Οι μεγάλοι ισπανικοί ενεργειακοί όμιλοι, τόσο στις ΑΠΕ όσο και σε συμβατικές μορφές ενέργειας, βλέπουν την Ελλάδα ως ευνοϊκό επενδυτικό προορισμό αλλά και ως χώρα που προσφέρεται για ανάπτυξη επενδυτικών συνεργασιών. Ευκαιρίες ενίσχυσης των υφιστάμενων και ανάπτυξης πρόσθετων επιχειρηματικών συνεργασιών στον κλάδο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές υπάρχουν και αναμένεται να παρουσιάσουν αύξηση στο μέλλον, οπότε η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη προς τον σκοπό αυτό δραστηριοποίηση εξωστρεφών ελληνικών Ομίλων για συνεργασίες τόσο στη μία όσο και στην άλλη χώρα, είναι απολύτως επιθυμητή και δύναται να καταστεί καρποφόρα.
Αυτά αναφέρονται στην επικαιροποιημένη έρευνα αγοράς για τον κλάδο ΑΠΕ στην Ισπανία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδος στη Μαδρίτη, που δημοσιοποιεί το iEnergeia.
Σημειώνεται ότι η Ισπανία έχει εκμεταλλευθεί σε σημαντικό βαθμό τα χαρακτηριστικά της γεωγραφίας της προκειμένου να επωφεληθεί από την παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ. Πέραν, ωστόσο, του γεωγραφικού της πλεονεκτήματος που επιτρέπει την παραγωγή όλων σχεδόν των μορφών ΑΠΕ και, ιδίως, της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, σημαντικό ρόλο έχουν παίξει και άλλοι παράγοντες, χωρίς τους οποίους θα ήταν αδύνατον η χώρα να έχει αναπτυχθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό στον συγκεκριμένο τομέα.
Πολλές ισπανικές ενεργειακές εταιρείες στον κλάδο των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών έχουν αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό, που θεωρούνται από τις σημαντικότερες στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως. Οι εταιρείες αυτές επενδύουν όλο και περισσότερο σε έργα ΑΠΕ τόσο στην Ισπανία όσο και σε άλλες αγορές του κόσμου, γεγονός το οποίο τους δίνει την κατάλληλη εμπειρία και τεχνογνωσία. Παράλληλα, αφιερώνουν μεγάλα ποσά σε έρευνα και ανάπτυξη, γεγονός που επιτρέπει τη διαρκή βελτίωση και εφαρμογή καινοτομιών σε όλο το φάσμα της παραγωγής και διανομής ενέργειας.
Επιπλέον, τα σχέδια της ισπανικής Κυβέρνησης των τελευταίων ετών έχουν ως στόχο την παραγωγή «πράσινης» ενέργειας με αυξάνοντα ρυθμό, με σκοπό να καρπωθεί η χώρα πρόσθετα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, πέραν της μείωσης των ρύπων, όπως η μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού για τα ισπανικά νοικοκυριά. Οι πρωτοβουλίες αυτές έρχονται σε συνδυασμό με τους στόχους που θέτει η Ε.Ε. για τον περιορισμό των ρύπων και την μεγέθυνση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο συνολικό ενεργειακό μείγμα, ενώ παράλληλα η ισπανική κοινωνία είναι συνειδητοποιημένη σε μεγάλο βαθμό και επιζητά τις εν λόγω αλλαγές. Εντός των επόμενων ετών, αναμένεται να αναπτυχθεί σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό η παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ στην Ισπανία και ιδιαίτερα, μέσω αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων.
Ποιες είναι Ενεργειακές εταιρείες κλάδου ΑΠΕ με παρουσία σε Ελλάδα και Ισπανία
Iberdrola
Την διετία 2004-2006 η Iberdrola εξαγόρασε το 49,9% του ελληνικού Ομίλου ΑΠΕ ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ (Rokas Renewables). Η εξαγορά ολοκληρώθηκε το 2007, με αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της Iberdrola στο 52,7% του μετοχικού κεφαλαίου της ΡΟΚΑΣ. Σύμφωνα με πλέον πρόσφατα στοιχεία Iberdrola, ο Όμιλος Rokas Renewables συνιστά έναν εκ των market leaders στην ελληνική αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έχοντας εγκατεστημένα 21 αιολικά και 4 φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ελλάδα, σε περιοχές της Κεντρικής Ελλάδας, της Κρήτης, της Θράκης, της Θεσσαλίας, της Πελοποννήσου και των Δωδεκανήσων (Κως, Λέρος), συνολικής ισχύος 335,1 MW, εκ των οποίων 308 MW αφορούν projects αιολικής ενέργειας. Σημειώνεται ότι ο Όμιλος Rokas Renewables τα τελευταία χρόνια έχει εκκινήσει προσπάθεια επέκτασης της δυναμικότητας και στον τομέα της ηλιακής ενέργειας / φωτοβολταϊκών πάρκων, με τη συνεργασία της Iberdrola.
Τον Απρίλιο 2022 η Iberdrola ξεκίνησε την κατασκευή αιολικού πάρκου Askio III, δυναμικότητας 50,4 MW, με δυνατότητα τροφοδοσίας 54.000 νοικοκυριών, στην περιοχή της Κοζάνης. Το εν λόγω αιολικό πάρκο θα αποτελείται από 12 ανεμογεννήτριες ισχύος 4,2 MW εκάστη. Σημειώνεται ότι η Iberdrola, σε συνεργασία με τον Όμιλο Rokas, έχει ανακοινώσει τη δημιουργία τριών ακόμη αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, συγκεκριμένα των ακολούθων: (α) Mikronoros στη Ροδόπη, ισχύος 33,6 MW (που έχει τεθεί σε λειτουργία και συνδεθεί με το ελληνικό ηλεκτρικό δίκτυο τον Ιούνιο 2022), (β) Rokani στη Βοιωτία, ισχύος 18 MW και (γ) Askio II στην Κοζάνη, ισχύος 37,8 MW.
Siemens Gamesa
Η παρουσία της Siemens Gamesa στην Ελλάδα έγκειται στο γεγονός ότι περίπου 663 MW παράγονται στη χώρα από ανεμογεννήτριες κατασκευασμένες από την Siemens Gamesa, γεγονός που την καθιστά τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή ανεμογεννητριών της Ελλάδας. Η εταιρεία διατηρεί τη θυγατρική της στη χώρα μας (SIEMENS GAMESA RENEWABLE ENERGY GREECE EPE), αν και έχει πωλήσει το χαρτοφυλάκιό της υπό ανάπτυξη αιολικών projects στη Ν. Ευρώπη (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα).
Solaria
Η ισπανική πολυεθνική Solaria εξειδικεύεται στην ηλιακή ενέργεια και αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία στην εν λόγω ενέργεια στη νότια Ευρώπη. Κατασκευάζει και διαχειρίζεται φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ουρουγουάη και την Ελλάδα. Στη χώρα μας κατέχει φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ελασσόνα συνολικής ισχύος 0,4 MW.
Acciona
Η ισπανική Acciona στην Ελλάδα δραστηριοποιείτο με την Acciona Ενεργειακή, η οποία ήταν η μητρική της Αιολική Βεργίου Ε.Ε., κατόχου του αιολικού πάρκου στο Βέργιο. Επιπλέον, μέσω της σύμπραξης με την τότε Cesa Hellas, κατείχε την Αιολική Παναχαϊκή καθιστώντας την, την πρώτη ισπανική εταιρεία που επένδυσε στην Ελλάδα στον τομέα των ΑΠΕ. Παρά τη δυναμική της παρουσία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι διαμάχες που είχε με τοπικούς της συνεργάτες κατέληξαν στην αποχώρησή της από την Ελλάδα, πωλώντας όλες τις συμμετοχές και περιουσιακά στοιχεία στη χώρα. Σημειώνεται ότι η Acciona σχετίζεται με τον δανο-γερμανικό Όμιλο κατασκευής ανεμογεννητριών Nordex, ο οποίος συνιστά σημαντικότατο προμηθευτή ανεμογεννητριών της Ελλάδας.
Endesa
Στην Ελλάδα, είχε δημιουργήσει τη θυγατρική της, Endesa Hellas, της οποίας κατείχε το 50,01%, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ανήκε στον όμιλο Μυτιληναίος. Η εν λόγω εταιρεία κατασκεύασε τη μονάδα συνδυασμένου κύκλου στον Άγιο Νικόλαο της Βοιωτίας, η οποία ξεκίνησε το 2007. Ο όμιλος Enel, το 2010, αποφάσισε να πωλήσει το μερίδιο της Endesa Hellas στον όμιλο Μυτιληναίου έναντι 140 εκατ. ευρώ. Η πώληση έγινε αφότου η Endesa είχε εξαγοραστεί από τον ιταλικό όμιλο, διότι ο τελευταίος, την περίοδο εκείνη, αποφάσισε να αλλάξει στρατηγική και να μειώσει το επίπεδο δανεισμού, πωλώντας ευρωπαϊκά περιφερειακά περιουσιακά στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, o ιταλικός ενεργειακός όμιλος συνεχίζει να έχει παρουσία στην Ελλάδα.
Όμιλος Μυτιληναίου
Επισημαίνεται ότι μακρόχρονη παρουσία στην Ισπανία στον τομέα των ΑΠΕ διαθέτει ο Όμιλος Μυτιληναίου, δια της εγκατάστασης φωτοβολταϊκού πάρκου στο Caceres (2018), της απόκτησης αιολικού πάρκου στη Jaén (2020), αλλά και εκτελώντας συμβάσεις EPC για δύο φωτοβολταϊκά πάρκα (Manzanares ισχύος 90MW για τον επενδυτικό όμιλο Nexwell και Badajoz ισχύος 50MW για τον διεθνή ανεξάρτητο παραγωγό ηλιακής ενέργειας Sonnedix). Επιπλέον, ο
Όμιλος Μυτιληναίου έχει σχετικά πρόσφατα ολοκληρώσει φωτοβολταϊκό έργο ισχύος 28 MW στη χώρα, με παραγωγική δυναμικότητα δυνατότητα παραγωγής περίπου 53.000 MWh ετησίως, για λογαριασμό του ισραηλινών συμφερόντων Ομίλου Ellomay Solar, σε συνέχεια της επιτυχούς ολοκλήρωσης του φωτοβολταϊκού έργου μεγάλης κλίμακας «Talasol» στην Εστρεμαδούρα. Το 2022, ο Όμιλος Μυτιληναίου πώλησε σε γερμανικό ενεργειακό Όμιλο δύο φωτοβολταϊκούς ηλιακούς σταθμούς (Jaén και Guillena στην Ανδαλουσία, ισχύος 50 MW έκαστος).
Υφίστανται επίσης ορισμένες μικρότερου βεληνεκούς επενδυτικές ή άλλου είδους εκατέρωθεν συνεργασίες στον χώρο των ΑΠΕ.
Ροές εμπορίου - εμπορικό ισοζύγιο κλάδου/προϊόντος
Υφίστανται συστηματικές ροές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της Ισπανίας και των γειτονικών της χωρών, Γαλλίας, Πορτογαλίας, Μαρόκου και Ανδόρρας. Αν και η Ισπανία εξάγει την τρίτη μεγαλύτερη παγκοσμίως ποσότητα αιολικής ενέργειας, η εισαγωγή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας από το Μαρόκο έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία έτη και αυτό, λόγω του χαμηλότερου κόστους παραγωγής στη χώρα αυτή, αφού οι άδειες εκπομπής αερίων στην Ε.Ε. έχουν αυξηθεί.
Τιμές λιανικής πώλησης
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ΑΠΕ έχει ανατρέψει σημαντικά το κόστος ηλεκτρισμού παγκοσμίως. Δεδομένου ότι η Ισπανία έχει επικεντρωθεί στην παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ, τα οφέλη για τους καταναλωτές είναι εμφανή. Τα τελευταία έτη, εξαιτίας της ανάπτυξης της τεχνολογίας και της πτώσης κόστους κατασκευής μονάδων παραγωγής, μέσω ΑΠΕ και των μπαταριών στις οποίες αποθηκεύονται, το κόστος παραγωγής μειώνεται όλο και περισσότερο.
Προοπτικές στην εξέλιξη της παραγωγής
Όπως έχει ήδη γίνει κατανοητό, η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ισπανία έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης αφού μπορεί να έχει σημαντική ιστορία αλλά βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια. Συγκεκριμένα, πλήθος εγχώριων και διεθνών ενεργειακών Ομίλων έχουν ανακοινώσει στρατηγικά σχέδια επενδύσεων στη χώρα, τα οποία υπερβαίνουν το επίπεδο των 42,1 δισ. ευρώ.
Τις μεγαλύτερες επενδύσεις σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα έως το έτος 2025 έχει ανακοινώσει ο μεγάλος ισπανικός Όμιλος ενεργειακών επενδύσεων (energy developer) Capital Energy, ο οποίος σκοπεύει να επενδύσει συνολικά κεφάλαια ύψους 10 δισ. ευρώ σε ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ στην Ισπανία, η πλειονότητα των οποίων θα διοχετευθεί στην ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων σε περιφέρειες της χώρας. Επιπλέον, οι Όμιλοι Repsol και Acciona έχουν ανακοινώσει επενδύσεις σε ΑΠΕ συνολικού ύψους 5,5 δισ. και 4 δισ. ευρώ, αντίστοιχα. Από τα συνολικά προγραμματιζόμενα επενδυτικά projects του εδρεύοντος στο Οβιέδο μεγάλου Ομίλου ΑΠΕ EDP Renewables, αναφέρεται ότι κεφάλαια περίπου 1,3 δισ. ευρώ θα δοθούν σε έργα ΑΠΕ στην Ισπανία, ενώ επίσης επενδύσεις συνολικού ύψους 7,9 δισ. ευρώ αναμένεται να πραγματοποιήσει ο μεγάλος εγχώριος ενεργειακός Όμιλος Endesa, μέλος του ιταλικού κολοσσού Enel. Ο σημαντικός εν λόγω ενεργειακός Όμιλος, με βάση το αναθεωρημένο στρατηγικό του σχέδιο με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030, προγραμματίζει συνολικές επενδύσεις της τάξεως των 31 δισ. ευρώ, σε έργα «απανθρακοποίησης», ενίσχυσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισπανίας- Πορτογαλίας, «μαζικής» ηλεκτροδότησης των εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών με βιώσιμες μορφές ενέργειας. Ένα αξιόλογο μέρος (40%) των ανωτέρω κεφαλαίων αναμένεται να διατεθεί για την μεγέθυνση του ενεργειακού πάρκου της χώρας σε ΑΠΕ, με προσθήκη πλησίον των 16 GW πρόσθετης παραγωγικής ισχύος έναντι εκείνης των μονάδων που λειτουργούσαν στο τέλος του 2020. Μερίδιο 40% των επενδύσεων της Endesa αναμένεται εξάλλου να κατευθυνθεί σε ενίσχυση του εγχώριου δικτύου ηλεκτροδότησης.
Σημαντική σε επίπεδο εγχώριου σχεδιασμού μελλοντικής παραγωγής μείγματος ΑΠΕ είναι και η συμβολή του υδρογόνου, όπου η Ισπανία ευελπιστεί να πρωτοστατήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συγκεκριμένα, έως και το 2030, η Ισπανία αναμένεται να επενδύσει κονδύλια της τάξεως των 8,9 δισ. ευρώ, με στόχο να παράγει περί το 10% της ευρωπαϊκής ενέργειας μέσω χρήσης υδρογόνου. Επιπλέον, η ισπανική Enagás είναι μία από τις ένδεκα ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν υπογράψει το European Hydrogen Backbone, σχέδιο για τη μεταφορά υδρογόνου μεταξύ δέκα κρατών (Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία και Τσεχία).
