Ενεργειακή καταιγίδα με φόντο τη Μέση Ανατολή – Σε επιφυλακή για τιμές, πληθωρισμό και αισχροκέρδεια

Ενεργειακή καταιγίδα με φόντο τη Μέση Ανατολή – Σε επιφυλακή για τιμές, πληθωρισμό και αισχροκέρδεια
Δευτέρα, 16/06/2025 - 08:05

Η νέα γεωπολιτική όξυνση στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες και την αυξημένη ζήτηση ενέργειας, επαναφέρουν δυναμικά στο προσκήνιο το ζήτημα του ενεργειακού κόστους στην Ευρώπη και ειδικά στη Νοτιοανατολική περιφέρεια.

Η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα διαμορφώνεται σήμερα στα 90 ευρώ/MWh, σημειώνοντας άνοδο 40% μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ και το φυσικό αέριο παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις, με την τιμή TTF να υπερβαίνει τα 37 ευρώ/MWh. Το σκηνικό αυτό εντείνει τον πληθωριστικό “πονοκέφαλο” της κυβέρνησης, καθώς οι ανοδικές τάσεις δεν περιορίζονται στην ενέργεια και τα καύσιμα, αλλά επεκτείνονται και σε βασικά είδη διατροφής και υπηρεσίες. Οι ανησυχίες αυτές θα τεθούν στο επίκεντρο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. που θα διεξαχθεί σήμερα Δευτέρα στο Λουξεμβούργο, με τη συμμετοχή του Έλληνα Υπουργού Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου.

Η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, έχοντας βιώσει την ενεργειακή κρίση του περασμένου καλοκαιριού, προσέρχεται στο Συμβούλιο Υπουργών με στόχο την αποτροπή νέου κύματος ακραίων τιμών κατά τη θερινή περίοδο. Ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου αναμένεται να αναδείξει την ανάγκη λήψης συντονισμένων ευρωπαϊκών μέτρων, επισημαίνοντας τους κινδύνους που προκύπτουν από τον συνδυασμό υψηλής ζήτησης και περιορισμένων διασυνδέσεων στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Παράλληλα, το διεθνές περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά ρευστό. Η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει ήδη προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές ενέργειας, με το πετρέλαιο να σημειώνει μηνιαία άνοδο 12% και να κινείται στα 74 δολάρια ανά βαρέλι. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αύξηση αυτή θα μετακυλιστεί στις λιανικές τιμές των καυσίμων, με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για αύξηση έως και 10 λεπτά ανά λίτρο. Η μέση πανελλαδική τιμή είχε διαμορφωθεί στα 1,73 ευρώ στις 13 Ιουνίου. Επιπλέον, οι τιμές φυσικού αερίου παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Το ολλανδικό TTF ενισχύεται άνω του 7,5% σε μηνιαία βάση, εξέλιξη που προσθέτει νέα πίεση στο ενεργειακό μείγμα, ειδικά ενόψει της αύξησης της κατανάλωσης ρεύματος τους καλοκαιρινούς μήνες. Η νέα ενεργειακή επιβάρυνση έρχεται να προστεθεί σε έναν ήδη επιταχυνόμενο πληθωρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε τον Μάιο κατά 2,5% σε ετήσια βάση, έναντι 2% τον Απρίλιο. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι σε μηνιαία βάση (Μάιος προς Απρίλιο), καταγράφηκε αύξηση 0,2%, τη στιγμή που πέρυσι υπήρξε μείωση 0,3%.

Οι αυξήσεις τιμών εντοπίζονται σε πλήθος βασικών κατηγοριών, με αιχμή τα φρούτα (13,2%), τον καφέ–κακάο–τσάι (12,3%), τα ενοίκια (10,9%), το ρεύμα (18%) και το φυσικό αέριο (11,1%). Αυξήσεις παρατηρούνται και σε είδη ένδυσης/υπόδησης, εστίασης και τουρισμού. Αντίθετα, σε πτωτική τροχιά συνεχίζει το ελαιόλαδο, με ετήσια μείωση 34,4%.

Σε μηνιαία βάση, πέρα από τις αυξήσεις στα τρόφιμα, καταγράφεται ανατίμηση σε τσιγάρα (+1,2%), ρούχα και παπούτσια (+2,7%), ενοίκια (+0,6%) και ηλεκτρισμό (+8,4%).

Στο περιβάλλον αυτό, το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ήδη θέσει σε επιφυλακή τους μηχανισμούς ελέγχου της αγοράς, με τον Τάκη Θεοδωρικάκο να προαναγγέλλει στοχευμένες παρεμβάσεις, εφόσον διαπιστωθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας ή αδικαιολόγητων αυξήσεων. Εστειλε δε μήνυμα μηδενικής αντοχής απέναντι στην κερδοσκοπία μιλώντας χθες στον τηλεοπτικό σταθμό Open

«Η στρατιωτική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά ανησυχητική και επικίνδυνη, πρώτα απ’ όλα για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας, στην οποία ανήκει και η Ελλάδα. Είναι απολύτως αναγκαίο να αποκλιμακωθεί η κατάσταση, γιατί οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι μόνο αρνητικές» τόνισε.

Αναφερόμενος στις καταγγελίες για ανατιμήσεις στην εγχώρια αγορά καυσίμων, προτού καν φτάσουν στη χώρα ποσότητες με τις νέες διεθνείς τιμές, ο κ. Θεοδωρικάκος υπογράμμισε: «Υπήρξαν καταγγελίες ότι κάποιοι έσπευσαν να αυξήσουν τις τιμές στα πρατήρια βενζίνης. Γι’ αυτό έδωσα εντολή στη ΔΙΜΕΑ να ξεκινήσει εκτεταμένους ελέγχους από χθες και να τους συνεχίσει τις επόμενες ημέρες, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει παραβίαση του πλαφόν κέρδους».

Ο κ. Θεοδωρικάκος υπενθύμισε ότι μέχρι τις 30 Ιουνίου εξακολουθεί να ισχύει η νομοθεσία που απαγορεύει στους πρατηριούχους να πωλούν με περιθώριο κέρδους μεγαλύτερο από αυτό που είχαν το 2021, δηλαδή πριν ξεκινήσει η πληθωριστική πίεση από τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Θέλω να στείλω ξεκάθαρο σήμα ότι όποιος παραβιάζει τη νομοθεσία, θα έχει σοβαρές συνέπειες», τόνισε, επισημαίνοντας ότι τα πρόστιμα φτάνουν έως και τα 5 εκατομμύρια ευρώ.

Κλείνοντας, ο κ. Θεοδωρικάκος υπογράμμισε: «Παρακολουθούμε την κατάσταση με απόλυτη εγρήγορση. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί και ό,τι περνάει από το χέρι του ελληνικού κράτους για να προστατεύσουμε τους πολίτες και τους καταναλωτές. Η κερδοσκοπία εκτός ορίων νομιμότητας δεν θα γίνει ανεκτή».