Η WWF Ελλάς για την απόφαση του ΣτΕ για το πρόγραμμα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων της Κρήτης

Η WWF Ελλάς για την απόφαση του ΣτΕ για το πρόγραμμα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων της Κρήτης
Δευτέρα, 02/01/2023 - 10:08

Με την 2462/2022 απόφασή του, το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε αίτηση για την ακύρωση της ιδιαίτερα προβληματικής περιβαλλοντικής έγκρισης του προγράμματος έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές “Νοτιοδυτικά Κρήτης” και “Δυτικά Κρήτης”.

Η αίτηση ακύρωσης είχε υποβληθεί στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο το 2019 από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Greenpeace και Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος. Η επιχειρηματολογία των οργανώσεων βασίστηκε στις ελλείψεις της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που καθιστούν το σχέδιο εξόρυξης ιδιαίτερα βλαπτικό για το περιβάλλον των θαλάσσιων περιοχών όπου αυτό προβλέπεται να πραγματοποιηθεί, δεδομένου ότι απειλεί με εξαφάνιση σπάνια και προστατευόμενα είδη χλωρίδας και πανίδας της Μεσογείου.

Παρά το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις παγίως αποφεύγουν να εκφράζουν δημόσια γνώμη για αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που δεν είναι ακόμη προσβάσιμες στους διαδίκους, όπως εν προκειμένω, η συγκεκριμένη απόφαση προκαλεί εύλογη έκπληξη με κάποιες από τις κρίσεις της που είδαν το φως της δημοσιότητας. Συγκεκριμένα:

  1. Παράλειψη της δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων του σχεδίου σε προστατευόμενα είδη και περιοχές Natura. Στον λόγο ακυρώσεως που προέβαλαν οι οργανώσεις ότι η διοίκηση δεν διενήργησε την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία της ΕΕ “δέουσα εκτίμηση” των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που οι εξορύξεις θα έχουν για τα είδη και τις περιοχές Natura 2000, παράλειψη την οποία ομολόγησε και το ίδιο το ΥΠΕΝ ενώπιον του δικαστηρίου, το τελευταίο απάντησε ότι η εκτίμηση αυτή είχε διενεργηθεί.
  2. Ανακριβής παρουσίαση 7 περιοχών Natura. Στο επιχείρημα των οργανώσεων ότι η μελέτη αποτύπωνε ανακριβώς επτά περιοχές Natura που επηρεάζονταν από το σχέδιο, το ΣτΕ έκρινε ότι η ανακριβής αυτή αποτύπωση δεν ασκεί επιρροή στην πληρότητα της μελέτης, αποφεύγοντας να απαντήσει επί της ουσίας στο ζήτημα.
  3. Παράλειψη εκτίμησης επιπτώσεων από τη μεταφορά υδρογονανθράκων. Στο επιχείρημα των οργανώσεων ότι δεν έχουν μελετηθεί οι επιπτώσεις του σχεδίου όσον αφορά τη μεταφορά των υδρογονανθράκων, εάν εντοπιστούν κοιτάσματα, το δικαστήριο έκρινε ότι αυτό δεν ήταν αναγκαίο.
  4. Έλλειμμα χωροταξικού σχεδιασμού: Το επιχείρημα των οργανώσεων ότι το σχέδιο προβλέπεται να πραγματοποιηθεί σε θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου χωρίς να έχει προηγηθεί θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, το ΣτΕ, παραβλέποντας την παλαιότερη νομολογία του, έκρινε ότι αυτός δεν ήταν αναγκαίος.

Επισημαίνεται ότι με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, η χρήση των ορυκτών καυσίμων αποτελεί βασική αιτία για την ασυγκράτητη επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής. Επιπροσθέτως, η εξορυκτική τους δραστηριότητα αποτελεί πηγή κρίσιμων κινδύνων για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και απειλούμενων ειδών πανίδας, όπως τα θαλάσσια θηλαστικά. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θα συνεχίσουν τις προσπάθειες κατάδειξης των σοβαρότατων επιπτώσεων της εξόρυξης και χρήσης υδρογονανθράκων για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εθνική οικονομία.