Ανασφάλεια από την ιρανική επίθεση στο Ισραήλ

Ανασφάλεια από την ιρανική επίθεση στο Ισραήλ
Δευτέρα, 15/04/2024 - 10:13

Η επίθεση από το Ιράν με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά του Ισραήλ τα ξημερώματα της Κυριακής (14/4) σηματοδοτούν μια νέα και ενδεχομένως σημαντικά πιο επικίνδυνη φάση στα προβλήματα στην περιοχή.

Παρότι η επίθεση είχε προαναγγελθεί από την Τεχεράνη, με τις ΗΠΑ να έχουν πλήρη γνώση για τα σχέδια του Ιράν για μια «σκηνοθετημένη» επίθεση, οι βασικοί κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία είναι το κατά πόσον αυτή η ένταση θα κλιμακωθεί τώρα σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση και ποια θα είναι η αντίδραση στις αγορές ενέργειας.

Μια άνοδος των τιμών του πετρελαίου θα περιπλέξει τις προσπάθειες επαναφοράς του πληθωρισμού στο στόχο στις προηγμένες οικονομίες, αλλά θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών μόνο αν οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας μεταφερθούν στον πυρήνα του πληθωρισμού.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν αναλάβει έναν πιο διεκδικητικό ρόλο στην προσπάθεια καταστολής των εντάσεων τις τελευταίες εβδομάδες θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην κλιμάκωση ή μη των συγκρούσεων. Όμως το πως θα αντιδράσει το Ισραήλ στην επίθεση θα καθορίσει εν πολλοίς το τι θα συμβεί.

Η Κίνα, η οποία διατηρεί στρατηγικές σχέσεις με το Ιράν, δεν έχει αντιδράσει και κανείς δεν γνωρίζει αν θα ασκήσει επιρροή στην Τεχεράνη για αποκλιμάκωση.

Πάντως οι αγορές ενέργειας παραμένουν ο βασικός μηχανισμός μετάδοσης της περιφερειακής έντασης/σύγκρουσης στην υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία. Οι τιμές του αργού τύπου Brent έχουν ήδη αυξηθεί από 83 δολάρια ανά λίτρο πριν από ένα μήνα σε πάνω από 90 δολάρια ανά λίτρο την περασμένη εβδομάδα, ωθούμενες εν μέρει από τις ανησυχίες για τις προμήθειες και τους γεωπολιτικούς κινδύνους από τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία.

Αλλά και στην Ευρώπη οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης κατά περίπου 10% την τελευταία εβδομάδα μετά τις επιθέσεις ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Ουκρανία.

Ως γενικός κανόνας, μια αύξηση των τιμών του πετρελαίου κατά 10% προσθέτει 0,1-0,2% μονάδες στον γενικό πληθωρισμό στις προηγμένες οικονομίες. Κατά συνέπεια, η άνοδος του πετρελαίου κατά τον τελευταίο μήνα θα προσθέσει περίπου 0,1% στον πληθωρισμό σε αυτές τις οικονομίες. Αυτό είναι απίθανο να επηρεάσει σημαντικά τις αποφάσεις πολιτικής των κεντρικών τραπεζών.

Θα χρειαζόταν μια μεγαλύτερη και πιο διαρκής αύξηση των τιμών του πετρελαίου για να έχει σημαντική επίδραση στη νομισματική πολιτική. Συγκεκριμένα, θα απαιτούσε πιθανότατα οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας να ανατροφοδοτήσουν τον πυρήνα του πληθωρισμού - για παράδειγμα επειδή οι παραγωγοί μετακύλησαν το υψηλότερο κόστος της ενέργειας στους καταναλωτές.

Όμως η κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ θα αναγκάσει τους εμπόρους πετρελαίου να επανεκτιμήσουν το ασφάλιστρο γεωπολιτικού κινδύνου που πρέπει να εφαρμόσουν σε μια αγορά όπου τα περιορισμένα θεμελιώδη στοιχεία προσφοράς-ζήτησης έχουν ήδη οδηγήσει τις τιμές πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι.

Μετά την απάντηση του Ιράν στο Ισραήλ για τον βομβαρδισμό του Προξενείου του στη Δαμασκό, οι έμποροι θα εντείνουν την προσοχή τους στις ροές μέσω των Στενών του Ορμούζ, ένα βασικό σημείο διακίνησης για περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου.

Η ένταση σχετικά με πιθανές διακοπές εκεί θα μπορούσε να προσθέσει στο ασφάλιστρο κινδύνου του πετρελαίου με πιθανές αιχμές σε περίπτωση τυχόν επιθέσεων σε δεξαμενόπλοια.

Το Σάββατο, οι ιρανικές δυνάμεις κατέλαβαν ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κοντά στο στενό που, όπως είπαν, συνδεόταν με το Ισραήλ. Ένας από τους συμμάχους του Ιράν στην περιοχή, οι Χούθι της Υεμένης, έχουν ήδη προκαλέσει χάος στη ναυτιλία επιτιθέμενοι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Αν και αυτό δεν έχει επηρεάσει τις προμήθειες πετρελαίου, έχει αυξήσει το κόστος των ναύλων και έχει ενισχύσει τη ζήτηση πετρελαίου, καθώς ο παγκόσμιος στόλος αναγκάζεται να κάνει μεγαλύτερα ταξίδια.

Οι τιμές, οι οποίες ήδη περιλαμβάνουν ένα ασφάλιστρο κινδύνου περίπου 10 δολαρίων το βαρέλι, είναι έτοιμες να ωθηθούν προς τα πάνω, με τους αναλυτές να αναμένουν μια νέα αύξηση μεταξύ 2-5 δολαρίων το βαρέλι.

Μια ασταθής Μέση Ανατολή προσθέτει ένα ασφάλιστρο κινδύνου σε μια αγορά όπου η ισχυρή ζήτηση αναμειγνύεται με μια πειθαρχημένη πολιτική παραγωγής του ΟΠΕΚ+ για να μειωθούν τα παγκόσμια αποθέματα και να ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω.

Το σημερινό άνοιγμα των παγκόσμιων αγορών θα δείξει αν και πόσο η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, το Σάββατο που ήταν κλειστές (;) οι αγορές, θα επηρεάσει και πως τον ενεργειακό τομέα και τις τιμές του πετρελαίου και τουLNG.