Η στρατηγική ενεργειακής μετάβασης της χώρας οφείλει να χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και συνέπεια, καθώς καθορίζει την βιωσιμότητα της οικονομίας και την ασφάλεια των πολιτών. Ωστόσο, η περίπτωση της σχεδιαζόμενης μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στον Θερμαϊκό Κόλπο (Thessaloniki FSRU), αφήνει διφορούμενα μηνύματα. Από τη μια πλευρά διακηρύσσετε τη δέσμευση για πράσινη μετάβαση και απανθρακοποίηση και από την άλλη προωθείτε μια υποδομή ορυκτού καυσίμου με χρονικό ορίζοντα λειτουργίας από το 2029, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Πρόκειται για επιλογή που γεννά εύλογα ερωτήματα ως προς τη συνοχή του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού και την προτεραιότητα του δημοσίου συμφέροντος.
Πέραν του ζητήματος στρατηγικής, εντοπίζεται έλλειμμα στην θεσμική και κοινωνική διάσταση της διαδικασίας. Η ενημέρωση των πολιτών για το θέμα είναι εξαιρετικά περιορισμένη, αφού μόλις το 19% των κατοίκων της Θεσσαλονίκης δηλώνει ότι γνωρίζει το έργο (ούτε καν δύο στους δέκα), ενώ όλοι οι δήμοι της παράκτιας ζώνης έχουν εκφράσει μέσω της ΠΕΔΚΜ τη σαφή αντίθεσή τους, δίχως η βούλησή τους να έχει ενσωματωθεί ουσιαστικά στη διαδικασία. Η παράκαμψη της τοπικής αυτοδιοίκησης και η απουσία δημόσιας διαβούλευσης δεν συνάδουν με το πνεύμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης ούτε με τις αρχές συμμετοχικότητας και διαφάνειας που επιβάλλει το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Σε τεχνικό επίπεδο, οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής, τις παραγωγικές δραστηριότητες (αλιεία, μυδοκαλλιέργειες) και την ασφάλεια των κατοίκων δεν μπορούν να εξεταστούν αποσπασματικά, αλλά αποτελούν κρίσιμο τμήμα της αξιολόγησης κόστους- οφέλους, που οφείλει να προηγηθεί πριν τη λήψη απόφασης εκ μέρους της Διοίκησης.
Επιπρόσθετα, δεν μπορεί να παραγνωριστεί πως ένα τέτοιο έργο, έρχεται να προστεθεί σε μια από τις πιο επιβαρυμένες πόλεις της Ελλάδας, όσον αφορά στην ποιότητα της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με έρευνες. Αντί να ληφθούν δραστικά μέτρα για την βελτίωση της κατάστασης, λαμβάνεται η απόφαση για την εγκατάσταση μονάδας που θα επιβαρύνει περισσότερο, διότι οι διαρροές μεθανίου σε ανάλογες μονάδες είναι δεδομένες από τη βιβλιογραφία.
Σύμφωνα με το άρθ. 90 του ν. 4001/2011 η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί κριτήριο που οφείλει η Ρυθμιστική Αρχή να εξετάζει πριν την έκδοση της Άδειας ΑΣΦΑ και όχι να το θέτει ως προϋπόθεση στα μετέπειτα βήματα της διαδικασίας. Από το σκεπτικό της Άδειας ΑΣΦΑ που χορηγήθηκε από την ΡΑΑΕΥ στην ELPEDISON δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε εμπεριστατωμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΑΔΑ: 94ΔΚΙΔΞ-ΕΘΡ, Ρ9Τ8ΙΔΞ-Κ7Π). Εντούτοις, η ΡΑΑΕΥ δήλωσε ότι πληρούνται τα κριτήρια του νόμου για αδειοδότηση.
Ερωτηματικά προκύπτουν και από το γεγονός ότι σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ το έργο καλύπτει αμιγώς εμπορικούς σκοπούς και έχει ως βασικό στόχο την τροφοδότηση του σχεδιαζόμενου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής της ίδιας εταιρείας, ενώ η Διοίκηση του ΥΠΕΝ επικαλείται το δημόσιο συμφέρον για την επιλογή αυτού του έργου.
Επειδή το συγκεκριμένο έργο αφορά το περιβάλλον, την υγεία, την ποιότητα της ζωής και την οικονομία της πόλης και ως τέτοιο θα έπρεπε να είναι σε γνώση των αρμόδιων φορέων και της τοπικής κοινωνίας,
Επειδή εντοπίζεται ένα σημαντικό κενό πληροφόρησης του κοινού.
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός
- Κατά ποιο τρόπο πληρούνται τα κριτήρια των άρθ. 74 και 90 του ν. 4001/2011 για την αδειοδότηση του εν λόγω έργου; Πώς τεκμηριώνεται το δημόσιο συμφέρον, αφού θα εξυπηρετούνται αμιγώς εμπορικοί σκοποί; Ποια είναι η ζήτηση την οποία προβλέπεται να εξυπηρετεί η προτεινόμενη επένδυση;
- Για ποιο λόγο το εν θέματι έργο δεν περιλαμβάνεται στο πρόσφατα εγκεκριμένο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2024-2033 (ΦΕΚ 4622/Β/27-08-2025);
- Πώς αξιολογήθηκε από τη ΡΑΑΕΥ, κατά την αδειοδότηση, το γεγονός ότι η εν λόγω μονάδα εμπίπτει στις εγκαταστάσεις SEVESO, τις οποίες απαγορεύει ρητά το ισχύον Γ.Π.Σ. Δ.Κ. Μενεμένης ( ΦΕΚ 73/ΑΑΠ/2016); Πώς υπερκεράστηκε αυτός ο περιορισμός; Βάσει ποιων στοιχείων λήφθηκε η απόφαση αδειοδότησης και μετέπειτα επέκτασης;
- Έχει αιτηθεί η εταιρεία την «εξαίρεση» από τους κανόνες πρόσβασης τρίτων (third-party access), κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 36 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2009/73/ΕΚ, όπως ισχύει; Ποιο το αποτέλεσμα;
- Κατά ποιο τρόπο το εν λόγω έργο συμβάλλει στην απανθρακοποίηση και στην εκπλήρωση των κλιματικών στόχων που θεσπίστηκαν;
Παρακαλούμε για την ενημέρωση της Βουλής και των πολιτών, όπως μας υποβληθούν τα κάτωθι στοιχεία:
1. τα στοιχεία του φακέλου που συνοδεύουν την αίτηση της ΕLPEDISON προς την ΡΑΑΕΥ και βάσει των οποίων εκδόθηκαν οι υπ’ αριθ. 714/2022 και Ε-129/2023 Άδειες της ΡΑΑΕΥ
2. Την έγκριση εξαίρεσης από τους κανόνες πρόσβασης τρίτων, εφόσον έχει εκδοθεί.
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Γιαννούλης Χρήστος
Ζαμπάρας Μιλτιάδης (Μίλτος)
Βέττα Καλλιόπη
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Παπαηλιού Γεώργιος
Ψυχογιός Γεώργιος
