Φυσικό αέριο: Συζητήσεις για το πλαφόν χωρίς αποτέλεσμα – Ποια μπλοκ κρατών έχουν σχηματιστεί

Φυσικό αέριο: Συζητήσεις για το πλαφόν χωρίς αποτέλεσμα – Ποια μπλοκ κρατών έχουν σχηματιστεί
Ανδρέας Μπελεγρής Ανδρέας Μπελεγρής
Σάββατο, 03/12/2022 - 07:46

Τα πιο έντονα παραδείγματα είναι η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής από τη μια πλευρά και η Γερμανία από την άλλη.

Οι πολιτικές και οικονομικές διαφορές που κυριαρχούν ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ αποτελούν τα βασικά εμπόδια που εδώ και μήνες στις Βρυξέλλες δεν μπορούν να λάβουν απόφαση για το αν θα επιβληθεί ή όχι ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό φυσικό αέριο. Οι διαφορές αυτές έχουν διχάσει μπλοκ κρατών που κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας είχαν μείνει αρραγή, ενώ τώρα τα επιμέρους εθνικά συμφέροντα και η γεωγραφική θέση της κάθε μίας χώρας τις έχουν εντάξει σε διαφορετικά στρατόπεδα.

Τα πιο έντονα παραδείγματα είναι η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής από τη μια πλευρά και η Γερμανία από την άλλη.

Η Πολωνία, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία εμφανίζονται αναφανδόν υπέρ της επιβολής υψηλού πλαφόν. Η στάση τους σχετίζεται με την άμεση απειλή που νιώθουν από την Ρωσία, η οποία τις εξωθεί να είναι διατεθειμένες να αναλάβουν υψηλότερο πολιτικό και οικονομικό κόστος. Στους ισχυρισμούς τους οι χώρες αυτές σημειώνουν πως η αγορά ρωσικού αερίου στην πραγματικότητα χρηματοδοτεί τις πολεμικές επιχειρήσεις της Μόσχας στην ουκρανική επικράτεια. Ως εκ τούτου αντιμετωπίζουν τον μηχανισμό ανώτατων τιμών ως βασικό εργαλείο για τη μείωση των ρωσικών εσόδων.

Από την άλλη πλευρά η Γερμανία και η Ολλανδία όλο αυτό το διάστημα προσπαθούν να μπλοκάρουν μια τέτοια απόφαση. Συγκεκριμένα, αναπτύσσουν το σκεπτικό ότι ένας περιορισμός στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου θα οδηγήσει σε περισσότερες δυσκολίες την προσπάθεια προσέλκυσης φυσικού αερίου από άλλες πηγές στην παγκόσμια αγορά.

Στο ενδιάμεσο έχει σχηματιστεί ένα μπλοκ χωρών, οι οποίες δέχονται το πλαφόν στο φυσικό αέριο, όμως έχουν καταθέσει μια σειρά από πιο ευέλικτες προτάσεις. Σε αυτό το μπλοκ χωρών είναι η Ιταλία, η Ισπανία, Σλοβενία, το Βέλγιο, η Μάλτα και η Ελλάδα. Την προηγούμενη εβδομάδα από αυτό το μπλοκ εμφανίστηκαν χώρες που πρότειναν, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, δύο επιλογές: είτε ένα πολύ χαμηλότερο σταθερό ανώτατο όριο τιμής 160 ευρώ/MWh ή ένα "δυναμικό ανώτατο όριο τιμής" που θα μπορούσε να διακυμαίνεται ως απάντηση στα υφιστάμενα σημεία αναφοράς για τις τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Όπως διαμορφώνονται τα πράγματα θα πρέπει να σημειωθεί με αυτή την πρόταση ως βάση συζήτησης θα μπορούσε να συναίνεση η Πολωνία, παρασέρνοντας και της χώρες της Βαλτικής.

Παράλληλα με αυτά τα κράτη η Επιτροπή «κατέβασε» πρόταση για ένα πολύ υψηλό επίπεδο πλαφόν, το οποίο όμως επικρίθηκε με σφοδρότητα καθώς θεωρήθηκε αδύνατον να εφαρμοστεί. Όσοι το επέκριναν θεώρησαν ότι μια τέτοια απόφαση δεν θα ενεργοποιηθεί ποτέ και θα φέρει αντίθετα αποτελέσματα, καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υποστούν οικονομικές συνέπειες μιας επιβολής που δεν θα γίνει.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του υπουργού Ενέργειας της Πολωνίας, ο οποίος αν και διατηρεί σκληρή στάση, τη συγκεκριμένη πρόταση της Επιτροπής τη χαρακτήρισε «αστεία».

Μέσα σε αυτό το κλίμα θεωρείται πολύ δύσκολο να έχει βρεθεί μια διέξοδος μέχρι την Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα μέσα του Δεκέμβρη. Το πιθανότερο είναι οι τελικές αποφάσεις να πάρουν παράταση για την επόμενη χρονιά, εκτός ενός συγκλονιστικού απροόπτου που θα επέτρεπε στα κράτη μέλη της ΕΕ να συναντηθούν σε έναν κοινό τόπο.