Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, στη νέα δομή που προωθείται, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα αναλάβουν ρόλο-κλειδί στη διαχείριση των δράσεων, ώστε να αποφεύγονται τα φαινόμενα που καταγράφονται σήμερα, με τις επιδοτήσεις να καταβάλλονται πολύ αργότερα από την ολοκλήρωση των έργων.
Η αλλαγή αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της ενεργοποίησης τριών νέων Ταμείων, συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ, όπως δήλωσε, μεταξύ άλλων, χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου κατά την παρουσίασή τους.
Πρόκειται για το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων από τα οποία θα χρηματοδοτηθούν παρεμβάσεις για την περίοδο 2026-2032 σε συγκεκριμένους τομείς, από τα ευάλωτα ενεργειακά νοικοκυριά, τις ενεργειακές αναβαθμίσεις μέχρι τα μέσα μαζικής μεταφοράς, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, καθώς και τις διασυνδέσεις των νησιών του Αιγαίου.
Από τα τρία, απολύτως νέο είναι το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, με συνολικό προϋπολογισμό 4,7 δισ. ευρώ για την Ελλάδα – εκ των οποίων τα 3,6 δισ. προέρχονται από την Ε.Ε. και τα υπόλοιπα από εθνικούς πόρους. Οι δράσεις του θα αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων συνολικού ύψους 1,1 δις ευρώ, των εκσυγχρονισμό των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και την άμεση εισοδηματική στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών. Όπως είπε μάλιστα ο κ. Παπασταύρου τόσο σε ότι αφορά την εισοδηματική στήριξη των ευάλωτων όσο και τα προγράμματα αναβάθμισης των κτιρίων θα διευρυνθούν τα εισοδηματικά κριτήρια συμπεριλαμβάνοντας τους τρίτεκνους, τις μονογονεϊκές οικογένειες, την νησιωτικότητα, ή την ορεινότητα με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να φθάνουν ακόμη και το 1,5 εκατομμύρια πολίτες. Πάντως οι δράσεις του θα προσδιοριστούν με ακρίβεια το επόμενο διάστημα και θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση. Στόχος του ΥΠΕΝ που έχει την ευθύνη του συγκεκριμένου Ταμείου, είναι οι δράσεις του να έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως το τέλος του έτους ώστε η προκήρυξη των προγραμμάτων να ξεκινήσει το 2026. Πάντως αυτό δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι θα συμβεί, καθώς κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Τσεχία, επιδιώκουν η έναρξη υλοποίησης των δράσεων του να γίνει το 2027.
Σε ό,τι αφορά τα προγράμματα Εξοικονομώ, όπως είπε ο υπουργός δεδομένης της ανάγκης αλλαγής του τρόπου λειτουργίας τους η διαχείριση των δράσεων του νέου Ταμείου θα γίνεται από τις εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει, κατά τις μέχρι στιγμής ενδείξεις, ότι οι άμεσοι δικαιούχοι των προγραμμάτων δεν θα είναι οι καταναλωτές, αλλά οι ίδιοι οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τελευταίοι θα αναλαμβάνουν την υλοποίηση των έργων ενεργειακής αναβάθμισης και θα αποζημιώνονται μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Το μοντέλο αυτό πάντως δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, με τον κ. Παπασταύρου να παραπέμπει στο σχέδιο διαβούλευσης που θα δημοσιοποιηθεί προσεχώς.
Στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού συνολικού προϋπολογισμού 1,6 δις ευρώ εντάσσονται δράσεις για τη στήριξη των ΑΠΕ και την αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού, τον εξηλεκτρισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ενεργοβόρων επιχειρήσεων με έμφαση στη βιομηχανία και τον εκσυγχρονισμό της ναυτιλίας.
Σε ότι αφορά τη βιομηχανία ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος σημείωσε ότι θα διατεθούν κονδύλια ύψους 200 εκατ. ευρώ. «Χρήματα που προέρχονται από τη βιομηχανία, επιστρέφουν στη βιομηχανία, για σημαντικές στρατηγικές επενδύσεις που συμβάλλουν στην ασφάλεια και την ενεργειακή αυτονομία της χώρας και ολόκληρης της Ε.Ε. σε κρίσιμους τομείς, με την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών», επεσήμανε κ. Θεοδωρικάκος και πρόσθεσε ότι οι νέοι πόροι λειτουργούν συμπληρωματικά με τον αναπτυξιακό νόμο. Οι νέοι πόροι θα διατεθούν σε επιχειρήσεις αλουμινίου, χαλκού, σιδήρου, μεταλλικών κατασκευών, ναυπηγεία και τη χημική βιομηχανία.
Απαντώντας δε σε ερώτηση σχετικά με το εάν προβλέπονται μέτρα για την απευθείας μείωση του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας στο πλαίσιο και του νέου θεσμικού πλαισίου που προωθεί η ΕΕ για κρατικές ενισχύσεις στη βιομηχανία ο κ. Θεοδωρικάκος δήλωσε ότι συμμερίζεται το αίτημα της βιομηχανίας για μείωση του ενεργειακού κόστους και πρόσθεσε ότι η μάχη δίνεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος στο Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων προϋπολογισμού 1,7 δις ευρώ, εντάσσονται δράσεις χρηματοδότησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών, εγκατάστασης συστημάτων ΑΠΕ για τη μείωση του ενεργειακού κόστους καθώς και υποδομές διαχείρισης υδάτων και φόρτισης οχημάτων και πλοίων.
