Ένα «φιλόδοξο» σχέδιο για να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια, να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων και να στηριχθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην ενεργειακή τους μετάβαση, αποτυπώνεται στον νέο Οδικό Χάρτη για την Εξοικονόμηση Ενέργειας, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Το σχέδιο εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και καλύπτει το διάστημα έως το 2030, με στόχο τη συμβολή της Ελλάδας στις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών κατά 55% και τελικά επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Στην καρδιά της στρατηγικής βρίσκεται η ανάγκη να περιοριστεί η σπατάλη ενέργειας στα κτίρια. Σήμερα, ο κτιριακός τομέας ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Τα παλιά σπίτια με χαμηλή θερμομόνωση, τα μη αποδοτικά συστήματα θέρμανσης και τα ενεργοβόρα δημόσια κτίρια επιβαρύνουν τόσο τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς όσο και το περιβάλλον. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα υστερεί σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο για θεαματική βελτίωση.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η Πολιτεία εστιάζει σε μια σειρά από προγράμματα, μέτρα και κίνητρα. Ξεκινώντας από τα νοικοκυριά, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» είναι το βασικό εργαλείο ενίσχυσης. Μόνο το «Εξοικονομώ 2021» υποστηρίζει πάνω από 70.000 κατοικίες με χρηματοδότηση σχεδόν 800 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των έργων που επιδοτούνται περιλαμβάνονται η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση θερμομόνωσης και η εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης. Ένα τυπικό παράδειγμα είναι η ανακαίνιση μιας παλιάς μονοκατοικίας στην επαρχία που, χάρη στο πρόγραμμα, επιδοτείται για να εγκαταστήσει αντλία θερμότητας και φωτοβολταϊκά. Το αποτέλεσμα είναι χαμηλότεροι λογαριασμοί και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Για τους νέους υπάρχει και το ειδικό «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω», με κονδύλια 74 εκατ. ευρώ που απευθύνονται σε όσους ξεκινούν τώρα την κατοικιακή τους πορεία. Παράλληλα, το «Εξοικονομώ 2023» έχει δεσμευμένα κεφάλαια για πάνω από 32.000 επιπλέον παρεμβάσεις.
Όσοι ιδιοκτήτες δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να ενταχθούν σε κάποιο πρόγραμμα, έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από σημαντικές φοροαπαλλαγές. Όπως προβλέπει η νομοθεσία, οι δαπάνες για ενεργειακή ή αισθητική αναβάθμιση κατοικίας –από αλλαγή κουφωμάτων μέχρι αναβάθμιση του συστήματος ψύξης ή ακόμη και επισκευή στέγης– εκπίπτουν από τον φόρο εισοδήματος σε ορίζοντα πενταετίας, με μέγιστο όριο τα 16.000 ευρώ. Για παράδειγμα, μια οικογένεια που δαπανά 12.000 ευρώ για θερμομόνωση και νέο λέβητα μπορεί να «επιστρέψει» σημαντικό ποσό μέσω της εφορίας, αρκεί να πληρώσει τις εργασίες ηλεκτρονικά και να δηλώσει τη δαπάνη στη φορολογική της δήλωση.
Τα κτίρια του κράτους οφείλουν να ανακαινίζονται υποχρεωτικά
Στον δημόσιο τομέα, αλλάζει πλήρως ο τρόπος διαχείρισης της ενεργειακής κατανάλωσης. Τα κτίρια του κράτους οφείλουν να ανακαινίζονται υποχρεωτικά με ρυθμό 3% ετησίως και να μειώνουν κατά 1,9% την ενεργειακή τους κατανάλωση σε σχέση με το 2021. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να υλοποιούνται παρεμβάσεις σε σχολεία, νοσοκομεία, δημοτικά και περιφερειακά κτίρια, ώστε να εξοικονομείται ενέργεια και να περιορίζεται η σπατάλη δημόσιου χρήματος. Ήδη σχεδιάζεται η δημιουργία ενός ενιαίου προγράμματος για ενεργειακή αναβάθμιση όλων των δημοσίων κτιρίων, με βάση προτεραιότητες και αποδοτικότητα.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης την ενεργοποίηση εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης. Δεν στηρίζεται μόνο σε επιχορηγήσεις, αλλά και σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως τα πράσινα ομόλογα, τις συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, τα «λευκά πιστοποιητικά» και τις ενεργειακές κοινότητες. Παράδειγμα αποτελεί το μοντέλο «Pay-As-You-Save», το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να πληρώνουν σταδιακά την ενεργειακή αναβάθμιση μέσα από τον λογαριασμό του ρεύματος, χωρίς μεγάλο αρχικό κόστος. Το μοντέλο έχει εφαρμοστεί ήδη σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία και προτείνεται τώρα και για την Ελλάδα, ιδιαίτερα για περιοχές με παλαιότερο οικιστικό απόθεμα.
Εκτός από τις κατοικίες και τα δημόσια κτίρια, σημαντικές παρεμβάσεις προβλέπονται και για τις επιχειρήσεις. Με ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία και ενισχυμένα ποσοστά αποσβέσεων, στηρίζονται οι εταιρείες που προχωρούν σε αναβαθμίσεις εγκαταστάσεων, εξοπλισμού και φωτισμού. Για τις επιχειρήσεις, ισχύει επιπρόσθετη απόσβεση έως 10% για επενδύσεις που σχετίζονται με την ενεργειακή αποδοτικότητα ή την εξοικονόμηση νερού, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1221/2018.Για παράδειγμα, μια βιοτεχνία που αντικαθιστά τους καυστήρες με σύστημα φυσικού αερίου ή αντλία θερμότητας, μπορεί να έχει όφελος όχι μόνο από τη μείωση του κόστους ενέργειας, αλλά και φορολογικά, μέσω ταχύτερης απόσβεσης.
αναδημοσίευση από το dnews.gr
