Πυρηνική σύντηξη: Οι εξελίξεις έρχονται όλο και πιο κοντά

Πυρηνική σύντηξη: Οι εξελίξεις έρχονται όλο και πιο κοντά
Δευτέρα, 16/01/2023 - 06:47

Πότε η πυρηνική σύντηξη θα βγάλει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από την αγορά;: αναρωτιόταν ένας τίτλος του Forbes στα τέλη του περασμένου έτους.

Ενώ υπήρξαν σημαντικές ανακαλύψεις στην επίτευξη της ανάφλεξης τον τελευταίο χρόνο που έγειραν τη ζυγαριά της πυρηνικής σύντηξης από όνειρο απατηλό σε δυνατότητα, το άρθρο κατέληγε στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα δεν θα δούμε μια μετάβαση στην εμπορική πυρηνική σύντηξη κατά τη διάρκεια της ζωής μας.

Αλλά είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από ποτέ, και οι αρνητές αναγκάζονται όλο και περισσότερο να ανακαλέσουν τις αμφιβολίες τους για την πυρηνική σύντηξη τους τελευταίους μήνες και χρόνια. Οι ανακαλύψεις συνεχίζουν να συσσωρεύονται, οι τεχνολογικές πρόοδοι συμβαίνουν όλο και πιο συχνά στα πειράματα πυρηνικής σύντηξης σε όλο τον κόσμο και το χρονοδιάγραμμα για την εμπορική σύντηξη αναθεωρείται όλο και πιο σύντομο.

Περίπου την ίδια εποχή που δημοσιεύθηκε το άρθρο του Forbes, μια άλλη σημαντική πρόοδος στην τεχνολογία πυρηνικής σύντηξης καταγράφηκε σε ένα κινεζικό εργαστήριο. Το πρόγραμμα Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) με έδρα το Hefei ανακοίνωσε μόλις αυτή την εβδομάδα, μετά από ενδελεχή αξιολόγηση από ομοτίμους, ότι τον περασμένο μήνα οι επιστήμονες που εργάζονται στον αντιδραστήρα «ανακάλυψαν έναν πρωτόγνωρο τρόπο λειτουργίας του πλάσματος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο σταθερή και αποτελεσματική παραγωγή ενέργειας πυρηνικής σύντηξης».

Θερμαίνοντας το φορτισμένο με πλάσμα αέριο που αποτελείται από ελεύθερα κινούμενα ηλεκτρόνια και ιόντα υδρογόνου στους 70 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου μέσω της χρήσης μαγνητικών πεδίων, οι επιστήμονες ξεκλείδωσαν έναν νέο τρόπο λειτουργίας του πλάσματος με τεράστιο δυναμικό αντίκτυπο.

Ο «σούπερ I-mode» πέτυχε υψηλό ενεργειακό περιορισμό τόσο στο βαθύ πλάσμα όσο και στην άκρη του πλάσματος. Η ικανότητα του τρόπου λειτουργίας να μειώνει την απώλεια θερμότητας στην άκρη του πλάσματος είναι ιδιαίτερα συναρπαστική, καθώς έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αποτελεσματική και αποδοτική αξιοποίηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, η ανακάλυψη «παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες» για τη χρήση του τρόπου στον μεγαλύτερο αντιδραστήρα σύντηξης στον κόσμο - τον Διεθνή Θερμοπυρηνικό Πειραματικό Αντιδραστήρα (ITER) - ο οποίος κατασκευάζεται επί του παρόντος στη Γαλλία.

«Η σημασία των πειραμάτων EAST είναι ότι απέδειξαν, για πρώτη φορά, ότι τα πλάσματα tokamak ... μπορούν να διατηρηθούν και να ελεγχθούν για πολύ μεγάλους παλμούς - πάνω από 1.000 δευτερόλεπτα, κάτι που είναι παρόμοιο με τους μεγάλους παλμούς που στοχεύει μακροπρόθεσμα ο ITER», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Πιτς, ειδικός σε θέματα λειτουργίας πλάσματος στον ITER, σύμφωνα με την South China Morning Post. «Υπάρχουν όλων των ειδών τα ζητήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία πολύ μεγάλων παλμών και είναι πολύ παρήγορο για εμάς στον ITER να βλέπουμε ότι αυτό έχει επιτευχθεί, ακόμη και αν πρόκειται για μια πολύ μικρότερη συσκευή».

Το επίτευγμα αυτό έρχεται σε συνέχεια μιας τεράστιας ανακάλυψης που έκαναν οι ερευνητές στην Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης (NIF) στην Καλιφόρνια, οι οποίοι τελικά ξεπέρασαν το σημαντικότερο εμπόδιο της πυρηνικής σύντηξης μέχρι σήμερα: τη δημιουργία καθαρής θετικής ενέργειας από την αντίδραση. Το θρυλικό πλέον πείραμα στην Καλιφόρνια χρησιμοποίησε λέιζερ για να εστιάσει 2,05 megajoules φωτός σε μια μικροσκοπική ποσότητα καυσίμου σύντηξης, πυροδοτώντας μια έκρηξη που τελικά παρήγαγε 3,15 MJ ενέργειας, που ισοδυναμεί με περίπου τρεις ράβδους δυναμίτη.

Συνήθως, η δημιουργία πυρηνικής σύντηξης εδώ στη Γη απαιτούσε τόση ενέργεια ώστε η πραγματική αντίδραση σύντηξης δεν παρήγαγε αρκετή ενέργεια για να βγάλει τα έξοδά της. Στην επιφάνεια του ήλιου, η σύντηξη λαμβάνει χώρα με φυσικό τρόπο, αλλά η επίτευξη τέτοιων θερμοκρασιών στη Γη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο ITER, το οποίο είναι το πιο υποσχόμενο και μεγάλης κλίμακας έργο πυρηνικής σύντηξης στον κόσμο, έχει υπερβεί κατά πολύ τον προϋπολογισμό και έχει καθυστερήσει το χρονοδιάγραμμα.

Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι το καταφέρουν, η πυρηνική σύντηξη σε εμπορική κλίμακα θα παράγει ουσιαστικά απεριόριστη καθαρή ενέργεια, παρουσιάζοντας μια λύση για την κλιματική κρίση, καθώς και για την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πρόοδοι που σημειώνονται στα πειράματα σύντηξης σε όλο τον κόσμο είναι τόσο συναρπαστικές, αν και πολύ προκαταρκτικές στην επιστημονική διαδικασία που απαιτείται για την επίτευξη της εμπορικής σύντηξης που μπορεί να κλιμακωθεί.