Με στόχο να μη χαθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που αφορούν στο έργο, το οποίο προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 150 εκατ. ευρώ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο έως τις 19 Νοεμβρίου. Η ρύθμιση αυτή καλύπτει ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για την προώθηση του έργου του Πρίνου, το οποίο έχει ήδη λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων και αποτελεί το πρώτο βήμα για τη θεσμική θωράκιση των επενδύσεων σε τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στη χώρα. Το νομοσχέδιο εισάγει σύστημα αδειοδότησης, εποπτείας και οικονομικής ευθύνης των φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αποθήκευσης άνθρακα ενώ καθορίζει για πρώτη φορά τους όρους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών.
Προβλέπει ότι η άδεια αποθήκευσης CO₂ θα έχει διάρκεια 20 έως 25 έτη, με δυνατότητα ανανέωσης ανά πενταετία. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τη φάση της εξερεύνησης, καθώς ο φορέας που έχει πραγματοποιήσει την αρχική έρευνα σε έναν δυνητικό τόπο αποθήκευσης αποκτά προτεραιότητα για τη λήψη της άδειας, υπό την προϋπόθεση ότι έχει τηρήσει πλήρως τους όρους της εξερεύνησης και έχει καταθέσει τα απαιτούμενα στοιχεία. Αν οι όροι δεν πληρούνται, η προτεραιότητα χάνεται και η άδεια μπορεί να προκηρυχθεί μέσω διεθνούς διαγωνισμού.
Η άδεια αποθήκευσης προβλέπει σαφή χρονοδιαγράμματα: Το Υπουργείο οφείλει να αποφανθεί εντός 12 μηνών από την υποβολή της αίτησης, εξετάζοντας όχι μόνο τα δικαιολογητικά, αλλά και τη χρηματοοικονομική επάρκεια, την τεχνική καταλληλότητα και την εξειδίκευση του προσωπικού του αιτούντος φορέα.
Προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό για την κατασκευή και λειτουργία των δικτύων μεταφοράς και των τόπων αποθήκευσης, είναι δυνατό να θεσπιστεί καθεστώς κρατικών ενισχύσεων για τους φορείς εκμετάλλευσης των υποδομών αυτών. Σε περίπτωση υπεραντιστάθμισης, προβλέπεται μηχανισμός επιστροφής (clawback) της διαφοράς στο Δημόσιο.
Οι τόποι αποθήκευσης θα είναι ανοιχτοί σε χρήστες με βάση κανόνες αμεροληψίας και διαφάνειας, μέσω δύο καναλιών:
-Ρυθμιζόμενη πρόσβαση, βάσει του Κώδικα Κατανομής Χωρητικότητας:
-Διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες για την υπόλοιπη χωρητικότητα, μέσω συμβάσεων διάρκειας τουλάχιστον 5 ετών:
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο τόπος αποθήκευσης διαθέτει μεγαλύτερη χωρητικότητα και δυνατότητα έγχυσης CO₂ από αυτήν που αναφέρεται στην αρχική αίτηση, το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί, κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας αρχής CCS, να ζητήσει από τον φορέα εξερεύνησης την υποβολή αναθεωρημένων μελετών εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.
Στο άρθρο 29 του νομοσχεδίου γίνεται λόγος για την περίπτωση διασυνοριακής μεταφοράς δεσμευμένου CO2. Το θέμα αναμένεται να απασχολήσει στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης καθώς, ως γνωστόν, η αποθήκη του Πρίνου δύναται να καλύψει ένα μέρος των εκπομπών CO2 με το υπόλοιπο να πρέπει να κατευθυνθεί σε άλλες υποδομές όπως επί παραδείγματι είναι η Ραβέννα στην Ιταλία.
Το νομοσχέδιο πάντως κάνει λόγο για «διασυνοριακή συνεργασία» τόσο μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ όσο και με «τρίτες συνεργαζόμενες χώρες». Επιπρόσθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ενίσχυση χρηστών δικτύων μεταφοράς και εγκαταστάσεων αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, προκρίνοντας τα συμβόλαια επί της διαφοράς (Carbon Contracts for Difference – CCfD). Ειδικότερα, το άρθρο 37 αναφέρει τα εξής:
Προκειμένου να καλυφθεί εν μέρει ο κίνδυνος των παραγωγών εκπομπών CO2 από τη διακύμανση των τιμών δικαιωμάτων εκπομπής CO2, σύμφωνα με το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών 30 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Emissions Trading System - ETS) δύναται να θεσπίζεται καθεστώς κρατικών ενισχύσεων υπό τη μορφή χρηματοοικονομικού μηχανισμού συμβολαίων επί της διαφοράς άνθρακα (Carbon Contracts for Difference - CCfD). Ο μηχανισμός δύναται να προβλέπει ότι, εάν η τιμή της αγοράς για τα δικαιώματα εκπομπών άνθρακα σύμφωνα με το «EU ETS» υπολείπεται από τη σταθερή τιμή, ο δικαιούχος αποζημιώνεται για μέρος της διαφοράς, υπό όρους και προϋποθέσεις. Αν η τιμή αυτή υπερβαίνει τη σταθερή τιμή, ο δικαιούχος επιστρέφει μέρος της διαφοράς στο Δημόσιο. Το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων τίθεται σε ισχύ μετά από την έγκρισή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σημειώνεται τέλος ότι πολλά από τα ζητήματα παραπέμπονται για επίλυση μέσω 14 υπουργικών αποφάσεων σε εφαρμογή των διατάξεων του νομοσχεδίου, που θα ακολουθήσουν.
