Motor Oil: Κρίσιμες παρεμβάσεις στον Κώδικα ΕΣΦΑ για φθηνότερο φυσικό αέριο και ρεύμα

Motor Oil: Κρίσιμες παρεμβάσεις στον Κώδικα ΕΣΦΑ για φθηνότερο φυσικό αέριο και ρεύμα
Πέμπτη, 21/08/2025 - 08:28

Παρά τη θετική αποτίμηση των προτεινόμενων αλλαγών από τον ΔΕΣΦΑ στον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ, η Motor Oil υπογραμμίζει ότι εξακολουθούν να λείπουν κρίσιμες παρεμβάσεις

Η εταιρεία, σε επιστολή της προς τη ΡΑΑΕΥ στο πλαίσιο της διαβούλευσης της εισήγησης του Διαχειριστή για την τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ), αναγνωρίζει ότι οι ρυθμίσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, ενισχύοντας την ευελιξία, την απλοποίηση των διαδικασιών και τη διαφάνεια στη λειτουργία του Συστήματος. Ωστόσο τονίζει ότι απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει στην ανάγκη απλοποίησης και τροποποίησης του Κώδικα, με πρόβλεψη για επιμήκυνση της περιόδου εκφόρτωσης και τη θεσμοθέτηση λειτουργικής δευτερογενούς αγοράς στη Ρεβυθούσα. Όπως σημειώνει, οι παρεμβάσεις αυτές θα ενισχύσουν την ευελιξία των χρηστών, θα μειώσουν το κόστος χρήσης και θα συμβάλουν στη συγκράτηση των τιμών ενέργειας, τόσο για το φυσικό αέριο όσο και για την ηλεκτρική ενέργεια. Παράλληλα, καταθέτει επιμέρους προτάσεις που αφορούν την ορθολογική αξιοποίηση των υπηρεσιών αεριοποίησης, την υιοθέτηση μηχανισμών «Lending & Borrowing» και την αντιμετώπιση του φαινομένου υπερ-δέσμευσης αλλά υπο-αξιοποίησης δυναμικότητας.

Ειδικότερα, στην επιστολή της η Motor Oil παραθέτει τρία σημεία που χρήζουν αλλαγής και ειδικότερα:

1.Ορθολογική αξιοποίηση υπηρεσιών αεριοποίησης και μείωση κόστους για τους Χρήστες: Οι ισχύουσες διατάξεις που διέπουν τον προγραμματισμό εκφορτώσεων – και ιδίως εκείνων που δεν εντάσσονται στον ετήσιο προγραμματισμό – καθώς και την απαιτούμενη δυναμικότητα αεριοποίησης, παραμένουν ανελαστικές τόσο ως προς τη χρονική διάρκεια όσο και ως προς τη δυνατότητα ανακατανομής μεταξύ των Χρηστών. Ενδεικτικά, η επιβολή προκαθορισμένων σχημάτων αεριοποίησης για τις χρονοθυρίδες ΥΦΑ – 13 ή 18 ημερών – χωρίς πρόβλεψη εναλλακτικών επιλογών, όπως η δυνατότητα επιμήκυνσης έως και 30 ημερών, περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα των Χρηστών να προσαρμόσουν τον ρυθμό αεριοποίησης στις πραγματικές τους ανάγκες κατανάλωσης και οδηγεί σε πρόσθετα κόστη όταν απαιτείται η αγορά συμπληρωματικής δυναμικότητας αεριοποίησης για το διάστημα που υπερβαίνει την προβλεπόμενη περίοδο εκφόρτωσης. Το εν λόγω ζήτημα θα μπορούσε να λυθεί με την υιοθέτηση ενός μηχανισμού «Lending & Borrowing», βάσει του οποίου οι Χρήστες που συμμετέχουν στον ετήσιο προγραμματισμό ΥΦΑ θα μπορούν να ανταλλάσσουν μεταξύ τους μη αξιοποιούμενο χώρο ή δυναμικότητα ΥΦΑ και να λάβουν από άλλο Χρήστη χώρο ή δυναμικότητα ΥΦΑ ίδιου ύψους στην περίοδο που έχουν ανάγκη, τονίζει η Motor Oil.

2. Υπερδέσμευση αλλά υπο-αξιοποίηση: Η περιορισμένη δυνατότητα κατανομής φορτίων ΥΦΑ σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα κατανάλωσης δυσχεραίνει τον προγραμματισμό των Χρηστών και οδηγεί σε χαμηλά επίπεδα αξιοποίησης του τερματικού σταθμού ΥΦΑ της Ρεβυθούσας. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς η πλειονότητα της ετήσιας, χαμηλού κόστους δυναμικότητας δεσμεύεται από περιορισμένο αριθμό Χρηστών, οι οποίοι διατηρούν πλήρη ευελιξία στην εκφόρτωση ή ακύρωση φορτίων, πλην όμως τελικά υποαξιοποιούν τη δεσμευμένη δυναμικότητα λόγω απόκλισης μεταξύ δεσμεύσεων και πραγματικών αναγκών.

Παράλληλα, οι λοιποί Χρήστες διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες συμμετοχής στον προγραμματισμό εκφορτώσεων, καθώς η απαιτούμενη δυναμικότητα αεριοποίησης ή αποθήκευσης έχει ήδη δεσμευθεί, ανεξαρτήτως τελικής χρήσης, γεγονός που καθιστά αδύνατη την κάλυψη έκτακτης ζήτησης — φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί επανειλημμένως, ιδίως κατά τη χειμερινή περίοδο. Ενδεικτικά, κατά το διάστημα από 1 Ιανουαρίου 2022 έως 30 Ιουνίου 2025, το 81% της τεχνικής δυναμικότητας της Ρεβυθούσας είχε, κατά μέσο όρο, δεσμευθεί, ενώ η πραγματική χρήση ανήλθε μόλις στο 36%, γεγονός που καταδεικνύει ότι ο Διαχειριστής στερείται από τους Χρήστες δύο με τρεις φορές μεγαλύτερα έσοδα σε σύγκριση με τις πραγματικές χρήσεις της υποδομής.

3. Υψηλό κόστος ΥΦΑ: Η περιορισμένη αξιοποίηση του τερματικού σταθμού ΥΦΑ, σε συνδυασμό με την υφιστάμενη μεθοδολογία κατανομής του κόστους, έχει ως αποτέλεσμα το κόστος χρήσης των υπηρεσιών ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα να παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα σε σχέση με άλλους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς τερματικούς. Η υφιστάμενη κατάσταση λειτουργεί αποτρεπτικά για νέες εισαγωγές φορτίων και δυσχεραίνει την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου.

Η Motor Oil προτείνει τη θεσμοθέτηση λειτουργικής δευτερογενούς αγοράς δυναμικότητας ΥΦΑ, μέσω της οποίας οι Χρήστες θα μπορούν να μεταβιβάζουν ή να ανταλλάσσουν, υπό διαφανείς όρους, δεσμευμένη αλλά μη χρησιμοποιούμενη δυναμικότητα. Με τον τρόπο αυτό, θα ενισχυθεί η ρευστότητα και η αποδοτικότητα της αγοράς, θα περιοριστούν τα στρεβλά κίνητρα υπερδέσμευσης και θα μειωθεί το κόστος χρήσης για όλους τους συμμετέχοντες, καταλήγει στις προτάσεις της η Motor Oil.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ