείνει σε λειτουργία, καθώς η αργή πορεία προς την καθαρή ενέργεια πριν από τον πόλεμο περιελάμβανε όχι μόνο την απολιγνιτοποίηση, αλλά και το κλείσιμο αυτών των εργοστασίων. Βέβαια η απάντηση φαίνεται εύλογη γι’ αυτό το θέμα, δηλαδή θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν μέχρι νεωτέρας. Στο ίδιο πλαίσιο δεν αναμένεται να τηρηθούν κάποια σχέδια για το κλείσιμο σταθμών παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα.

Επιπλέον εκτιμάται ότι η μείωση στη βιομηχανική παραγωγή θα είναι μεγάλη, προς περιορισμό του οικονομικού κόστους.

Τέλος, αν η κρίση επιδεινωθεί περισσότερο, θεωρητικά πάντα υπάρχει η λύσης χρησιμοποίησης των αποθεμάτων. Εντούτοις, παρατηρητές σημειώνουν πως η γερμανική κυβέρνηση ξέρει ότι δεν αποτελεί διέξοδος μια τέτοια επιλογή. Τα αποθέματα είναι ήδη εξαιρετικά περιορισμένα.