Η ευρωπαϊκή ένωση ηλεκτρισμού προειδοποιεί ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ενεργειακή ασφάλεια χωρίς ασφάλεια του ηλεκτρισμού», καθώς η αποκεντρωμένη παραγωγή και η ψηφιοποίηση της λειτουργίας των δικτύων έχουν καταστήσει τις κρίσιμες υποδομές πραγματικό στόχο επιθέσεων σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Eurelectric καλεί την ΕΕ να θέσει την προετοιμασία για φυσικές και κυβερνοεπιθέσεις ως άμεση προτεραιότητα και να ενισχύσει τις δυνατότητες γρήγορης αποκατάστασης ζημιών στα ηλεκτρικά συστήματα. Παράλληλα, ζητά την αξιοποίηση των κονδυλίων που συνδέονται με τον πρόσφατο στόχο του ΝΑΤΟ- έως 1,5% του ΑΕΠ- για επενδύσεις σχετικές με την άμυνα, συμπεριλαμβανομένης της κυβερνοασφάλειας και της προστασίας κρίσιμων υποδομών– ώστε να χρηματοδοτηθούν δράσεις που θα αναβαθμίσουν την ασφάλεια του ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρισμού.
Όπως επισημαίνει στην επιστολή της, η επαρκής προετοιμασία για την προστασία των υποδομών, τόσο στη φυσική διάσταση, όσο και στον κυβερνοχώρο προϋποθέτει ολοκληρωμένα μέτρα διαχείρισης κρίσεων –από την αποθήκευση κρίσιμων εξαρτημάτων έως την ενίσχυση των δυνατοτήτων ταχείας επισκευής και τη διενέργεια τακτικών κοινών ασκήσεων– καθώς και πολυεπίπεδη θωράκιση των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών. Η προστασία αυτή πρέπει να συνδυάζει φυσική ασφάλεια, κυβερνοανθεκτικότητα, πλεονασματικά συστήματα, αμυντικά εργαλεία κατά drone και τεχνολογίες «secure-by-design». Παράλληλα, η Eurelectric υπογραμμίζει την ανάγκη για ισχυρή κυβερνοασφάλεια και ανεξάρτητα, ασφαλή συστήματα επικοινωνίας που θα επιτρέπουν αξιόπιστο συντονισμό σε κρίσεις, θα μειώνουν τους κινδύνους παραπληροφόρησης και θα ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ ιδιωτικών φορέων, δημόσιων αρχών και στρατιωτικών μηχανισμών, ώστε τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης να μπορούν να ανταποκριθούν σε κάθε μορφή απειλής.
Την ίδια ώρα θέτει άλλους δύο κρίσιμους πυλώνες για την ασφάλεια στον ηλεκτρισμό. Και ειδικότερα:
Βελτιστοποίηση της στρατηγικής αυτονομίας: Όπως αναφέρει η Ευρώπη χρειάζεται μια ισορροπημένη και ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού που θα διασφαλίζει την ταχεία, οικονομικά βιώσιμη και ασφαλή ενεργειακή μετάβαση. Η Eurelectric τονίζει ότι το μάθημα της υπερεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν πρέπει να επαναληφθεί στις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Γι’ αυτό, υποστηρίζει την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης εκεί όπου είναι εφικτό και ανταγωνιστικό, αλλά και τη διατήρηση μιας ανοικτής, διαφοροποιημένης αλυσίδας εφοδιασμού που θα μειώνει τους κινδύνους συγκέντρωσης σε λίγες χώρες. Παράλληλα, επισημαίνει ότι πρέπει να διαχωριστεί το ζήτημα του hardware από το software, καθώς οι ψηφιακές τεχνολογίες ενέχουν σαφώς υψηλότερους κινδύνους ασφαλείας και χρειάζονται ενισχυμένες δικλίδες προστασίας.
- Εξασφάλιση επάρκειας ηλεκτρισμού: Καθώς η Κομισιόν προετοιμάζει την αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, η Eurelectric υπογραμμίζει ότι απαιτείται ένας πραγματικά ολιστικός σχεδιασμός για το σύνολο του ενεργειακού συστήματος, με ενσωμάτωση των αναγκών ευελιξίας και της αυξημένης μεταβλητότητας που φέρνουν οι ΑΠΕ. Ζητά ταχύτερες αδειοδοτήσεις και στοχευμένες επενδύσεις σε νέα, ασφαλή ενεργειακά assets – από δίκτυα και αποθήκευση έως ευέλικτες μονάδες παραγωγής. Παράλληλα, επιμένει στη δημιουργία ουσιαστικών σημάτων αγοράς που θα ανταμείβουν την ευελιξία και θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή της ζήτησης, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση σε κάθε πιθανό σενάριο.
