Συγκροτώντας κοινό μέτωπο ο ΣΕΒ και οι αντίστοιχοι σύνδεσμοι από τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Τσεχία, την Κύπρο, την Αυστρία, την Πορτογαλία και τη Σλοβακία ζητούν από την ΕΕ την ένταξη ρυθμίσεων που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη στοχευμένα μέτρα στήριξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, προειδοποιώντας ότι χωρίς παρέμβαση εντείνεται η τάση αποβιομηχάνισης στην Ευρώπη.
Ενόψει της δημοσίευσης του Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial State Aid Framework – CISAF) αύριο, οι εννέα βιομηχανικοί σύνδεσμοι εξέδωσαν στις 19 Ιουνίου κοινή δήλωση προς κορυφαίους ευρωπαίους αξιωματούχους. Με αυτή ζητούν τη συμπερίληψη διατάξεων που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη Βιομηχανία. Χτυπούν ηχηρό καμπανάκι για το ενεργειακό κόστος κάνοντας λόγο για μη βιώσιμες τιμές ενέργειας και ειδική αναφορά στις διαφορές τιμών εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
Τονίζουν ότι το CISAF αποτελεί μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για την αντιμετώπιση της επιταχυνόμενης αποβιομηχάνισης της Ευρώπης και επισήμαινουν ότι προηγούμενες προσπάθειες κρατών μελών να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης με σκοπό τη μείωση του κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία, όπως το Green Pool, δεν έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως λόγω μίας υπερβολικά στενής εφαρμογής των κανόνων κρατικών ενισχύσεων.
Είναι, επομένως, απολύτως αναγκαία και κρίσιμη η συμπερίληψη στο CISAF αποτελεσματικών διατάξεων στήριξης της βιομηχανίας κατά την υλοποίηση της στρατηγικής απανθρακοποίησης της Ευρώπης, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της παραγωγής και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
«Οι υφιστάμενες τιμές ενέργειας δυστυχώς δεν είναι βιώσιμες. Βλέπουμε όμως ότι οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές διστάζουν να προχωρήσουν σε άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα. Οι λύσεις, αναμφίβολα, δεν είναι εύκολες. Απαιτούν θάρρος, διορατικότητα και ουσιαστική διαβούλευση της ΕΕ με τις επιχειρήσεις. Με την κοινή αυτή πρωτοβουλία του ΣΕΒ και των άλλων ευρωπαϊκών συνδέσμων, στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα ώστε να μειωθούν οι τιμές ενέργειας τώρα», δήλωσε ο Πρόεδρος Δ.Σ. του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος.
Αναλυτικά στην κοινή δήλωση αναφέρονται τα εξής:
Απευθυνόμαστε προς εσάς για να εκφράσουμε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας ενός πλαισίου μέτρων στήριξης των βιομηχανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την ανακοπή του κύματος αποβιομηχάνισης που πλήττει την Ευρώπη. Σύμφωνα με ανάλυση του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (European Trade Union Institute — ETUI), ο αριθμός των απασχολούμενων στη μεταποίηση μειώθηκε κατά 853.000 την περίοδο 2019–2023, ενώ οι προκλήσεις για τη βιομηχανία επιμένουν. Η επιβάρυνση είναι ιδιαίτερα μεγάλη στα κράτη μέλη με διαρθρωτικά υψηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, που στρεβλώνει την έννοια της Ενιαίας Αγοράς και πλήττει περισσότερο τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Η στρατηγική απανθρακοποίησης της Ευρώπης εξαρτάται από την πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές παγκοσμίως—είτε πρόκειται για άμεση ηλεκτροδότηση, είτε για άλλες ενεργοβόρες τεχνολογίες όπως το υδρογόνο ή η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS). Ωστόσο, παρά τη σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ, οι τιμές παραμένουν πολύ πάνω σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα και σημαντικά υψηλότερες από εκείνες σε ανταγωνιστικές οικονομίες που δεν τιμολογούν τις εκπομπές CO₂. Ανάλυση της Compass Lexecon για τη BusinessEurope (2024) επιβεβαιώνει ότι αυτό το χάσμα τιμών θα συνεχιστεί, υπονομεύοντας τη βιωσιμότητα της βιομηχανικής απανθρακοποίησης.
Αν και η «Συμφωνία για Καθαρή Βιομηχανία» (Clean Industrial Deal) αποτελεί θετικό βήμα, δεν προσφέρει τη αναγκαία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Λόγω της επείγουσας κατάστασης και της ανάγκης άμεσης μείωσης των τιμών, το CISAF πρέπει να περιέχει μεταβατικά μέτρα που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τώρα – πολύ πριν αποδώσουν άλλα διαρθρωτικά μέτρα.
Προηγούμενες προσπάθειες αρκετών μελών να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης με σκοπό τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία δεν έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως λόγω, κατά την άποψή μας, μίας υπερβολικά στενής εφαρμογής των κανόνων κρατικών ενισχύσεων. Και αυτό, παρά το γεγονός, ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να επιταχύνουν την απανθρακοποίηση, διασφαλίζοντας βιώσιμη ηλεκτροδότηση, και παράλληλα να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη απειλή της αποβιομηχάνισης στην Ευρώπη.
Το CISAF αποτελεί μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για αντιστροφή αυτής της πορείας. Ωστόσο τα μέτρα του προσχεδίου είναι σαφώς ανεπαρκή και κινδυνεύουν να λειτουργήσουν ανασταλτικά, αν η εφαρμογή της αρχής «Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης» εξακολουθήσει να περιορίζει τη χρήση μεταβατικών τεχνολογιών. Παράλληλα, το υπό διαμόρφωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά του CISAF, παρέχοντας επιπλέον πόρους και απλοποιημένη πρόσβαση στα έργα βιομηχανικής απανθρακοποίησης, ιδίως σε κράτη μέλη με περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο.
Σε αυτό το πλαίσιο, σας καλούμε να συμπεριλάβετε διατάξεις που θα επιτρέψουν στις βιομηχανίες μας να συνδυάσουν την απανθρακοποίηση με την ανταγωνιστικότητα, ώστε να ενισχυθεί η βιομηχανική παραγωγή και η απασχόληση στην ΕΕ.
