Στο... τραπέζι των Βρυξελλών το αδιέξοδο για το καλώδιο Ελλάδας- Κύπρου

Στο... τραπέζι των Βρυξελλών το αδιέξοδο για το καλώδιο Ελλάδας- Κύπρου
Παρασκευή, 10/10/2025 - 08:10

Μπορεί η χθεσινή συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου να χαρακτηρίστηκε «εποικοδομητική» και να έγινε σε άριστο κλίμα, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πως το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου εξακολουθεί να βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Αυτό ανέδειξε, εμμέσως πλην σαφώς, η χθεσινή παρουσία των δύο υπουργών, Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου, στην Αθήνα, πλαισιωμένων από τον υφυπουργό Νίκο Τσάφο και τον Πρέσβη της Κύπρου στην Ελλάδα, Σταύρο Αυγουστίδη. Παρά την ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι κατά τη συνάντηση των δύο πλευρών αποφασίστηκαν τα επόμενα βήματα στην κατεύθυνση που έθεσαν πρόσφατα τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, ωστόσο κανένα ουσιαστικό βήμα προόδου δεν φαίνεται να έγινε ως προς την άρση των επιφυλάξεων της Λευκωσίας.

Σε μια προσπάθεια να αρθεί το αδιέξοδο και να επανέλθει το έργο σε τροχιά υλοποίησης, οι δύο υπουργοί θα έχουν την επόμενη Τετάρτη τηλεδιάσκεψη με τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν. Η συμμετοχή του ίδιου του Επιτρόπου σηματοδοτεί την αναβάθμιση της ευρωπαϊκής εμπλοκής, καθώς στις Βρυξέλλες επικρατεί έντονη ανησυχία για την πορεία του GSI, το οποίο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει χαρακτηρίσει ένα από τα οκτώ πιο κρίσιμα ευρωπαϊκά έργα ενεργειακών διασυνδέσεων. Το ζητούμενο πλέον είναι να υπάρξει πολιτικό μήνυμα στήριξης και πίεσης προς όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ώστε να ξεπεραστούν οι εκκρεμότητες που κρατούν «παγωμένο» το καλώδιο.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι δύο πλευρές προσέρχονται στην τηλεδιάσκεψη με διαφορετικές αφετηρίες και προτεραιότητες, γεγονός που καθιστά τη συνεννόηση ακόμη πιο απαιτητική. Η Λευκωσία φαίνεται να κινείται με δύο “γραμμές”, οι οποίες αποτυπώνουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις εντός της κυπριακής κυβέρνησης.

Η επικρατέστερη θέλει πρώτα να ολοκληρωθούν από την Ελλάδα οι έρευνες βυθού στα διεθνή ύδατα και στη συνέχεια να αρχίσει η Κύπρος να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της – στη θετικότερη εκδοχή, καθώς υπάρχει και η πιο επιφυλακτική προσέγγιση του υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, ο οποίος θεωρεί ότι το έργο είναι οικονομικά μη βιώσιμο.

Από την άλλη πλευρά, η ελληνική «γραμμή» είναι σαφής. Πρώτα πρέπει η Κύπρος να κάνει το πρώτο βήμα, καταβάλλοντας τα 25 εκατ. ευρώ που έχει εγκρίνει η Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου για το 2025 ως έσοδο του ΑΔΜΗΕ, ώστε να αποδείξει στην πράξη ότι στηρίζει το έργο. Μόνο τότε, σύμφωνα με την Αθήνα, θα έχει νόημα να αναληφθεί το γεωπολιτικό ρίσκο της εξόδου στα διεθνή ύδατα.

Ωστόσο η πληρωμή αυτή είναι μόνον ένα από τα ανοιχτά ζητήματα. Οι πολιτικές και ρυθμιστικές εκκρεμότητες παραμένουν πολλές και καθοριστικές, προκειμένου να προχωρήσει το έργο. Σε αυτές περιλαμβάνεται η πλήρης αναγνώριση από τη ΡΑΕΚ των 251 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στις βεβαιωμένες επενδυτικές δαπάνες του ΑΔΜΗΕ – ποσό εκ του οποίου η Αρχή έχει αναγνωρίσει μέχρι στιγμής μόνο τα 82 εκατ. ευρώ, γεγονός που προκάλεσε και την ένσταση του Διαχειριστή, οδηγώντας στην πρόσφατη ένταση. Όπως έχει διευκρινίσει ο ΑΔΜΗΕ, διαψεύδοντας το πρόσφατο δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας Philenews σχετικά με διεκδικήσεις του για το ύψος της προβλεπόμενης αποζημίωσης από τη ΡΑΕΚ όσον αφορά το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου, ο Διαχειριστής δεν έχει υποβάλει οποιοδήποτε νέο αίτημα αποζημίωσης πέραν όσων προβλέπονται ήδη από το εγκεκριμένο ρυθμιστικό πλαίσιο. Όπως είχε ξεκαθαρίσει

αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex), διαψεύδοντας το δημοσίευμα περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δις €, του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά.

Ο λόγος που ο ΑΔΜΗΕ με βάση το προβλεπόμενο συμβατικό δικαίωμά του αιτήθηκε αναθεώρηση της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου 2025, είναι ότι η ΡΑΕΚ με αυτή την απόφαση δεν αναγνώρισε τα έξοδα που έχει κάνει ο Διαχειριστής έως σήμερα, παρά τα στοιχεία που έχει λάβει και παρά το γεγονός ότι η Ελληνική ρυθμιστική αρχή τα αναγνωρίζει. Συγκεκριμένα η ΡΑΕΚ αναγνώρισε μόνο ποσό ύψους 82 εκατ. ευρώ, έναντι περίπου 251 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούν βεβαιωμένες έως σήμερα επενδυτικές δαπάνες.