Γιάννης Τριήρης: Και οι κρίνοντες κρίνονται;

Γιάννης Τριήρης: Και οι κρίνοντες κρίνονται;
Τετάρτη, 08/10/2025 - 08:14

Τα τελευταία χρόνια έχει ανοίξει η συζήτηση για το αν και πόσο αδέκαστη είναι η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα, η οποία εντάθηκε το τελευταίο διάστημα με τα σκάνδαλα που «σημάδεψαν» την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τον τρόπο που τα χειρίστηκαν οι εισαγγελικές, ανακριτικές και δικαστικές αρχές.

Γιατί δεν πρέπει κανείς να στρουθοκαμηλίζει. Δυστυχώς η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη για μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού έχει χαθεί και αφορμή στάθηκαν πολλές υποθέσεις με προεξέχουσα το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και τον χειρισμό της από τη δικαιοσύνη, αλλά βέβαια και την κυβερνητική πλειοψηφία.

Αυτό δείχνουν, άλλωστε, και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις μέσα στο τρέχον έτος όταν και έγιναν οι σχετικές μετρήσεις. Συγκεκριμένα δημοσκόπηση της Public Issue κατέγραψε πως μόλις το 24% των ερωτηθέντων εμπιστεύονται την Δικαιοσύνη, ενώ της Metron Analysis το 22%, ποσοστά εξαιρετικά χαμηλά για ένα θεσμό που στα μάτια της κοινωνίας φαντάζει ως η «σωτηρία» τους απέναντι σε κάθε είδους αυθαιρεσία και απειλή.

Είναι απολύτως απογοητευτικό για μια κοινωνία να νοιώθει ότι οι πολίτες δεν μπορούν να βρουν το δίκιο τους και να θεωρεί πως δικαιοσύνη και πολιτική διαπλέκονται.

Η αλήθεια είναι πως κανένας λειτουργός της Δικαιοσύνης, θεσμικά τουλάχιστον δεν είναι υπεράνω του νόμου. Ο τελικός έλεγχος προέρχεται από τη διάκριση των εξουσιών. Οι δικαστές δικάζουν, αλλά λογοδοτούν μέσω θεσμών, κοινοβουλίου, ή ακόμα και του ίδιου του Συντάγματος.

Υπάρχουν τα Ανώτατα Δικαστικά Συμβούλια, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), ο Άρειος Πάγος και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επιπλέον, υπάρχει το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ), το οποίο είναι η ανώτατη αρχή για ορισμένες κατηγορίες υποθέσεων και συγκροτείται από τους προέδρους και μέλη των τριών ανωτάτων δικαστηρίων.

Υπάρχουν πειθαρχικά συμβούλια, που συγκροτούνται από ανώτερους ή ισότιμους δικαστές, ώστε να κρίνουν συναδέλφους τους.

Επιπλέον για ποινικά αδικήματα στα οποία περιέπεσε ένας δικαστής (π.χ. δωροληψία, κατάχρηση εξουσίας), τότε δικάζεται από άλλους δικαστές σε κανονικά ποινικά δικαστήρια. Θεσμικά λοιπόν δεν υπάρχει ασυλία.

Ωστόσο υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα. Υπάρχουν περιπτώσεις που έδρες δικαστηρίων καταδικάστηκαν για κακοδικία;

Η απάντηση είναι όχι, τουλάχιστον εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Στη νομική βιβλιογραφία γίνεται λόγος ότι στην πράξη οι καταδικαστικές αποφάσεις είναι ανύπαρκτες ή εξαιρετικά σπάνιες (με πηγές να α αναφέρουν πως στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν υπάρξει μόνο δυο καταδικαστικές αποφάσεις για κακοδικία και αυτές την δεκαετία του 19600. Και σίγουρα δεν έχει καταγραφεί κάποια ευρέως γνωστή περίπτωση όπου δικαστής να καταδικάστηκε ως «κακοδίκης».

Το συμπέρασμα που προκύπτει λοιπόν θα έπρεπε να είναι πως ποτέ και κανένας δικαστής δεν κάνει ούτε εκούσια ούτε ακούσια λάθη;

Στο ερώτημα αυτό ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του απάντηση, καθώς το μόνο βέβαιο είναι ότι και οι κρίνοντες κρίνονται, τουλάχιστον από την κοινωνία.