Σε αυτό το πλαίσιο, ανοίγει ο δρόμος για την ενεργοποίηση μηχανισμών αποζημίωσης ισχύος (capacity mechanisms) – δηλαδή ενισχύσεων προς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για τη διατήρηση εφεδρικής ισχύος – καθώς και για τη χορήγηση κρατικής στήριξης στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, με στόχο τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνονται στο νέο Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial State Aid Framework – CISAF), το οποίο παρουσίασε αναλυτικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το CISAF καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους τα κράτη-μέλη μπορούν να παρέχουν ενισχύσεις για συγκεκριμένες επενδύσεις, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις. Τα καθεστώτα που θα σχεδιάζουν οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εγκρίνονται από την Επιτροπή, με στόχο τη γρήγορη και στοχευμένη εφαρμογή των μέτρων σε επιμέρους τομείς ή μονάδες. Το CISAF θα ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030 και θα λειτουργήσει σε αντικατάσταση του Προσωρινού Πλαισίου Κρίσης και Μετάβασης (TCTF), το οποίο εφαρμόζεται από το 2022.
Το CISAF απλοποιεί τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων σε πέντε κύριους τομείς:
- Την προσωρινή ελάφρυνση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για τους ενεργοβόρους χρήστες.
- Την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα
- Την απανθρακοποίηση υφιστάμενης διαδικασίας παραγωγής
- Την ανάπτυξη παραγωγικής ικανότητας καθαρής τεχνολογίας στην ΕΕ
- Τη μείωση του κινδύνου των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια, την απαλλαγή από τον άνθρακα, την καθαρή τεχνολογία, τα έργα ενεργειακών υποδομών και τα έργα που υποστηρίζουν την κυκλική οικονομία.
Πιο αναλυτικά, το πλαίσιο επιτρέπει:
- Νέους κανόνες για τα μέτρα ευελιξίας και τους μηχανισμούς ισχύος (capacity mechanism), παρέχοντας στα κράτη μέλη πρόσθετα εργαλεία για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο ενεργειακό τους σύστημα
- Ορίζει capacity mechanism στο πλαίσιο του target model. Έτσι τα κράτη μέλη θα μπορούν να πληρώνουν τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για να διατηρούν εφεδρική ισχύ, η οποία θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στο ηλεκτρικό σύστημα.
- Την παροχή στήριξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται σε τομείς ιδιαίτερα εκτεθειμένους στο διεθνές εμπόριο και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή τους (ενεργοβόροι χρήστες). Σε αντάλλαγμα για τη στήριξη τιμών, οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην απαλλαγή από τον άνθρακα
- Την υποστήριξη τόσο για ΑΠΕ όσο και για τα καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα όπως το μπλε και το πράσινο υδρογόνο.
Το νέο πακέτο της ΕΕ προβλέπει ακόμα ευέλικτη στήριξη για επενδύσεις σε όλες τις τεχνολογίες που οδηγούν σε απαλλαγή από τον άνθρακα ή αυξημένη ενεργειακή απόδοση, επιτρέποντας τη στήριξη ενός ευρέος φάσματος τεχνολογιών απαλλαγής από τον άνθρακα, όπως η ηλεκτροκίνηση, το υδρογόνο, η βιομάζα, η αξιοποίηση και η αποθήκευση άνθρακα μέσω δέσμευσης (CCS)
Η στήριξη μπορεί να χορηγηθεί με βάση :
- Προκαθορισμένα ποσά ενίσχυσης (για στήριξη έως 200 εκατομμύρια ευρώ)
- Ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών
Το πλαίσιο επιτρέπει επίσης την υποστήριξη της παραγωγής και επεξεργασίας κρίσιμων πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για τις καθαρές τεχνολογίες.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ των διαφορετικών περιοχών στην Ευρώπη, τα κράτη μέλη θα μπορούν να παρέχουν μεγαλύτερη υποστήριξη για έργα σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές, οι οποίες ορίζονται στους χάρτες περιφερειακής βοήθειας.
Επιπλέον, επιτρέπεται στα κράτη μέλη να τονώνουν τη ζήτηση για προϊόντα καθαρής τεχνολογίας προσφέροντας φορολογικά κίνητρα, επιτρέποντας στις εταιρείες να εκπίπτουν πιο γρήγορα το κόστος των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες από το φορολογητέο εισόδημά τους. Τα κράτη μέλη μπορούν να λάβουν μέτρα για τη μείωση του κινδύνου των ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα που καλύπτονται από το CISAF, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών υποδομών και της κυκλικής οικονομίας.
Η υποστήριξη μπορεί να λάβει τη μορφή μετοχικού κεφαλαίου, δανείων ή/και εγγυήσεων που παρέχονται σε ένα ειδικό ταμείο ή σε ένα όχημα ειδικού σκοπού, το οποίο θα διακρατεί το χαρτοφυλάκιο των επιλέξιμων έργων.
