Οι κεντρικές τράπεζες διεθνώς εντείνουν συνεχώς τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση μεθόδων με τις οποίες οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν να ενσωματωθούν στη διαμόρφωση και εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής, στις εποπτικές πρακτικές, αλλά και στις διαδικασίες διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Η μέτρηση και η γνωστοποίηση στοιχείων για τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Οι συστάσεις της ομάδας έργου του συμβουλίου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας για τη δημοσιοποίηση χρηματοοικονομικών πληροφοριών σχετικών με το κλίμα (Task Force on Climate-related Financial Disclosures - TCFD) αποτελούν βασικό πλαίσιο για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικών με την κλιματική αλλαγή και ήδη εφαρμόζονται από κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, δημόσιους οργανισμούς και επιχειρήσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, ευθυγραμμιζόμενη με την κοινή στάση του Ευρωσυστήματος, προέβη και αυτή στη δημοσιοποίηση του κλιματικού αποτυπώματος των εκτός νομισματικής πολιτικής χαρτοφυλακίων σε ευρώ, ενσωματώνοντας τις συστάσεις TCFD.
Οι βασικοί δείκτες μέτρησης του κλιματικού αποτυπώματος των χαρτοφυλακίων, όπως προτείνονται από την ΤCFD, είναι οι ακόλουθοι: 1) μεσοσταθμική ένταση άνθρακα (weighted average carbon intensity), 2) συνολικές εκπομπές σε απόλυτους όρους (total absolute emissions), 3) αποτύπωμα άνθρακα (carbon footprint) και 4) ένταση άνθρακα (carbon intensity). Με βάση το κοινό πλαίσιο των δημοσιοποιήσεων που εγκρίθηκε σε επίπεδο Ευρωσυστήματος, η δημοσίευση των τριών πρώτων είναι υποχρεωτική, ενώ ο τέταρτος είναι προαιρετικός.
Οι κλιματικά βιώσιμες επενδύσεις των χαρτοφυλακίων που τηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος για σκοπούς πέραν της νομισματικής πολιτικής αποτελούν σημαντική προτεραιότητα της επενδυτικής της στρατηγικής. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι η θετική συμβολή προς μια κλιματικά ουδέτερη ευρωπαϊκή οικονομία έως το 2050 και η μείωση της έκθεσης του χαρτοφυλακίου της Τράπεζας της Ελλάδος σε κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Η Τράπεζα της Ελλάδος κινείται προς την κατεύθυνση της σταδιακής ενσωμάτωσης κριτηρίων βιώσιμων και υπεύθυνων επενδύσεων στη διαχείριση των χαρτοφυλακίων ιδίων διαθεσίμων της, που δεν σχετίζονται με τη νομισματική πολιτική. Για το λόγο αυτό, έχει επενδύσει ένα μέρος των χαρτοφυλακίων σε “πράσινα ομόλογα” (green bonds) που έχουν εκδοθεί από κράτη και υπερεθνικούς οργανισμούς, καθώς και σε άλλα πράσινα επενδυτικά εργαλεία, όπως το USD green bond fund της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Η Τράπεζα της Ελλάδος στοχεύει να ευθυγραμμίσει τις επενδύσεις που δεν σχετίζονται με τα χαρτοφυλάκια της νομισματικής πολιτικής με τους στόχους της ΕΕ για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα, όπως προβλέπει η Συμφωνία των Παρισίων.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η Τράπεζα της Ελλάδος πρόκειται να καθορίσει έναν ενδιάμεσο στόχο απαλλαγής από τον άνθρακα για τα χαρτοφυλάκια ιδίων διαθεσίμων της. Ο συγκεκριμένος στόχος θα αποφασιστεί και θα αναφερθεί σε εύθετο χρόνο, μετά την αυξανόμενη διαθεσιμότητα κλιματικών δεδομένων, τη βελτιστοποίηση της μεθοδολογίας και την αυξανόμενη τεχνογνωσία στον χειρισμό των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.
Σημειώνεται πάντως ότι η πορεία μείωσης των εκπομπών CO2 που συνδέονται με τα χαρτοφυλάκια μη νομισματικής πολιτικής εξαρτάται και από διεθνείς εξελίξεις, καθώς και από εξωγενείς παράγοντες, οι οποίοι είναι εκτός του άμεσου ελέγχου του Ευρωσυστήματος, όπως η ευθυγράμμιση των εκδοτών με τα διεθνή πρότυπα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις των χωρών, οι συνθήκες της αγοράς ομολόγων και τα πρότυπα έκδοσης εταιρικών ομολόγων.
