Το πρόγραμμα, που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 2024, είχε ως στόχο να δώσει στους αγρότες τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος 10 έως 50 kW στα χωράφια τους, ώστε να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος μέσω αυτοκατανάλωσης και ενεργειακού συμψηφισμού (net metering ή net billing).

Η ανταπόκριση των αγροτών υπήρξε εντυπωσιακή: πάνω από 5.300 αιτήσεις υποβλήθηκαν πανελλαδικά, με ιδιαίτερη συμμετοχή στη Θεσσαλία και τη Φθιώτιδα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Κόκκαλης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επέβαλε εκ των υστέρων έναν περιοριστικό όρο στις προσφορές σύνδεσης που χορήγησε ο ΔΕΔΔΗΕ: αποκλεισμό έγχυσης στο δίκτυο και μόνο ταυτόχρονο συμψηφισμό.

Αυτό σημαίνει πρακτικά πως οι αγρότες δεν μπορούν να πωλούν στο δίκτυο την περίσσεια ενέργεια που παράγουν, χάνοντας έτσι μεγάλο μέρος της επένδυσής τους.

Όπως αναφέρει ο κ. Κόκκαλης στην ερώτησή του, ένας αγρότης που εγκαθιστά φωτοβολταϊκό 50 kW, με δυνητική ετήσια παραγωγή 80.000 kWh, θα μπορούσε —βάσει των αρχικών όρων— να:

καταναλώνει 30.000 kWh,

πουλάει τις υπόλοιπες 50.000 kWh στο δίκτυο,

και να έχει ετήσιο όφελος περίπου 6.000 ευρώ.

Με τον νέο περιορισμό, όμως:

θα καταναλώνει μόλις 20.000 kWh (λόγω νυχτερινών ποτισμών),

δε θα μπορεί να πουλάει τίποτα στο δίκτυο,

και θα «πετάει» περίπου 60.000 kWh ετησίως,

με αποτέλεσμα το όφελος να πέφτει στις 2.200 ευρώ.

Η επένδυση των 33.000 ευρώ (από τις οποίες μόνο 10.000 επιδοτούνται) καθίσταται, σύμφωνα με τον κ. Κόκκαλη, οικονομικά ασύμφορη, αφού η απόσβεση υπολογίζεται πλέον σε 13 χρόνια, καθιστώντας απαγορευτικό κάθε νέο δανεισμό.

Ο Λαρισαίος βουλευτής κάνει λόγο για «μια ακόμη κυβερνητική εξαπάτηση» και καταγγέλλει ότι οι αγρότες παρασύρθηκαν να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα που αλλοιώθηκε εκ των υστέρων, καθώς οι αρχικές εξαγγελίες διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα κορεσμού δικτύου και πως θα διατεθεί “κλειδωμένος ηλεκτρικός χώρος” αποκλειστικά για αγροτικά φωτοβολταϊκά έως 50 kW.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η τρέχουσα κατάσταση αφήνει εκατοντάδες αγρότες —ιδίως στη Θεσσαλία και τη Φθιώτιδα— χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής εξοικονόμησης ενέργειας, τη στιγμή που το αγροτικό ρεύμα παραμένει ιδιαίτερα ακριβό.

Ο ίδιος τονίζει πως, λόγω των καθυστερήσεων και των νέων περιορισμών, οι δικαιούχοι χάνουν ολόκληρη την καλλιεργητική περίοδο του 2025 χωρίς να έχουν καταφέρει να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα.

Ο κ. Κόκκαλης ζητά από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να απαντήσει:

Αν προτίθεται να επιτρέψει την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας στο δίκτυο, ώστε να γίνεται ετήσια εκκαθάριση για τους αγρότες.

Αν προτίθεται να επιτρέψει τη μεταφορά της πλεονάζουσας ενέργειας στον επόμενο χρόνο, ώστε να γίνεται τελική εκκαθάριση κάθε δύο χρόνια, όπως ισχύει σε άλλες περιπτώσεις ενεργειακού συμψηφισμού.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Θέμα:«Τα Φωτοβολταϊκά στο χωράφι άλλη μια κυβερνητική εξαπάτηση για τους αγρότες».

Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι», το οποίο δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του έτους 2024 και υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, απευθύνθηκε σε Επαγγελματίες αγρότες, αγρότες ειδικού καθεστώτος και αγροτικές επιχειρήσεις, και αφορά στην επιχορήγηση των αγροτών για την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών συστημάτων στο χωράφι για αυτοκατανάλωση ενέργειας.

Επίσης, προβλέφθηκε από το πρόγραμμα, σε φωτοβολταϊκά (10 έως 50 kw), θα εφαρμόζεται ο ενεργειακός συμψηφισμός (net metering), είτε με εφαρμογή του ενεργειακού συμψηφισμού (net metering) μέχρι 30 kw, είτε με την μέθοδο του ταυτοχρονισμένου ενεργειακού συμψηφισμού (net billing) μέχρι 50 kw, με κατά προτεραιότητα πρόσβαση στον «κλειδωμένο» χώρο. Πλην όμως, το Υπουργείο “ξεγέλασε” τους αγρότες, οι οποίοι, προκειμένου να μειώσουν το κόστος παραγωγής μέσω της αυτοκατανάλωσης, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον, αφού, υπεβλήθησαν κατά την έναρξη του προγράμματος συνολικά 5.339 αιτήσεις, από τις οποίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, προχώρησε στην έγκριση των οριστικών πινάκων με τους δικαιούχους και τους επιλαχόντες του προγράμματος, οι οποίοι ως ωφελούμενοι στο πρόγραμμα, είχαν την υποχρέωση να υποβάλλουν αίτημα στον ΔΕΔΔΗΕ, εντός 60 ημερών, για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (εφόσον υφίσταται) ή για σύναψη Σύμβαση Σύνδεσης.

Παρά τα αρχικώς προβλεπόμενα, πλέον, προφανώς έχει περιέλθει σε γνώση σας ότι σε πλήθος δικαιούχων αγροτών έχουν κοινοποιηθεί οι Όροι Σύνδεσης, που όμως περιλαμβάνουν «αποκλεισμό έγχυσης στο Δίκτυο και μόνο ταυτόχρονο συμψηφισμό».

Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι σε εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού από αγρότη στο χωράφι 50kW, με δυνητική ετήσια παραγωγή 80.000kWh, ο αγρότης παραγωγός, θα ανέμενε, σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις του προγράμματος

• Να παράξει 80.000kWh
• Να καταναλώσει (ενδεικτικά) 30.000kWh
• Να πωλήσει (με περίπου 0,055€/kWh) τις υπόλοιπες 50.000kWh
• Να ωφεληθεί ετήσια (από συμψηφισμό + πώληση): 6.000€

Όμως, εξαιτίας του μη αρχικά προβλεπόμενου όρου που επιβλήθηκε πλέον και αφορά στον αποκλεισμό έγχυσης στο Δίκτυο, μεταβάλλεται άρδην ο προϋπολογισμός του έργου ως εξής:

• ο αγρότης – παραγωγός θα παράξει 80.000kW
• Θα καταναλώσει & συμψηφίσει 20.000kWh (αντί 30.000kWh διότι ποτίζει και την νύχτα!)
• Δε θα πωλήσει τίποτα! Θα “πετάξει” 60.000kWh!
• Θα ωφεληθεί ετήσια (μόνο από συμψηφισμό): 2.200€

Η συνολική επένδυση για το έργο αυτό ισχύος 50kW αντιστοιχεί σε 33.000 ευρώ, εκ των οποίων επιδοτούνται οι 10.000€, επομένως ο αγρότης καλύπτει με ίδια συμμετοχή ποσό 23.000 ευρώ.

Η απόσβεση δε των 23.000 ευρώ θα πραγματοποιηθεί στα 11 έτη, αλλά συνυπολογίζοντας και τα πάγια ετήσια έξοδα (τόκους δανείου, ασφάλιση, συντήρηση, βλάβες), η απόσβεση επεκτείνεται σε χρόνο 13 ετών.

Η παραπάνω όμως οικονομική ανάλυση θα έχει ως συνέπεια, κανένας αγρότης να μη προβεί σε δανεισμό το 2025 εφόσον η απόσβεση θα γίνει το 2039, ελλείψει οικονομικής ωφέλειας.

Επειδή, πρόκειται για μια ακόμη Κυβερνητική εξαπάτηση, αφού οι αρχικές εξαγγελίες και οι όροι του προγράμματος αφορούσαν στην άμεση έγκριση της αίτησης και μάλιστα χωρίς κανένα κίνδυνο λόγω κορεσμένου δικτύου, διότι με νόμο θα αυξάνεται άμεσα ο «κλειδωμένος» ηλεκτρικός «χώρος» ανά υποσταθμό του ΔΕΔΔΗΕ, που θα διατεθεί κατά προτεραιότητα στα αγροτικά φωτοβολταϊκά μέχρι 50kw,

Επειδή, η ως άνω κατάσταση αφορά πολλούς αγρότες στις περιοχές κυρίως της Θεσσαλίας και της Φθιώτιδας,

Επειδή, η μη παροχή δυνατότητας συμψηφισμού ή πώλησης και η απώλεια παραγόμενης ενέργειας καθιστούν ασύμφορη τηνένταξη των αγροτών στο πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι»,

Επειδή, εξαιτίας της μη υλοποίησης του προγράμματος, πρακτικά έχει ήδη χαθεί για τους ωφελούμενους η δυνατότητα εκμετάλλευσης του προγράμματος για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, διατηρώντας το υψηλό αγροτικό ρεύμα και κόστος.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός

1. Έχει την πρόθεση να ικανοποιήσει το αίτημα των αγροτών, ώστε η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά να απορροφάται από το δίκτυο και να γίνεται μια πρώτη εκκαθάριση κάθε χρόνο;

2. Η ενέργεια που περισσεύει θα μπορεί να μεταφέρεται στον επόμενο χρόνο και να γίνεται συμψηφισμός και η τελική εκκαθάριση να γίνεται κάθε δύο χρόνια στα αγροτικά φωτοβολταϊκά;

Ο ερωτών Βουλευτής

Κόκκαλης Βασίλειος