Στόχος είναι η συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και η στροφή προς ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μέλλον.
Παρότι τη διετία 2023–2024 καταγράφηκε σημαντική κάμψη των επενδύσεων, ο κλάδος εκτιμά ότι η εντεινόμενη ζήτηση για εναλλακτικά καύσιμα θα οδηγήσει σε ανάκαμψη των επενδύσεων μέχρι το 2030.
Τα «πράσινα» καύσιμα θα αποτελέσουν το κύριο πεδίο, καθώς πλέον η πρόσμιξη βιοκαυσίμων σε βενζίνες, ντίζελ, καύσιμα ναυτιλίας και αεροπορικά είναι υποχρεωτική όχι μόνο για τους τελικούς χρήστες, αλλά και για τους παραγωγούς.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (SAF), καθώς από το 2025 τίθεται σε εφαρμογή ο κανονισμός ReFuelEU Aviation.
Αρχικά, προβλέπεται ποσοστό πρόσμιξης 2% στα αεροπορικά καύσιμα, που θα αυξάνεται σταδιακά – 6% το 2030 και 70% μέχρι το 2050.
Οι ελληνικές εταιρείες HelleniQ Energy και Motor Oil έχουν ήδη ενσωματώσει SAF στις πωλήσεις τους από τις αρχές του 2025. Η HelleniQ Energy, μάλιστα, εφαρμόζει πιλοτικά από το 2021 διάθεση SAF στην Aegean από το αεροδρόμιο «Μακεδονία», ενώ σχεδιάζει μονάδα παραγωγής 150.000 τόνων ετησίως, αξιοποιώντας υπολείμματα τροφών, τηγανόλαδα και ζωικά λίπη.
Το SAF προσφέρει ως πλεονέκτημα τη μείωση των εκπομπών έως και 80% χωρίς ανάγκη αλλαγής κινητήρων στα αεροσκάφη. Το υψηλό του κόστος (αρχικά έως και 5 φορές πάνω από το συμβατικό καύσιμο, σήμερα περίπου διπλάσιο) εξακολουθεί να είναι ανασταλτικός παράγοντας, ωστόσο η επίπτωση στην τελική τιμή είναι μικρή λόγω του χαμηλού ποσοστού πρόσμιξης.
Παράλληλα, η HelleniQ Energy υλοποιεί στη Θεσσαλονίκη το Green Hub North Project – έναν κόμβο παραγωγής υγρών καυσίμων χαμηλού άνθρακα που θα ενσωματώνει παραγωγή HVO, βιο-αιθέρων, πράσινου υδρογόνου, καθώς και εγκαταστάσεις αποθήκευσης και ΑΠΕ. Ήδη, στις μονάδες αποθείωσης του διυλιστηρίου γίνεται επεξεργασία φυτικών πρώτων υλών για την παραγωγή «πράσινου» ντίζελ.
Στον ναυτιλιακό τομέα, η HelleniQ Energy έχει ξεκινήσει παραγωγή μείγματος ναυτιλιακού καυσίμου (mazut) με βιοντίζελ από απορρίμματα ελαίων. Η χρήση βιοκαυσίμων στη ναυτιλία εντάσσεται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο FuelEU Maritime, που συνδέεται και με το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS).
Η Motor Oil από την πλευρά της προχωρά σε εγκαταστάσεις προηγμένων βιοκαυσίμων με στόχο παραγωγής άνω των 250.000 τόνων ετησίως. Παράλληλα, έχει προγραμματιστεί επένδυση για την ανάπτυξη μονάδας παραγωγής e-μεθανόλης, με στόχο παραγωγής 25.000 τόνων έως το 2029. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η εξαγορά της Elin Verde, που διαθέτει εργοστάσιο παραγωγής βιοντίζελ στη ΒΙ.ΠΕ. Βόλου, καθώς και της «Πράσινο Λάδι», η οποία δραστηριοποιείται στη συλλογή και εμπορία χρησιμοποιημένων ελαίων και ζωικών λιπών – πρώτες ύλες για τα νέα καύσιμα. Η πρόκληση για τις ελληνικές εταιρείες διύλισης είναι η διασφάλιση επαρκών ποσοτήτων πρώτων υλών και η μείωση του κόστους παραγωγής, με ταυτόχρονη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας. Οι επενδύσεις αυτές σηματοδοτούν το πέρασμα από το παραδοσιακό μοντέλο παραγωγής σε ένα νέο, κυκλικό και χαμηλών εκπομπών άνθρακα παραγωγικό πρότυπο, με σημαντικές δυνατότητες εξαγωγών και διεθνούς επέκτασης.
