Εκλογές στην Τουρκία: Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, η κατανομή των εδρών και οι πιθανοί ρυθμιστές

Εκλογές στην Τουρκία: Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, η κατανομή των εδρών και οι πιθανοί ρυθμιστές
Παρασκευή, 14/04/2023 - 07:07

Ένας μήνας έως τις κάλπες στη γειτονική χώρα. Τι γράφει το Κ-Report.

Ένας μήνας απομένει μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες στη γειτονική μας Τουρκία, με την ανάδειξη Προέδρου να μετατρέπεται σε θρίλερ για γερά νεύρα.

Το K-Report των Κώστα Καλλίτση και Παύλου Τσίμα, που κυκλοφορεί καθημερινά σε συνδρομητική μορφή και με πλούσια ύλη, κάθε Τετάρτη απόγευμα πραγματοποιεί μια επιπλέον έκδοση, με θέματα αποκλειστικά από την Τουρκία. Ονομάζεται «Γράμμα από την Τουρκία» και φροντίζουν για αυτό οι Ευάγγελος Αρεταίος και Μαρία Ζαχαράκη. Το «Γράμμα από την Τουρκία» της Μεγάλης Τετάρτης περιλαμβάνει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον ρεπορτάζ από τις εκλογές στη γειτονική μας χώρα, που η στήλη αναδημοσιεύει στο μεγαλύτερο μέρος του:

Η οριστικοποίηση των εκλογικών λιστών των αντίπαλων παρατάξεων μονοπώλησε την επικαιρότητα. Οι λίστες αντικατοπτρίζουν, κυρίως, την realpolitik των κομμάτων, τις εκλογικές στρατηγικές και την «πολιτική μηχανική», όπως έγραψε ο Μουράτ Γιετκίν εδώ και πολύ λιγότερο τις προσδοκίες των πολιτών για τα μεγάλα ζητήματα που τους απασχολούν. Πάντως θα είναι καθοριστικός παράγοντας της νίκης ή της ήττας καθώς ο νέος εκλογικός νόμος μπορεί εύκολα να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα, αναγκάζοντας τις Συμμαχίες να προβούν σε πολύπλοκες αλχημείες.

Συνομιλητές του ΚReport στην Τουρκία εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό η χώρα να εισέλθει σε μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας μετά τις εκλογές, καθώς δεν διαφαίνεται να είναι εύκολη μια καθαρή νίκη ούτε της μίας παράταξης ούτε της άλλης.

Οι δημοσκοπήσεις: Σύμφωνα με τους μέσους όρους 18 εταιρειών δημοσκοπήσεων τον Μάρτιο, το AKP βρίσκεται στο 33,6% (-0,7%), το CHP στο 27,2% (+1,9%), το IYI στο 10,4% (-3,1%), το HDP στο 10,4% (+0,1%), το Memleket στο 3,4% (+1,9%), το TIP στο 1,5% (+0, 6%), Yeniden Refah στο 1,4% (+0,1%), Zafer στο 1,4% (-0,2%), DEVA στο 1,4% (+0,1%), Gelecek στο 1,1% (+0,1%), Saadet στο 0,7% (-0,1%).

Οι πιθανές έδρες: Η πιο πρόσφατη προσομοίωση, με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα αλλά και τις στρατηγικές των λιστών των Συμμαχιών, κατανέμει τις έδρες ως εξής: ΑΚΡ 252 έδρες, ΜΗΡ (το οποίο αποφάσισε να κατέβει με δική του λίστα κάτω από την ευρύτερη ομπρέλα της Λαϊκής Συμμαχίας) 21 έδρες, CHP (στις λίστες του οποίου κατεβαίνουν τα μικρά κόμματα της Εθνικής Συμμαχίας, DEVA, Gelecek, Saadet και Demokrat Partisi) 208 έδρες. ΙΥΙ (το οποίο κατεβαίνει στην ίδια λίστα με το CHP σε 16 επαρχίες και μόνο του, κάτω από την ομπρέλα της Εθνικής Συμμαχίας, στις υπόλοιπες 65) 47 έδρες και HDP (το οποίο φαίνεται ότι θα κατέβει ως Πράσινο Αριστερό Κόμμα καθώς αναμένεται ότι θα απαγορευτεί μέχρι τις εκλογές) 72 έδρες.

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι καμία παράταξη δεν θα έχει την αυτοδυναμία στην Εθνοσυνέλευση (301 έδρες) και ότι οι Κούρδοι θα είναι οι ρυθμιστές, κάτι που θα κάνει το προεδρικό σύστημα ακόμα πιο δυσλειτουργικό. Με την κατανομή αυτή, ακόμα και αν οι Κούρδοι συνταχθούν με το CHP και το ΙΥΙ, θα είναι οριακά εφικτή η αλλαγή του συντάγματος, καθώς απαιτούνται τουλάχιστον 330 ψήφοι για να προκηρυχτεί δημοψήφισμα και 367 για να γίνει η αλλαγή χωρίς δημοψήφισμα και μέσω της Εθνοσυνέλευσης.

Πρακτικά, σε κάθε επαρχία θα υπάρχουν διαφορετικές λίστες, κάτι που αναμένεται να δυσχεράνει την εκλογική διαδικασία αλλά και την καταμέτρηση.

Εκλογή Προέδρου: Σύμφωνα με τον μέσο όρο εννιά δημοσκοπήσεων τον Μάρτιο, για τον πρώτο γύρο, ο Κιλιτσντάρογλου είναι στο 48,3%, ο Ερντογάν στο 43,8%, ο Ιντζέ στο 5,5% και ο Ογάν στο 2,2%. Στην Τουρκία εκτιμούν ότι η πλειονότητα των ψήφων του Ιντζέ και του Ογάν θα πάνε στον Κιλιτσντάρογλου στον δεύτερο γύρο, κάτι που θα του επιτρέψει, ενδεχομένως, να εκλεγεί με οριακή διαφορά.

Τα γερά χαρτιά: Στις λίστες του ΑΚΡ, συμπεριλαμβάνονται μόνο 104 νυν βουλευτές του, ενώ 181 βουλευτές έμειναν εκτός λίστας. Έτσι, το ΑΚΡ προχώρησε σε μια ανανέωση της τάξης του 65%. Δεκαέξι νυν υπουργοί, μεταξύ των οποίων είναι ο Ακάρ, ο Τσαβούσογλου και ο Σοϊλού, είναι στις εκλογικές λίστες, εξέλιξη που στην Τουρκία εκτιμάται ως ένδειξη ότι ο Ερντογάν θεωρεί σίγουρο ότι θα έχει ασφαλή αυτοδυναμία στην Εθνοσυνέλευση. Διότι, σύμφωνα με το σύνταγμα, ένας βουλευτής θα πρέπει να παραιτηθεί για να γίνει υπουργός και το κόμμα του χάνει την έδρα. Στις λίστες του ΑΚΡ συμπεριλήφθηκε και ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, αλλά όχι η κόρη του Σουμεϊέ, όπως ήθελαν έντονες φήμες.

Το CHP, στις κοινές λίστες με τα μικρά κόμματα της Συμμαχίας, αναμειγνύει αριστερούς, μειονοτικούς αλλά και δεξιούς και πρώην μέλη και υπουργούς του ΑΚΡ, προκαλώντας δυσφορία, κυρίως στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Ο δημοσιογράφος Ισμαήλ Σαϊμάζ, σε ανάρτηση του εδώ έγραψε ότι μετά τις εκλογές θα υπάρχουν δυο ΑΚΡ στην Εθνοσυνέλευση: «Το ένα είναι το σημερινό ΑΚΡ και το άλλο είναι το πρώην ΑΚΡ, το οποίο θα εισέλθει στην Εθνοσυνέλευση μέσω της λίστας του CHP».

Το φαινόμενο Ιντζέ: Ο Μουχαρέμ Ιντζέ και το κόμμα του, Memleket (Πατρίδα) έχουν πάρει διαστάσεις πολιτικού και κοινωνιολογικού φαινομένου που απασχολεί έντονα τους Τούρκους αναλυτές. Για την ευρύτερη αντιπολίτευση, ο Ιντζέ, που πρόσφατα αποχώρησε από το CHP, είναι πλέον σημαντικό πρόβλημα. Η υποψηφιότητα του και τα εντυπωσιακά υψηλά ποσοστά, σταθερά πάνω από το 5%, θα στερήσουν την δυνατότητα της νίκης στον Κιλιτσντάρογλου από τον πρώτο γύρο.
Σύμφωνα με αναλυτές στην Τουρκία, 4 στους 10 ψηφοφόρους του Memleket είχαν ψηφίσει CHP το 2018, τουλάχιστον 3 από αυτούς είναι ψηφοφόροι που ψηφίζουν για πρώτη φορά, 1 από αυτούς δεν είχε ψηφίσει στις τελευταίες εκλογές και οι υπόλοιποι 2 είναι ψηφοφόροι του İYİ και του MHP.