Μεταξύ των χωρών που επιδιώκουν να επωφεληθούν όχι μόνο από τις συντομότερες θαλάσσιες διαδρομές αλλά και από τους φυσικούς πόρους που υπάρχουν εκεί εποφθαλμιούν αυτόν τον γεωπολιτικά στρατηγικό χώρο, είναι τόσο η Ρωσία όπως επίσης και η Κίνα, η οποία είναι μέλος του Αρκτικού Συμβουλίου και αυτοπροσδιοριζόμενη ως «κράτος κοντά στην Αρκτική», να έχουν γίνει δύο από τους πιο εξέχοντες παίκτες στην περιοχή.
Επί του παρόντος, η κύρια ναυτιλιακή οδός μεταξύ Ασίας και Ευρώπης περνάει από την Κίνα στο Ρότερνταμ μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Όμως η ευπάθεια της οδού διέλευσης αποκαλύφθηκε το 2021, όταν το πλοίο Ever Given μπλόκαρε το πέρασμα, μετά την προσάραξη του, διακόπτοντας την κυκλοφορία για 7 ημέρες. Και έτσι, μια νέα διαδρομή μέσω της Αρκτικής θα μπορούσε να εξοικονομήσει χρόνο για τη μεταφορά εμπορευμάτων.
Το 2018, το Πεκίνο δημοσίευσε μια λευκή βίβλο σχετικά με το πώς η Κίνα θα μπορούσε να επεκτείνει την Πρωτοβουλία «Belt and Road» στην περιοχή της Αρκτικής, προτείνοντας ότι οι ενδιαφερόμενοι για τους πόλους θα μπορούσαν να συνεργαστούν για τη συνδεσιμότητα και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης πόρων όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τα ορυκτά, καθώς και για την επιστημονική έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν για το τι σημαίνει αυτό, ενώ η Ρωσία «μυρίζει business».
Ουσιαστικά έχουν εντοπιστεί τέσσερις κύριες θαλάσσιες διαδρομές που διασχίζουν την Αρκτική: το Βορειοδυτικό Πέρασμα (NWP), η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR), η Διαπολική Θαλάσσια Διαδρομή (TSR) και η Διαδρομή της Αρκτικής Γέφυρας (ABR).
Η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή συνδέει τις οικονομίες της Ασίας και της Ευρώπης και βρίσκεται κυρίως κατά μήκος των ακτών της Ρωσίας. Σύμφωνα με το Silk Road Briefing, μεγάλο μέρος του αρχικού Πολικού Δρόμου του Μεταξιού θα επικεντρωθεί στη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR), καθώς θα μπορούσε να μειώσει το χρόνο και το κόστος της μεταφοράς αγαθών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας έως και κατά 35%.
Στην άλλη πλευρά του βόρειου πόλου, το Βόρειο Πέρασμα (NWP) συνδέει τον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω του καναδικού αρχιπελάγους. Ενώ και οι δύο έχουν παρουσιάσει μειωμένη κάλυψη πάγου τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να μην είναι σταθερά χρησιμοποιήσιμοι για την εμπορική ναυτιλία, με αποτέλεσμα να χρειάζονται παγοθραυστικά ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι άλλες δύο διαδρομές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον είναι η διαδρομή της Αρκτικής Γέφυρας, η οποία συνδέει το λιμάνι Τσόρτσιλ στον Καναδά με το λιμάνι Νάρβικ στη Νορβηγία και το λιμάνι Μούρμανσκ στη Ρωσία, καθώς και η Διαπολική Θαλάσσια Διαδρομή, η οποία θα συνέδεε τον Βερίγγειο Πορθμό με τον Ατλαντικό Ωκεανό κοντά στο Μούρμανσκ.
Σύμφωνα με το Climate Change Post, σε ένα σενάριο κλιματικής αλλαγής υψηλού επιπέδου, οι δύο αυτές διαδρομές θα μπορούσαν να είναι ανοικτές για τη ναυσιπλοΐα μέχρι τη δεκαετία του 2070.
Από περιβαλλοντική άποψη, παρά το γεγονός ότι τα πλοία ενδεχομένως να καλύπτουν λιγότερα ναυτικά μίλια, η διέλευση περισσότερων πλοίων από την Αρκτική, όπου η παγκόσμια θέρμανση συμβαίνει ήδη ταχύτερα, θα επιδεινώσει περαιτέρω το λιώσιμο. Τα περισσότερα πλοία θα οδηγήσουν επίσης σε μεγαλύτερη ρύπανση μέσω των εκπομπών καθώς και σε αυξημένη πιθανότητα πετρελαιοκηλίδων.
