Ενώ η Ελλάδα βίωσε ένα καλοκαίρι με ρεκόρ καυσώνων και πυρκαγιών, η κυβέρνηση της χώρας είναι απασχολημένη με την παροχή πρόσβασης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων στον θαλάσσιο χώρο της, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για άδειες εξόρυξης που θα επιδεινώσουν τις κρίσεις της βιοποικιλότητας και του κλίματος και θα προκαλέσουν ανυπολόγιστη ζημιά σε εμβληματικά απειλούμενα είδη.
Οι οργανώσεις τονίζουν ότι ο χρόνος για την Επιτροπή να αναλάβει δράση τελειώνει, καθώς η νέα προκήρυξη διαγωνισμού της ελληνικής κυβέρνησης για την περαιτέρω εξερεύνηση και εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων κοντά σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές λήγει στις 10 Σεπτεμβρίου.
Οι τρεις οργανώσεις υπέβαλαν καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2023, ώστε να κάνουν την ελληνική κυβέρνηση να λογοδοτήσει για σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ. Τώρα ζητούν εκ νέου από την Επιτροπή να σταματήσει να δίνει επανειλημμένα το πράσινο φως για την εξερεύνηση πετρελαίου και αερίου κοντά σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές (ΘΠΠ). Προειδοποιούν ότι, εάν η Επιτροπή δεν το πράξει, θα δημιουργηθεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο, καθώς θα αγνοηθεί η θεμελιώδης περιβαλλοντική νομοθεσία υπέρ των συμφερόντων των εταιρειών ορυκτών καυσίμων.
Ο Francesco Maletto, δικηγόρος της ClientEarth, δήλωσε: «Εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στην πατρίδα των φαλαινών και των δελφινιών, εν μέσω των καταστροφικών κλιματικών επιπτώσεων: πόσο πιο σαφή εντολή χρειάζεται η Επιτροπή για να αναλάβει δράση; Η Επιτροπή έχει σαφή νομική και ηθική υποχρέωση να τηρεί την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ. Αυτές οι δραστηριότητες θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο αναντικατάστατα θαλάσσια οικοσυστήματα, και όλα αυτά για τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία οδηγούν στην οικολογική καταστροφή και το κλιματικό χάος. Η προστασία της φύσης είναι δράση για το κλίμα. Η επέκταση των ορυκτών καυσίμων δεν είναι».
Η Άννα Βαφειάδου, επικεφαλής του νομικού τμήματος του WWF Ελλάς, δήλωσε: «Σε μία εποχή που η κλιματική κρίση εντείνεται με ανησυχητικό ρυθμό, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τον σχεδιασμό νέων έργων εξερεύνησης και εκμετάλλευσης πετρελαίου και αερίου. Υπό τη δυσοίωνη σκιά της κλιματικής κρίσης που κλιμακώνεται και υπό το φως της πρόσφατης πρωτοποριακής γνωμοδότησης του Διεθνούς Δικαστηρίου, καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει πραγματικά ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και να σταματήσει όλα τα σχέδια για νέες εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στις ελληνικές θάλασσες. Καλούμε επίσης την Επιτροπή να εκπληρώσει το καθήκον της ως θεματοφύλακας των Συνθηκών και να ενεργήσει με την επείγουσα δράση που απαιτεί η κλιματική κρίση».
Ο Κώστας Καλούδης, υπεύθυνος της εκστρατείας του ελληνικού γραφείου της Greenpeace για το κλίμα και την ενέργεια, δήλωσε: “Αυτό το καλοκαίρι, βιώσαμε για άλλη μια φορά καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα, οι οποίες συνδέονται με τις ραγδαίες κλιματικές αλλαγές στην περιοχή της Μεσογείου. Ενώ η γη και οι θάλασσές μας υποφέρουν από τις εντεινόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η ελληνική κυβέρνηση επιμένει να τις προσφέρει για εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων, επιδεινώνοντας έτσι το ίδιο πρόβλημα που πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να λύσουμε. Είναι μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δράσει γρήγορα, προκειμένου να βοηθήσει στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής και να ανταποκριθεί στον ρόλο της για την προστασία του πολύτιμου οικοσυστήματος και των πολύτιμων ζωικών πληθυσμών της Ελληνικής Τάφρου».
Η καταγγελία προς την Επιτροπή έρχεται εν μέσω ανησυχιών για την επανειλημμένη αδράνεια της, υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να επιβάλει την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ. Τον Αύγουστο του 2024, το Politico αποκάλυψε ότι από την 1η Δεκεμβρίου 2019, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ είχε κινήσει μόνο 559 νομικές διαδικασίες για παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά χωρών της ΕΕ, ενώ ο προκάτοχός της Jean-Claude Juncker κίνησε 645 υποθέσεις και ο José Manuel Barroso 1.314 υποθέσεις στην πρώτη και 845 στη δεύτερη θητεία του.
Εν τω μεταξύ, οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να προωθήσει τις επενδύσεις στον τομέα των υδρογονανθράκων έρχονται σε μια εποχή που οι καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στη χώρα είναι εμφανείς. Αυτές οι επιπτώσεις εκτυλίσσονται παράλληλα με μία σειρά τολμηρών δηλώσεων του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, σχετικά με την υποτιθέμενη ηγετική θέση της Ελλάδας σε θέματα κλίματος και προστασίας του περιβάλλοντος. Τους τελευταίους μήνες, η ΕΕ υιοθέτησε ένα Σύμφωνο για τους Ωκεανούς της ΕΕ που εστιάζει στην προστασία και την αποκατάσταση της υγείας των θαλασσών, μεταξύ άλλων από την εξόρυξη στον βυθό. Ωστόσο, αυτές οι δηλώσεις καθιστώνται κενές νοήματος όταν συνοδεύονται από σχέδια για την έγκριση εξορύξεων στα όρια των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ), οι οποίες θα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις σε απειλούμενα είδη όπως φάλαινες, δελφίνια, μεσογειακές φώκιες και θαλάσσιες χελώνες.
