Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης της ΡΑΑΕΥ επί της σχετικής εισήγησης του Διαχειριστή, η εταιρεία με επιστολή της τάσσεται κατηγορηματικά κατά της παράτασης της υφιστάμενης 60λεπτης προθεσμίας έως τις αρχές του 2029 στο σύνορο Ελλάδας–Βουλγαρίας, υποστηρίζοντας ότι μια τόσο μακρά παρέκκλιση απομακρύνει την ελληνική αγορά από τον ευρωπαϊκό στόχο λειτουργίας της ενδοημερήσιας αγοράς κοντά στον πραγματικό χρόνο. Η Intraday Cross-Zonal Gate Closure Time (Ώρα Κλεισίματος Πύλης Διαζωνικής Ενδοημερήσιας Αγοράς) αφορά το χρονικό σημείο κατά το οποίο κλείνουν οι προσφορές αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας στις διασυνοριακές διασυνδέσεις. Στόχος της ΕΕ, όπως προβλέπεται στους σχετικούς Κανονισμούς, είναι η σταδιακή μετάβαση από τα 60 στα 30 λεπτά πριν την παράδοση, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα της αγοράς και η δυνατότητα προσαρμογής των συμμετεχόντων κοντά στον πραγματικό χρόνο. Η Optimus Energy ζητά την επίσπευση της εναρμόνισης με την ευρωπαϊκή αγορά στο σύνορο Ελλάδας–Βουλγαρίας, επισημαίνοντας ότι η αυξανόμενη διείσδυση μεταβλητών ΑΠΕ, οι συχνές περικοπές και το σημαντικό κόστος εξισορρόπησης, επιβάλλουν στην ελληνική αγορά να φέρει το gate closure κοντά στον πραγματικό χρόνο.
Μάλιστα η εταιρία επικαλείται το παράδειγμα της Γερμανίας και άλλων ώριμων αγορών με πολύ υψηλή διείσδυση ΑΠΕ και που δεν έχουν αιτηθεί αντίστοιχες μακρές παρεκκλίσεις για τις διασυνδέσεις τους.
Σύμφωνα με την Optimus το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι η έγκαιρη εφαρμογή είναι τεχνικά και λειτουργικά εφικτή.
Συγκεκριμένα η Optimus προτείνει στη ΡΑΑΕΥ:
- Να μην εγκρίνει γενικευμένη παρέκκλιση έως 1.1.2029.
- Αν κριθεί αναγκαία κάποια παρέκκλιση, αυτή να είναι αυστηρά χρονικά περιορισμένη, στοχευμένη σε συγκεκριμένες τεχνικές προσαρμογές, συνδεδεμένη με σαφές πλάνο συμμόρφωσης και ενδιάμεσα ορόσημα.
- Να ζητήσει από τον ΑΔΜΗΕ αναλυτικό σχέδιο μετάβασης προς την 30λεπτη IDCZGCT, με χρονοδιάγραμμα, κατανομή πόρων και τακτική ενημέρωση της αγοράς, καθώς και να ενθαρρύνει τεχνικές ομάδες εργασίας με συμμετοχή των φορέων της αγοράς.
Σύμφωνα με την εταιρία η έγκαιρη και εναρμονισμένη εφαρμογή της 30λεπτης IDCZGCT:
- Ενισχύει τις διασυνοριακές συναλλαγές και τη ρευστότητα, ιδίως για παραγωγούς ΑΠΕ και φορείς αποθήκευσης, που μπορούν να αξιοποιούν καλύτερα τη διαθέσιμη ευελιξία και να μειώνουν περικοπές.
- Διευκολύνει την αυτοεξισορρόπηση των συμμετεχόντων, μειώνοντας την ανάγκη για παρεμβάσεις του Διαχειριστή και άρα το κόστος εξισορρόπησης που μετακυλίεται στους καταναλωτές.
- Μειώνει τα σφάλματα πρόβλεψης και αυξάνει την ανθεκτικότητα του συστήματος, επιτρέποντας ταχεία αντίδραση σε αιφνίδιες μεταβολές (καιρικές ή τεχνικές) μέσω μιας ενδοημερήσιας αγοράς που λειτουργεί κοντά στον πραγματικό χρόνο.
Προσθέτει δε ότι μια τόσο μακρά παρέκκλιση εγείρει σημαντικές ανησυχίες για:
- Κατακερματισμό της αγορά: Διαφορετικά gate closure times μεταξύ χωρών/συνόρων αυξάνουν την επιχειρησιακή πολυπλοκότητα, περιορίζουν τη ρευστότητα και συντηρούν ένα «μωσαϊκό» κανόνων αντίθετο με τη λογική της ενιαίας αγοράς.
- Ρυθμιστική αβεβαιότητα στις επενδύσεις: Πολυετείς παρεκκλίσεις αποδυναμώνουν τα επενδυτικά σήματα για ευελιξία, αποθήκευση και διασυνδέσεις, καθυστερώντας κρίσιμες αποφάσεις.
- Εσωτερικοί περιορισμοί Διαχειριστή: Ζητήματα διαδικασιών, συστημάτων ή προτεραιοποίησης πόρων δεν μπορούν να δικαιολογήσουν πολυετή μεταφορά κόστους/κινδύνου στους συμμετέχοντες και τους καταναλωτές. Οι παρεκκλίσεις πρέπει να είναι εξαίρεση και όχι κανόνας, με σαφές πλάνο άρσης.
Τόσο ο ΑΔΜΗΕ (IPTO) όσο και ο βουλγαρικός ESO έχουν αιτηθεί παράταση έως 1.1.2029 για το σύνορο Ελλάδας–Βουλγαρίας. Αυτό:
- δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αυτοδίκαιος λόγος αποδοχής μιας μακράς παρέκκλισης,
- αναδεικνύει την ανάγκη για στενό, δομημένο και χρονοδεσμευμένο συντονισμό IPTO–ESO με στόχο την επίσπευση, και όχι την αναβολή, των απαιτούμενων προσαρμογών.
