Στο πλαίσιο της διαβούλευσης της Κομισιόν για τους νέους κανόνες στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, η BEUC κατέθεσε έξι προτάσεις που, όπως σημειώνει ΚΕ.Π.ΚΑ. μέλος της BEUC, αποτελούν βασική προϋπόθεση ώστε τα νοικοκυριά να συμμετάσχουν ενεργά στην ενεργειακή μετάβαση με δίκαιους όρους και χωρίς να βρεθούν αντιμέτωποι με δυσανάλογες επιβαρύνσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η BEUC υπογραμμίζει ότι τα νοικοκυριά, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της κατανάλωσης ηλεκτρισμού στην ΕΕ, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη σταθερότητα των δικτύων, εφόσον διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία και κίνητρα. Η ευέλικτη κατανάλωση, μέσω «έξυπνων» συσκευών όπως θερμοσίφωνες, αντλίες θερμότητας ή ακόμα και ηλεκτρικά οχήματα που φορτίζουν εκτός αιχμής, μπορεί να μειώσει το κόστος του συστήματος χωρίς να θυσιάζεται η άνεση των καταναλωτών. Για να στραφούν οι καταναλωτές από τις παραδοσιακές συμβάσεις σε πιο ευέλικτα σχήματα, χρειάζονται αφενός επαρκή κίνητρα και αφετέρου ισχυρές δικλίδες προστασίας. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα νοικοκυριά είναι πρόθυμα να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους, εφόσον οι οικονομικές απολαβές είναι ξεκάθαρες και επιτρέπουν ταχεία απόσβεση των αρχικών επενδύσεων – για παράδειγμα σε αντλίες θερμότητας ή «έξυπνη» φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων.
Ταυτόχρονα, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι εγγυήσεις ότι η ευελιξία δεν θα θίγει την άνεση και την κάλυψη βασικών αναγκών, ενώ οι όροι των συμβάσεων θα είναι σαφείς, προβλέψιμοι και διαφανείς. Στην πρόταση που κατέθεσε η BEUC στο πλαίσιο της διαβούλευσης της Κομισιόν για τα δίκτυα, επισημαίνεται ότι η πολυπλοκότητα των διαδικασιών παραμένει ένα σοβαρό εμπόδιο για τα νοικοκυριά. Οι εμπειρίες που μεταφέρουν οι ενώσεις καταναλωτών από διάφορες χώρες δείχνουν ότι οι πολίτες συχνά συναντούν δυσκολίες ακόμη και σε απλά βήματα, όπως η υποβολή αιτήματος σύνδεσης στο δίκτυο. Γι’ αυτό και προτείνονται μέτρα όπως ενιαίες διαδικασίες, καλύτερος συντονισμός στον σχεδιασμό, ελεγκτικοί μηχανισμοί και ελάχιστες ποσοστώσεις πρόσβασης σε συγκεκριμένα σχήματα, ώστε να περιοριστούν τα γραφειοκρατικά βάρη και να διασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή στην ενεργειακή μετάβαση.
Οι έξι προτάσεις που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Οργάνωση και τις οποίες συμμερίζεται το ΚΕΠΚΑ, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, συνοψίζονται στα εξής:
- Οικιακή κατανάλωση και ευελιξία: Τα νοικοκυριά καλούνται να παίξουν καθοριστικό ρόλο, καθώς ήδη αντιστοιχούν στο 1/3 της ζήτησης. Ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αντλίες θερμότητας και «έξυπνες» συσκευές μπορούν να συμβάλουν στη μετατόπιση της κατανάλωσης σε ώρες χαμηλής ζήτησης.
- Κίνητρα και οικονομική προστασία: Οι καταναλωτές δηλώνουν πρόθυμοι να προσαρμοστούν, μόνο όμως εάν έχουν σαφή οικονομικά οφέλη και μηχανισμούς προστασίας, όπως ανώτατα πλαφόν ή ευέλικτες τιμές.
- Εγγυήσεις για τις ανάγκες των καταναλωτών: Η αποδοχή «έξυπνων» λύσεων, όπως η φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε φθηνές ώρες, εξαρτάται από την ασφάλεια ότι οι βασικές ανάγκες (π.χ. ελάχιστη φόρτιση) θα ικανοποιούνται.
- Μη υποχρεωτική χρήση έξυπνων συσκευών: Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρακάμπτουν αυτοματοποιημένες αποφάσεις, ώστε να διατηρείται ο έλεγχος στην κατανάλωση.
- Κυβερνοασφάλεια: Οι Ενώσεις Καταναλωτών Test-Achats από το Βέλγιο Which, από το Ηνωμένο Βασίλειο (μέλη της BEUC) αποκάλυψαν προβλήματα, σε αρκετές έξυπνες οικιακές συσκευές. Οι έρευνες έδειξαν ότι οι χάκερ μπορούσαν εύκολα και μέσα σε τέσσερις το πολύ ημέρες να πάρουν τον έλεγχο των συσκευών, που ήταν συνδεδεμένες στο διαδίκτυο. Αυτό το γεγονός δεν είναι επιζήμιο απλά και μόνον για τους καταναλωτές, αλλά μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο ηλεκτρικό σύστημα, καθώς επιθέσεις σε άλλα προϊόντα, μπορεί να οδηγήσουν σε black-out. Τα έξυπνα προϊόντα, πρέπει να συμμορφώνονται με τις αρχές της ασφάλειας, από σχεδιασμό και από προεπιλογή.
- Προστασία προσωπικών δεδομένων: Η χρήση δεδομένων από συσκευές και μετρητές πρέπει να είναι απολύτως διαφανής και νόμιμη, ώστε οι καταναλωτές να εμπιστευτούν νέες υπηρεσίες, όπως η έξυπνη φόρτιση.
