Η έκκληση αυτή αποκτά ιδιαίτερο βάρος υπό το φως της πρόσφατης διακοπής ρεύματος στην Ιβηρική Χερσόνησο, που ανέδειξε με δραματικό τρόπο τα όρια των εθνικών συστημάτων. διακοπή ρεύματος στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας βύθισε στο σκοτάδι την Ιβηρική Χερσόνησο και τμήματα της Γαλλίας στις 28 Απριλίου 2025 και, σύμφωνα με το κυβερνητικό πόρισμα στην Ισπανία, προκλήθηκε από λανθασμένους χειρισμούς του Διαχειριστή. Πόρισμα ωστόσο, που προκάλεσε αντιπαράθεση, καθώς η Redeia, μητρική εταιρία του Ισπανού Διαχειριστή REE, παρουσίασε δικό της πόρισμα σύμφωνα με το οποίο το λάθος έγινε από έναν σταθμό συνδυασμένου κύκλου (φυσικού αερίου) που είχε την υποχρέωση να παρέχει σταθερότητα στο σύστημα, αλλά δεν το έκανε και αποσυνδέθηκε στα πρώτα δευτερόλεπτα της διακοπής ρεύματος. Παράλληλα, τονίζει πως έγιναν λανθασμένοι υπολογισμοί, που μείωσαν την ικανότητα του δικτύου να απορροφήσει την αύξηση της τάσης, οδηγώντας τελικά στη διακοπή.
Πάντως η διακοπή ρεύματος στην Ιβηρική ανέδειξε την ευαλωτότητα των δικτύων αλλά και το γεγονός ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν θα πετύχει χωρίς στρατηγικές επενδύσεις, όχι μόνο στις ΑΠΕ αλλά και στις, αλλά και στις υποδομές, όπως επεσήμαναν οι ευρωβουλευτές. «Η συγκυρία αυτή ωστόσο δεν καταδεικνύει αποτυχία της Ενεργειακής Ένωσης – το αντίθετο, καθώς οι διασυνοριακές συνδέσεις επέτρεψαν στη Γαλλία να παρέμβει άμεσα. Η Επιτροπή πρέπει τώρα να δράσει αποφασιστικά και να δώσει προτεραιότητα στον σχεδιασμό και τον συντονισμό των δικτύων και της αποθήκευσης. Διαφορετικά, θα συνεχίσουμε να πηγαίνουμε από κρίση σε κρίση», δήλωσε χαρακτηριστικά η αυστριακή ευρωβουλευτής Anna Sturgkh.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το απαιτούμενο επενδυτικό κενό στα ηλεκτρικά δίκτυα φτάνει τα 584 δισ. ευρώ έως το 2030, ποσό που θεωρείται κρίσιμο για την επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης και την ανθεκτικότητα των συστημάτων.
Οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις και έργα αναβάθμισης για την αύξηση της διασυνοριακής και εθνικής δυναμικότητας του δικτύου μεταφοράς, αλλά και για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. Αυτό περιλαμβάνει την ανάγκη στενότερης ρυθμιστικής εποπτείας για τη διασφάλιση ενός απαλλαγμένου από ανθρακούχες εκπομπές, ευέλικτου και ανθεκτικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.
Η έκθεση ζητά σαφέστερους και αποτελεσματικότερους κανόνες και διαδικασίες για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, πέραν της δημόσιας χρηματοδότησης, καθώς και για τη διασφάλιση ότι οι τιμές των παρόχων αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος. Τονίζει την ανάγκη επενδύσεων για την αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης του δικτύου και την πρόληψη της περικοπής (δηλαδή της σκόπιμης μείωσης παραγωγής λόγω των ορίων δυναμικότητας του δικτύου) ανανεώσιμης ενέργειας.
Επιπλέον ζητούν ένα πιο ενιαίο ευρωπαϊκό σχέδιο για τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο να διατρέχει σύνορα, τομείς και περιφέρειες. Υπογραμμίζουν ότι οι ΑΠΕ πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα στα δίκτυα και να υπάρξουν περισσότερες διασυνοριακές διασυνδέσεις. Ειδική έμφαση δίνεται και στην ανάγκη κοινωνικής αποδοχής των έργων, μέσω αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους πολίτες. Το Κοινοβούλιο υπερψήφισε προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, την αύξηση της ανθεκτικότητάς τους, την ενσωμάτωση περισσότερων ΑΠΕ και την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, με στόχο την επίτευξη των ενεργειακών στόχων της Ε.Ε.
