Ξεκινά η «διαστημική» μάχη για τα σεληνιακά ορυκτά

Ξεκινά η «διαστημική» μάχη για τα σεληνιακά ορυκτά
Πέμπτη, 02/02/2023 - 07:00

Η ύπαρξη σπάνιων ορυκτών στο διάστημα παρουσιάζει ζωτικό ενδιαφέρον για την παγκόσμια βιομηχανία.

Το διάστημα εμπορευματοποιήθηκε, στη συνέχεια στρατιωτικοποιήθηκε και τώρα ετοιμάζονται να το εποικίσουν. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι βρισκόμαστε σε τροχιά για μια ολοκληρωτική διαστημική κούρσα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας όχι μόνο για να πατήσουν στο φεγγάρι, αλλά και για να εγκατασταθούν εκεί για να εξορύξουν σπάνια ορυκτά.

Υπάρχουν διεθνείς συνθήκες που εμποδίζουν τις κυβερνήσεις να διεκδικήσουν εδάφη στο Διάστημα, αλλά αν η ιστορία μας έχει διδάξει κάτι, αυτό είναι ότι πρώτον οι συνθήκες φτιάχτηκαν για να παραβιάζονται όταν το κέρδος είναι αρκετά υψηλό και δεύτερον ότι η ανθρώπινη φύση αγαπά τα παραθυράκια.

«Είναι γεγονός, βρισκόμαστε σε έναν διαστημικό αγώνα». Αυτά ήταν τα λόγια του ίδιου του επικεφαλής της NASA, του Μπιλ Νέλσον σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Politico. Ο πρώην γερουσιαστής της Φλόριντα και αστροναύτης συνέχισε να λέγοντας ότι «είναι αλήθεια ότι καλύτερα να προσέχουμε να μην φτάσουν [η Κίνα] σε ένα μέρος στο φεγγάρι με το πρόσχημα της επιστημονικής έρευνας. Και δεν είναι πέρα από το φάσμα της πιθανότητας να πουν: «Μείνετε μακριά, είμαστε εδώ, αυτό είναι το έδαφός μας»».

Ο Νέλσον δεν είναι ο μόνος από τη NASA που πιστεύει ότι παίζεται μια μεγάλη μάχη μεταξύ αυτών των δύο μεγάλων δυνάμεων της Γης και του διαστήματος. «Σε ένα επίπεδο, πρόκειται για έναν πολιτικό ανταγωνισμό για να δείξουμε ποιανού το σύστημα λειτουργεί καλύτερα», δήλωσε ο Τέρι Βάιρτς, πρώην διοικητής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και του Διαστημικού Λεωφορείου και συνταξιούχος συνταγματάρχης της Πολεμικής Αεροπορίας.

«Αυτό που πραγματικά θέλουν είναι ο σεβασμός ως η κορυφαία χώρα στον κόσμο. Θέλουν να είναι η κυρίαρχη δύναμη στη Γη, οπότε η μετάβαση στο φεγγάρι είναι ένας τρόπος να δείξουν ότι το σύστημά τους λειτουργεί. Αν μας νικήσουν στο φεγγάρι, θα δείξουν ότι είναι καλύτεροι από εμάς».

Όσο αληθινό κι αν είναι αυτό για την Κίνα, το ίδιο θα μπορούσε εύκολα να ειπωθεί και για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η NASA εκτελεί επί του παρόντος ένα πρόγραμμα για να στείλει αστροναύτες πίσω στο φεγγάρι ήδη από το 2024. Αλλά δεν είναι μόνο η κυβέρνηση των ΗΠΑ που προσπαθεί να κάνει μια ατμοσφαιρική δήλωση- ο ιδιωτικός τομέας θέλει επίσης να συμμετάσχει. Καθώς το διάστημα εμπορευματοποιείται όλο και περισσότερο ως ένα είδος λούνα παρκ για πολυεκατομμυριούχους, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι με αρκετά χρήματα και αρκετή ύβρη, σχεδόν τα πάντα είναι δυνατά στο τελευταίο σύνορο.

Ένα πρόσφατο άρθρο γνώμης στο Energy Intelligence που υποστηρίζει ότι μια διαστημική κούρσα αποικιοκρατικών διαστάσεων βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη επισημαίνει ότι ενώ η «Συνθήκη του 1967 για τις αρχές που διέπουν τις δραστηριότητες των κρατών στην εξερεύνηση και τη χρήση του εξωτερικού διαστήματος, συμπεριλαμβανομένης της Σελήνης και άλλων ουράνιων σωμάτων», πιο γνωστή ως «Συνθήκη για το Διάστημα», απαγορεύει αυστηρά στα έθνη να προβάλλουν κυριαρχικές αξιώσεις στο διάστημα, η συνθήκη δεν προέβλεψε την ανάγκη να τεθεί γραπτώς ο ίδιος κανόνας για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Τι ακριβώς επιδιώκουν όλα αυτά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα στο φεγγάρι;

Σύμφωνα με το Energy Intelligence, «η περιοχή ενδιαφέροντος στο φεγγάρι είναι ο σεληνιακός νότιος πόλος, όπου συγκεντρώσεις πολύτιμων ορυκτών, νερό και γεωγραφικά χαρακτηριστικά που ευνοούν τη διατήρηση 24ωρης παραγωγής ηλιακής ενέργειας συνδυάζονται για να δημιουργήσουν τις ιδανικές συνθήκες για τη δημιουργία μιας αποικίας στο φεγγάρι».

Η ύπαρξη σπάνιων ορυκτών στο διάστημα παρουσιάζει ζωτικό ενδιαφέρον για την παγκόσμια βιομηχανία, διότι θα μπορούσε ενδεχομένως να επιτρέψει μια παράκαμψη τόσο για το «σπάνιο» όσο και για το «γήινο» μέρος αυτών των ορυκτών που είναι τόσο απαραίτητα σε τόσες πολλές αλυσίδες εφοδιασμού.

Τα ορυκτά αυτά είναι ιδιαίτερα απαραίτητα για πολλά εξαρτήματα στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων και στις υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πράγμα που σημαίνει ότι η ζήτηση για μέταλλα όπως το λίθιο και το κοβάλτιο αυξάνεται ήδη γρήγορα και ετοιμάζεται να κάνει θραύση.

Ήδη, μια γεωπολιτική μάχη εκτυλίσσεται γύρω από αυτά τα υλικά, καθώς διάφορα συμφέροντα κινούνται για να αρπάξουν αποδεδειγμένα αποθέματα και να ενισχύσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού. Είναι λογικό ότι αυτή η μάχη θα μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί στο διάστημα, αν η ζήτηση ξεπεράσει την προσφορά εδώ στη Γη.

Αυτό το είδος της διαστρικής εκμετάλλευσης είναι τουλάχιστον ανησυχητικό. Δεν είναι μόνο πρόσφορο έδαφος για γεωπολιτικές συγκρούσεις και αποικιοκρατικές συμπεριφορές, αλλά παραβιάζει και βασικές αρχές της κυριαρχίας.

Όπως έγραψε η Energy Intelligence Group την περασμένη εβδομάδα, «Τα συμφέροντα «όλης της ανθρωπότητας», όπως φαίνεται, δεν είναι πλέον ο κινητήριος παράγοντας πίσω από τη σεληνιακή εξερεύνηση, αντίθετα αντικαταστάθηκε από το είδος του εθνικού σοβινισμού που υποτίθεται ότι η εξερεύνηση του διαστήματος θα αντικαθιστούσε».

Αν και, κοιτάζοντας τους αμυντικούς προϋπολογισμούς που ήδη δαπανώνται για τη στρατιωτικοποίηση του διαστήματος και τις ατζέντες των εταιρειών που διαφημίζουν τον διαστημικό τουρισμό, όπως η Virgin Galactic, η SpaceX και η Blue Origin, αυτές οι αρχές έχουν ήδη ξεφύγει εδώ και αρκετό καιρό.