Τους τελευταίους μήνες, εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα υποφέρουν από τους παράλογα υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας και έρχονται αντιμέτωπα με την ενεργειακή φτώχεια, αφού δεν μπορούν να κρατήσουν τα σπίτια τους ζεστά. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί μετά το κύμα ψύχους που έπληξε πρόσφατα τη χώρα.
“Ουπουργός Ενέργειας κ. Σκρέκας και η ελληνική κυβέρνηση, αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάσταση και δεν έχουν προχωρήσει στις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές στην ενεργειακή εξοικονόμηση, αποδοτικότητα και καθαρή αυτοπαραγωγή. Αντ’ αυτού, οι επιδοτήσεις για την επέκταση της χρήσης των ακριβών ορυκτών καυσίμων συνεχίζουν να προχωρούν με αμείωτους ρυθμούς, την ίδια στιγμή που οι ενεργειακοί κολοσσοί σημειώνουν κέρδη-ρεκόρ μεσούσης της ενεργειακής κρίσης, ενώ οι πολίτες λαμβάνουν μόνο “χαρτζιλίκι” με τη μορφή επιδόματος. Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί, απλά διαιωνίζεται, όσο η πολιτική μας εστιάζει στα ορυκτά καύσιμα με τεράστια κέρδη για τη βιομηχανία ενέργειας και τρομακτικές απώλειες για τον απλό πολίτη και το περιβάλλον”,δήλωσε ηΣάντυ Φαμελιάρη,Υπεύθυνη Προγραμμάτων για την Κλιματική Αλλαγή στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Τους τελευταίους μήνες, εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα υποφέρουν από τους παράλογα υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας και έρχονται αντιμέτωπα με την ενεργειακή φτώχεια, αφού δεν μπορούν να κρατήσουν τα σπίτια τους ζεστά © Greenpeace
Σήμερα, με φόντο την ενεργειακή κρίση και την κατακόρυφη αύξηση του κόστους ζωής, οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαίου και ορυκτού αερίου, BP, ExxonMobil, Chevron, Shell και TotalEnergies, κατέγραψαν μαζί κέρδη 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022, με ορισμένες να σημειώνουν τα μεγαλύτερα κέρδη στην ιστορία τους ή εδώ και πολύ καιρό. Εν τω μεταξύ, οι συνθήκες διαβίωσης πολλών νοικοκυριών υποβαθμίζονται, καθώς παλεύουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Στη χώρα μας, οι εταιρείες που προχωρούν με την υποστήριξη της κυβέρνησης στην υλοποίηση των σχεδίων τους για εξορύξεις υδρογονανθράκων, όπως οι HelleniQ Energy και Energean PLC, εμφανίζουν αντίστοιχα υπερκέρδη[1],[2]την ίδια στιγμή που ένας στους 5 συμπολίτες μας (με στοιχεία του 2021) αδυνατούν να θερμάνουν το σπίτι τους[3].
Οι διαταραχές στον εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας και οι υψηλότερες τιμές, που ενισχύονται από την εισβολή στην Ουκρανία, μειώνουν τα πραγματικά εισοδήματα, με τις τιμές ενέργειας για τους καταναλωτές να εμφανίζουν ετήσια αύξηση 53% μέχρι τον Σεπτέμβρη 2022. Η Ελλάδα παρότι υιοθέτησε μέτρα συνολικού ύψους 5,5% του ΑΕΠ το 2022 για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι του υψηλού ενεργειακού κόστους, συνεχίζει να επιδοτεί το κέρδος των εταιρειών ορυκτών καυσίμων επιμένοντας στην επέκταση της χρήσης και των υποδομών τους. Πόροι του Ταμείου Πράσινης Μετάβασης αντί να κατευθύνονται προς καθαρότερες λύσεις, επιδοτούν τους λογαριασμούς κατανάλωσης ενέργειας, η οποία ακριβαίνει επειδή επιμένουμε στη χρήση αερίου και πετρελαίου. Την ίδια στιγμή που οι λογαριασμοί μας επιδοτούνται, αυξάνονται οι εισαγωγές υγροποιημένου “φυσικού” αερίου, διατηρώντας έναν φαύλο κύκλο ακρίβειας, επιδείνωσης της κλιματικής κρίσης και υπονόμευσης της ζωής μας.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως και η δική μας, έχουν εστιάσει το μεγαλύτερο μέρος της στήριξης σε μη στοχευμένα μέτρα για τον περιορισμό της λιανικής τιμής για την ενέργεια, όπως οι μειώσεις του ΦΠΑ στη βενζίνη ή τα ανώτατα όρια τιμών λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η δυναμική αυτή πρέπει να αλλάξει, καθώς τα κράτη εξαντλούν τον δημοσιονομικό χώρο για να διατηρήσουν μια τόσο ευρεία χρηματοδότηση. Αντί για μέτρα καταστολής των τιμών που αποτελούνde factoεπιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων, οι κυβερνήσεις θα πρέπει τώρα να προωθήσουν περισσότερο πολιτικές στήριξης του εισοδήματοςτων πολιτών με τολμηρές στοχεύσεις και επενδύσεις στον τομέαμείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης και αύξησης της αποδοτικότηταςσε τομείς όπως τα κτίρια.
Βαθύτερες διαρθρωτικές αλλαγές – στην οικονομία, στις πολιτικές και στην κοινωνία – είναι απαραίτητες για να βοηθήσουν τη χώρα μας να πλοηγηθεί σε μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική σταθερότητα. Είναι καιρός ο υπουργός Ενέργειας και η κυβέρνηση να επικεντρωθούν στις πραγματικές λύσεις, οι οποίες θα μας δώσουν ενεργειακή ανεξαρτησία και ταυτόχρονα θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε το υψηλό ενεργειακό κόστος και την ενεργειακή φτώχεια. Οι λύσεις για την προστασία των πολιτών και του κλίματος είναι η ενεργειακή αποδοτικότητα, με πραγματικές επενδύσεις στις υποδομές (π.χ. κτίρια), με ταυτόχρονη απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα και επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (κυρίως στις ΑΠΕ και την αυτοπαραγωγή με βάση τις ενεργειακές κοινότητες). Αν διδασκόμαστε κάτι από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την παρούσα ενεργειακή κρίση, είναι ότι έχει έρθει η ώρα να βάλουμε πρώτα την ευημερία του πλανήτη και των ανθρώπων.
