Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης, απηύθυνε χαιρετισμό κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων πανελλήνιας Έρευνας για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, που διενεργήθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, στο πλαίσιο του οκταετούς ευρωπαϊκού προγράμματος “LIFE-IP AdaptinGR”.
Αναλυτικά η ομιλία του υπουργού ΠΕΝ:
«Κυρίες και κύριοι,
Ο κόσμος με έχει συνηθίσει τους τελευταίους δύο μήνες να είμαι υπουργός ΔΕΗ. Η αλήθεια είναι ότι αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό, αλλά στόχος μας είναι πρώτον, μέσω της ίδιας της ΔΕΗ να εφαρμόσουμε μια πιο πράσινη πολιτική. Δεύτερον, στόχος μας, του πρωθυπουργού πρωτίστως, του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι να δοθεί μια πολύ μεγάλη έμφαση στις πολιτικές περιβάλλοντος και σε όλα τα μέτρα εκείνα τα οποία σχετίζονται με τις πολιτικές αυτές.
Θέλω, λοιπόν, σε τίτλους- γιατί ήδη όσα ειπώθηκαν είμαι σίγουρος ότι ήταν πολύ ενδιαφέροντα- να αναφερθώ σε τρεις- τέσσερις πτυχές αυτής μας της πολιτικής. Πρώτα από όλα είναι το θεσμικό. Έχουμε συνεννοηθεί με τον Γενικό Γραμματέα αρμόδιο για θέματα Περιβάλλοντος, τον κ. Αραβώση, ότι πρέπει να δούμε ξανά το όποιο θεσμικό πλαίσιο ρυθμίζει τα ζητήματα, που αφορούν στο πώς το Υπουργείο στέκεται απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Υπάρχει ένας νόμος του 2017, ο οποίος προβλέπει ένα πολυ-πρόσωπο όργανο των 30 περίπου ατόμων. Αντιλαμβάνομαι ότι, όσο καλές προθέσεις κι αν υπήρχαν, αυτό το όργανο έχει συνεδριάσει μόνο μία φορά, μέσα σε δύο χρόνια. Αντιλαμβάνεστε πως τελικώς δεν πρόκειται για μια σοβαρή αντιμετώπιση των ζητημάτων της κλιματικής αλλαγής από την Πολιτεία. Δεν θέλω να πω ότι αν συνεδρίαζε το όργανο αυτό 10 ή 20 φορές θα ήταν εξαιρετικά διαφορετικά τα πράγματα, αλλά και μόνο ο αριθμός μίας συνεδρίασης μέσα σε δύο χρόνια, σας κάνει να αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα. Επομένως, θα έρθουμε σύντομα με κάποιες προτάσεις, που θα κατατεθούν και στη Βουλή, έτσι ώστε να υπάρχει μια πιο ευέλικτη διαχείριση από πλευράς του Υπουργείου. Προφανώς μας ενδιαφέρει να είμαστε σε επαφή και με την επιστημονική κοινότητα και με την κοινωνία των πολιτών, με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Αλλά μας ενδιαφέρει να υπάρχει και ένας εκτελεστικός βραχίονας, προκειμένου να συντονίζονται οι πολιτικές.
Σε αυτό το πλαίσιο, θέλω να σας πω, ότι έχουμε συνεννοηθεί με έναν εκ των παρισταμένων σήμερα, τον καθηγητή κ. Χρήστο Ζερεφό, ο οποίος θα αναλάβει έναν κομβικό ρόλο στα ζητήματα αυτά, προκειμένου ένας άνθρωπος με γνώση και με κύρος να λειτουργεί στην πραγματικότητα ως σύμβουλος της κυβέρνησης σε όλα αυτά τα ζητήματα.
Έρχομαι στα επιμέρους. Το ένα ζήτημα είναι αυτό της απολιγνιτοποίησης, το είπα και στη ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ. Δεν γίνεται να αγνοούμε τις διεθνείς συνθήκες για το κλίμα και δεν γίνεται να τις αγνοούμε και στο πλαίσιο της ΔΕΗ. Έτσι κι αλλιώς, οι ρυθμίσεις που υπάρχουν για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα καθιστούν ασύμφορη τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων, ιδιαίτερα των παλιών λιγνιτικών μονάδων. Δηλαδή μέχρι πριν από 10 χρόνια, η ΔΕΗ και οι ανταγωνιστές της θεωρούσαν τις λιγνιτικές μονάδες ως πετράδια της ΔΕΗ και ως μοχλό μέσω του οποίου η ΔΕΗ έκανε έναν αθέμιτο ανταγωνισμό με την προνομιακή πρόσβαση στον λιγνίτη σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. Οι επιβαρύνσεις που υπάρχουν πια στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κάνουν τις παλιές ιδίως λιγνιτικές μονάδες απολύτως ασύμφορες. Επαναλαμβάνω ότι αν έκλειναν αύριο το πρωί τις παλιές λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και πληρώναμε με τα χρήματα που παίρνουν σήμερα τους εργαζόμενους, αυτό θα στοίχιζε λιγότερο ακριβά στη ΔΕΗ, από όσο κοστίζει σήμερα η λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων. Άρα η κυβέρνηση θα προχωρήσει, και μέσω του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), την προετοιμασία του οποίου συντονίζει ο κ. Θωμάς, σε μία απολιγνιτοποίηση για την οποία θα συζητήσουμε φυσικά με όλους τους ενδιαφερόμενους. Αλλά δεν θα είναι μια απολιγνιτοποίηση η οποία θα γραφτεί στις εθνικές καλένδες. Και φυσικά θα λάβουμε υπόψη την ενεργειακή ασφάλεια. Αλλά, κυρίες και κύριοι, είμαστε αντικειμενικά η πρώτη κυβέρνηση, η οποία μιλάει και η οποία θα κάνει πράξη την απολιγνιτοποίηση στη χώρα.
Δεύτερον, υπάρχει το ζήτημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων. Ξέρετε πολύ καλά πόσο πίσω έχουμε μείνει στα ζητήματα της ανακύκλωσης, είμαστε στο 19% επισήμως. Υπάρχουν χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ξεπερνούν το 50%. Εμείς είμαστε σχεδόν τελευταίοι. Περνάμε μόλις τρεις χώρες, από τις 28 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα ποσοστά της ανακύκλωσης.
Δεν διαθέτω κάποια μαγική συνταγή, αλλά θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα με τις μεθόδους της κοινής λογικής και των καλών ευρωπαϊκών πρακτικών. Πρώτα από όλα θέλουμε να κινητοποιήσουμε την κοινωνία των πολιτών, θέλουμε να κινητοποιήσουμε την κοινωνία συνολικά και γι’ αυτό είμαστε σε συνεννόηση με την κα Κεραμέως και θα κάνουμε περαιτέρω συζητήσεις φυσικά με το Υπουργείο Παιδείας, έτσι ώστε μέσα από τα σχολεία και μέσα από τα μαθήματα να υπάρχει περαιτέρω ευαισθητοποίηση των μαθητών. Θα μιλήσουμε με την ΚΕΔΕ για δούμε πώς σε επίπεδο δήμων πιλοτικά μπορεί να προχωρήσουν προγράμματα ανακύκλωσης, σε ευρεία κλίμακα, προκειμένου να «ζηλέψουν» και άλλοι δήμοι της χώρας και να υπάρχει επιτάχυνση σε όλα αυτά τα προγράμματα. Πρόσφατα μιλήσαμε με την Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης για όλα αυτά τα ζητήματα. Είμαστε αποφασισμένοι να τρέξουμε πάρα πολύ γρήγορα με τις Μονάδες Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Απορριμμάτων.
Χθες ήμασταν με τον κ. Μητσοτάκη τα Γιάννενα. Κυρίες και κύριοι, το 2014 ως Υπουργός Ανάπτυξης είχα υπογράψει μια σύμβαση με την Περιφέρεια Ηπείρου, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτή η μονάδα, που σήμερα είναι σε λειτουργία και είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή μονάδα που καλύπτει τέσσερις νομούς της Ηπείρου. Έγινε με ΣΔΙΤ, δηλαδή Σύμπραξη Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα. Την ίδια μέρα, ακριβώς την ίδια μέρα, το 2014 είχα υπογράψει μια άλλη σύμβαση με την Κέρκυρα για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Κέρκυρας. Στη συνέχεια, ο Δήμαρχος της Κέρκυρας, όπως είχε δικαίωμα φυσικά, με την συμφωνία του Περιφερειάρχη, ακύρωσε τη σύμβαση, διότι η λέξη «ιδιώτης» στην Σύμπραξη Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα τον ενοχλούσε. Ακυρώθηκε η σύμβαση με όλα τα καταπληκτικά αποτελέσματα, που έχουμε στην Κέρκυρα. Στα Γιάννενα έχει λυθεί το θέμα και στην Κέρκυρα σκέφτονται να στέλνουν τα σκουπίδια τους στα Γιάννενα, που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ότι ακολουθούσαν μια αναχρονιστική και νεοφιλελεύθερη πολιτική. Εγώ λέω ότι στα Γιάννενα ακολουθήθηκε μια σωστή πολιτική που ακολουθήθηκε και στη Δυτική Μακεδονία και στις Σέρρες και έχει λυθεί το θέμα. Και αυτή την ώρα είναι απαράδεκτο να έχουμε στη διάθεσή μας 700 εκατομμύρια στον προϋπολογισμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων και να μην έχουν προχωρήσει οι συμβασιοποιήσεις. Για τα στερεά απορρίμματα έχουμε στη διάθεσή μας 930 εκατομμύρια, το παρόν ΕΣΠΑ. Βρήκαμε συμβασιοποιημένα τα 230. Τα υπόλοιπα 700 πρέπει να συμβασιοποιηθούν οπωσδήποτε μέχρι τη 31η Δεκεμβρίου 2021. Εμείς δεν αποφασίζουμε, βάσει του ενωσιακού κι εθνικού δικαίου, τι θα κάνει κάθε Περιφέρεια και κάθε Δήμος. Αλλά την ώρα που έχουμε μπροστά μας την επιτυχία, δεν μπορούμε άλλο να κλείνουμε τα μάτια. Αυτό ήθελα να σας πω για το θέμα των απορριμμάτων.
Kαι κλείνω με δύο παρατηρήσεις: μία για τα πλαστικά και μια για τα θέματα της ενεργειακής εξοικονόμησης. Για τα πλαστικά, δεδηλωμένη είναι η ευαισθησία του πρωθυπουργού για το θέμα. Είπε στη Βουλή πρόσφατα ότι μέχρι το 2021 μας ενδιαφέρει να προχωρήσουμε φτάνοντας χώρες που είναι στην πρωτοπορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απαγόρευση της χρήσης πλαστικών μιας χρήσης. Θα δουλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους και σίγουρα και με τη βιομηχανία των πλαστικών στη χώρα. Και ήδη έχουμε συμφωνήσει με τον κ. Αραβώση, επειδή το θέμα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, πάλι θα ορίσουμε ένα συντονιστή που θα γνωρίζει σε βάθος το θέμα. Να το πάρει στην πλάτη του, έτσι ώστε η χώρα, όχι θεωρητικά, ουσιαστικά να δείξει αποτελέσματα σ’ αυτό το ζήτημα, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όλους θέλω να πιστεύω, αλλά όπως έδειξε η έρευνα ακόμα περισσότερο για τη νέα γενιά.
Και κλείνω για την ενεργειακή εξοικονόμηση. Το θέμα ήταν επίκαιρο και χθες και προχθές, διότι βγήκε στον αέρα η δεύτερη φάση του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον». Είναι ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε με μένα υπουργό το 2009 κι είναι ένα πρόγραμμα που και προσωπικά το αγαπώ, αλλά αυτό έχει πολύ μικρή σημασία. Σημασία έχει ότι το αγαπάει ο κόσμος. Είναι ένα πρόγραμμα, το οποίο το αγκαλιάζει η ελληνική κοινωνία, διότι είναι ένα πρόγραμμα, το οποίο πέραν του ότι βεβαίως στηρίζει την οικονομία και την οικοδομή, στηρίζει τα νοικοκυριά αλλά, όπως λέει και η λέξη, βοηθάει στην εξοικονόμηση ενέργειας και βοηθάει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και στην προστασία του περιβάλλοντος. Η πρώτη φάση του προγράμματος με την προηγούμενη κυβέρνηση προχώρησε. Εξαντλήθηκε ένας προϋπολογισμός, αν δεν κάνω λάθος, γύρω στα 470 εκατομμύρια. Τώρα η δεύτερη φάση έχει έναν προϋπολογισμό 270 εκατομμύρια. Στις πρώτες 5-6 περιφέρειες που βγήκαν στον αέρα τη Δευτέρα το πρόγραμμα εξαντλήθηκε – η διαδικασία είναι ηλεκτρονικά- μέσα σε 20 ώρες. Ξεκίνησε το πρόγραμμα, άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα, τη Δευτέρα στις 12 το μεσημέρι, την Τρίτη στις 8 το πρωί είχαν τελειώσει τα λεφτά για όλες τις περιφέρειες. Καλύφθηκαν 12 χιλιάδες νοικοκυριά στις συγκεκριμένες περιφέρειες, δηλαδή από την Αττική και πάνω χονδρικά κι άλλοι 8 χιλιάδες άνθρωποι είχαν κάνει όλες τις διαδικασίες, αλλά λόγω της εξαντλήσεως του προϋπολογισμού δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Είμαστε σε επαφή με το Υπουργείο Ανάπτυξης που συντονίζει γενικότερα όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, έτσι ώστε να δοθούν κι άλλα χρήματα προς αυτή την κατεύθυνση, έτσι ώστε να στηριχθεί αυτό το πρόγραμμα, που είναι ένα σύγχρονο, προοδευτικό και σίγουρα φιλικό στο περιβάλλον πρόγραμμα.
Αναφερόμενος σε συγκεκριμένα παραδείγματα, προσπάθησα να περάσω το μήνυμα ότι δεν είμαστε μια κυβέρνηση απλώς υπέρ του περιβάλλοντος. Όλοι είναι υπέρ του περιβάλλοντος. Δεν υπάρχει κάποιος που θα σας πει το αντίθετο. Θα προσπαθήσουμε απλώς να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη και θα είμαστε εδώ για να μιλάμε και να μας κρίνετε. Έχω καθιερώσει, έτσι κι αλλιώς, κάθε δύο μήνες, μια συνάντηση με όλες τις περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Κάθε δύο μήνες βρισκόμαστε και εξετάζουμε τα θέματα αλλά είμαι στη διάθεση κάθε περιβαλλοντικής οργάνωσης και κάθε ευαισθητοποιημένου πολίτη, προκειμένου να συζητήσουμε συγκεκριμένες ιδέες. Διότι το ζήτημα αυτό δεν είναι ζήτημα του μέλλοντος όπως λένε απλώς. Είναι ζήτημα πολιτισμού και είναι ζήτημα απόλυτης πολιτικής προτεραιότητας για τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Σας ευχαριστώ πολύ!».
